Home T́m Ca Dao Trang Chủ Toàn Bộ Danh Mục e-Cadao English

Thư Mục

 
Lời Phi Lộ
Lời Giới Thiệu
Cách Sử Dụng
Dẫn Giải
Diêu Dụng
Cảm Nghĩ
 
Ẩm Thực
Chợ Quê
Cội Nguồn
Cổ Tích
Lễ Hội
Lịch Sử
Ngôn Ngữ
Nhân Vật Nữ
Nhạc Cụ Việt Nam
Phong Tục Tập Quán
Quê Ta
Tiền Tệ Việt Nam
Tiểu Luận
Văn Minh Cổ
Vui Ca Dao
 
Trang Nhạc Dân Ca
 
Trang Chủ
 

 
 

 

 
 

Trang Ngôn Ngữ

Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời, người ơi
Me hiền ru những câu xa vời
À à ơi ! Tiếng ru muôn đời
Tiếng nước tôi ! Bốn ngàn năm ṛng ră buồn vui
Khóc cười theo mệnh nước nổi trôi, nước ơi
Phạm Duy (T́nh ca, 1953

Có 3 trang về Ngôn Ngữ

Các Trang Tiểu Luận
 

Để xem tiếp các bài dưới đây xin nhấn chuột vào MŨI TÊN màu cam chớp chớp

 

Trân trọng giới thiệu BS Nguyễn Hy Vọng với bộ:
 
Tự Điển Tự Điển Nguồn Gốc Tiếng Việt
Vietnamese Cognatic Dictionary.
Tản Mạn về Tiếng Việt
1001 Cách Nói Tiếng Việt
200 tiếng thường nói
"4000 Năm Ṛng Ră Buồn Vui"
Anh Tam là ǵ ?
Bài toán cỦa tiẾng ViỆt
Bàn Cờ Ngôn Ngữ
B̀NH NGUYÊN LỘC, Nhà Văn
Cái chữ đă là cái nợ ba đời của cái tiếng
Cái giọng và cái âm ba miền
Cái hệ lụy Tàu Việt
Cái Ngạo Nghễ Của Tiếng Việt
Cái nguồn và cái ngọn
Cái nôi của tiếng Việt
Cái thắc mắc ngàn đời của chữ Việt
Cái thỰc tẾ không mẤy ǵ vui
cỦa phát âm ViỆt ba miỀn
CÁI TINH THẦN ĐẶC BIỆT CỦA TIẾNG VIỆT
CÁI ZỌNG, CÁI GIỌNG, CÁI YIỌNG
Câu Chuyện Việt Ngữ
CHỖ ĐỨNG
CỦA TIẾNG VIỆT TRONG THẾ GIỚI
Chuyển Âm Mà Không Đổi Nghĩa
Dấu Săng Trùng Với Dấu Nặng Không Đổi Nghĩa
Dấu Hỏi NGă biến Mất Trong Các Âm Có Dạng Này
Các Dấu /?/ VÀ /~/ Ḥan Toàn Không Có Giá Trị Tư Tưởng Để Phân Biệt Ư Nghĩa /SEMANTIC VALUE/
Con Mèo Con Mẽo, Con Meo…
Con Rồng Con Rỗng Con Rông
Con Người Gọi Cha Là Ǵ ?
Dính Líu Giữa
Tiếng Việt và Tiếng Lào Thái
Đào Sâu Tiếng Việt
Trong Tiếng Việt
Đếm Tiếng Chàm và Tàu
Trong Tiếng Việt
Đồng Nguyên Nùng - Việt
Đồng Nguyên Mường - Việt
Đừng quá khen quá chê
Alexandro de Rhodes
Đừng Quá Xem Trọng
Cái Tiếng Cái Chữ
Của Người Khác
Hiểu Lầm Về Độc Âm
"Khúc Nhạc Đồng Quê"
Khi hai tiếng nói sống chung với nhau > 2000 năm
Một lời nhắn gởi tự ngàn xưa
Những cái bất ngờ lư thú trong khi t́m hiểu
tiếng Việt và nguồn gốc Nam-Á
Những cái lạ lùng về Tiếng Việt
Những Con Đường Đi Không Tới
NHẬN XÉT VỀ CÁC ÂM D, GI, V, GH
Những Nẻo Đường Tiếng Việt - 2013
(và thư độc giả)

So Sánh Giọng Việt - Mường
Tâm là con nuôi, Ḷng là con đẻ
Tết Là Ǵ
Thế nào là một từ điển nguyên ngữ?
Tiếng Việt anh em với tiếng Khmer
Tiếng đồng nguyên Khmer – Việt
Khmer – Viet cognatics

Tiếng Việt dồi dào
VÈ VẺ VÈ VE
NGHE VÈ TIẾNG VIỆT
Viết Lách Là Ǵ ?

Giới thiệu trang Tiếng Việt Mến Yêu


Chữ Quốc Ngữ

Tiến sĩ Nguyễn Tường Bách (tại Đức)

Bồ Đào Nha là dân tộc của những người đi biển. Hơn thế nữa, từ xưa, họ là những người chịu bỏ xứ đi tha hường. Lisboa là cảng biển thiên nhiên duy nhất của bán đảo Iberia, từ trước công nguyên đă là một trung tâm chính trị và kinh tế. Lisboa nằm ngay trên cửa biển, ḥa nước ngọt của sông Tejo vào nước mặn của Đại Tây Dương, mênh mông một màu nước, khơi gợi ḷng viễn du của một dân tộc sẵn sàng lên đường. Thực vậy, kể từ thế kỷ thứ 15, khi tài đi biển của người Bồ Đào Nha lên đến đỉnh cao, quốc gia này bành trướng thành cường quốc số một ở Châu Âu, chiếm lĩnh nhiều thuộc địa ở Brazil, Châu Phi, Ả-rập, Ấn Độ và Trung Quốc.
. . .
Năm 1511 thuyền nhân Bồ Đào Nha bắt đầu nhắm đến Trung Quốc và Nhật Bản. Họ ṿng từ miền nam Ấn Độ, đi đường biển dọc theo miền Trung Việt Nam để lên đảo Macau.

Xem Thêm:

Chữ Quốc Ngữ
Quảng Nam Miền Khai Sinh Chữ Quốc Ngữ
Trường Tân Học Phú Lâm
Dinh Trấn Thanh Chiêm
Ḍng Tên - Alexandre De Rhodes và Chữ Quốc Ngữ

 

 

Đôi điều về chữ Nôm và giọng Quảng Nam (phần 1) 

Nguyễn Cung Thông* (Melbourne, Úc), Vân Hạc** (Hà Nội, Việt Nam)

Chữ Hán dịch ra chữ Nôm

Vừa nghe lại các bài ca Mưa Chiều Kỷ Niệm, Nỗi Buồn Hoa Phượng, T́nh Bơ Vơ ... bằng giọng Quảng (Nam), xem trang YouTube này [www.youtube.com] hay http://www.youtube.com/watch?v=IM6dzrmTx8w  ... càng nghe càng thấy thấm thía, nhân đây cũng ghi lại vài nhận xét và các dữ kiện liên hệ.

(Xem tiếp)


Tự Điển Ca Dao Tục Ngữ Nghệ Tĩnh

A  

Ả em du như bù (bầu) nác (nước) đấy (đái) 

Quan hệ giữa chị em dâu thường không được thắm thiết như quan hệ giữa chị em gái. Khi đôi bên đối xử với nhau lạnh nhạt, xem nhau như người dưng, dân gian thường ví: Ả em du như bù (bầu) nác (nước) lạnh. C̣n khi quan hệ giữa đôi bên xấu hơn, không c̣n tôn trọng nhau, ganh ghét, dè bỉu nhau th́ thành ngữ này được dùng để chỉ mối quan hệ đó.

X. Ả em du như bù (bầu) nác (nước) lạnh (nước lă)

X. Ả em du như bù (bầu) nác (nước) nể (nước lă)

(Xem tiếp)


Từ điển Quảng trị (biên soạn bởi các thành viên QTO)
Bản cũ: Chủ nhật, 04 Tháng 5 2008 Xem bản mới có nhiều hiệu đính tại: http://quangtrionline.net/forum/index.php?PHPSESSID=80df958d5c27507d76fb04c7c15bc786&board=164.0
Đây là nơi dùng để tra từ Quảng Trị cho những ai không hiểu. Mọi người hăy cùng nhau đóng góp - Mọi đóng góp của thành viên sau khi cập nhật sẽ được chuyển sang Box góp ư, đóng góp riêng; xoá ở đây - chỉ lưu danh để dễ dàng cho việc tra từ. Những từ phổ thông có nhưng không phổ biến mà Quảng Trị nói thông dụng cũng đưa vào đây; Đương nhiên có nhiều từ của miền trung mà Quảng Trị dùng nhiều.
Bản quyền thuộc QTO. Mọi trích dẫn yêu cầu xin nêu rơ Nguồn: http://quangtri.us/forum/index.php
Hoặc  : http://quangtrionline.org
(Xem tiếp)

Thử xem qua một số từ vựng Quảng Trị
Nguyên Nguyên
12 tháng 07 năm 2007

Mô h́nh được dùng để giải mă truyền thuyết Hùng Vương [2] đă dựa vào một quan sát rất thông thường và thực tiễn: “Hai cây đứng cạnh bên nhau trong một khu vườn có thể do những chất bổ dưỡng giống nhau, nhưng phân lượng tức số phần trăm của từng chất một do rễ cây thu hút từ ḷng đất hoàn toàn và luôn luôn khác nhau”. Giống như tiếng nói của hai hoặc nhiều dân tộc láng giềng, theo sắp xếp địa lư, có một số từ vựng và cấu trúc giống nhau, và một phần lớn hơn lại khác nhau. Nhưng rất có thể không có vấn đề vay mượn, nhất là trong một quá khứ xa xưa  (Xem tiếp)


Phương ngữ Quảng Nam 

Tác-gi: Vũ-Đc-Sao-Bin

 

Một cách khái quát, ngôn ngữ nói của người Quảng Nam có một số phương ngữ trùng hợp 
với phương ngữ của nhiều tỉnh miền Trung như Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng. Đó là 
các từ ngữ như ở mô (ở đâu), đằng tê (đằng kia), cái chi rứa (cái ǵ vậy), con khọn (con khỉ),
xa ngái (xa lắm)…
Xem tiếp.


 
 
VÀI NÉT VỀ CÔNG TR̀NH CHỮ VIỆT CỔ CỦA GIÁO SƯ LÊ TRỌNG KHÁNH
 Trần Vân Hạc
 
        Ngày 11.6.2009 tại trụ sở Trung tâm Văn hóa người cao tuổi Việt Nam, Giáo sư Lê Trọng Khánh đă thuyết tŕnh về những cứ liệu khoa học mới nhất, chứng minh cho sự tồn tại và phát triển của chữ Việt cổ.
        Đă có nhiều công tŕnh của các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước, mỗi người đều t́m cho ḿnh một con đường để đi đến cái đích chung. Với giáo sư Lê Trọng Khánh, là một nhà khoa học, nên giáo sư t́m cho ḿnh con đường rất riêng, đó là: Ngoài thông qua các thư tịch cổ trong và ngoài nước, th́ chủ yếu là thông qua những căn cứ khoa học đă được kiểm chứng, trong một hệ thống phát triển từ thấp lên cao, mang tính bản địa đặc thù và nhất quán.

NGƯỜI LẮNG THẦM T̀M CON CHỮ VIỆT CỔ 

Trần Vân Hạc
 

Nhà nghiên cứu Đỗ Văn Xuyền (phường Tân Dân, Việt Tŕ, Phú Thọ), là người từ bao năm nay đă lặng lẽ bỏ bao công sức đi t́m và giải mă chữ Việt cổ.   

Ông Đỗ Văn Xuyền khẳng định: “Buổi lập nước, triều đại Vua Hùng, chúng ta có một nền giáo dục rực rỡ. Người Việt ta đă có chữ viết trước cả người Hán”. 

Nhà nghiên cứu Đỗ Văn Xuyền


THƯ VIẾT TỪ HÀ NỘI
Trần Vân Hạc
Nguyễn Lê

...................

Thực ra người Việt từ xa xưa đă có chữ viết riêng, trước khi có chữ Hán hàng ngàn năm và hoàn toàn khác chữ Hán. Chữ Việt cổ là thứ chữ tượng thanh, ghép những chữ cái thành từ. Các nhà nghiên cứu ngôn ngữ học của ta lâu nay như: Trương Vĩnh Kư, Vương Duy Trinh, Hà Văn Tấn, Lê Huy Nghiệm, Trần Trọng Thêm, Lê Trọng Khánh, Phạm Ngọc Liễn… đă có những khám phá và c̣n tiếp tục ḍ t́m. Những nhà ngôn ngữ học Pháp, Anh, Mỹ, Tiệp và nhất là Trung Hoa Từ: Lục Lưu, Hứa Thân, Trịnh Tiểu… đều khẳng định người Việt ta đă có chữ viết riêng từ rất sớm.


TIẾNG VIỆT VỚI TRIẾT-LƯ ÂM DƯƠNG VÀ ĐẠO SỐNG THÁI-H̉A
tác giả: Đỗ Quang-Vinh
 
 Một ngàn năm Bắc-thuộc vẫn không đồng-hóa được Việt-tộc với Hán-tộc. Những chiến-dịch thu gom trống đồng, sách vở cũng không thể tước-đoạt được sở-hữu văn-hóa của giống ṇi Việt-Nam. Sở-hữu ấy bàng-bạc trong ngôn-ngữ, trong văn- chương truyền miệng. Những chứng-tích khảo-cổ và những khám phá ....

Tiếng Việt ba miền

Tiếng nào là ‘chuẩn’?

 

Trong tiến tŕnh nghiên cứu ngôn ngữ học về sự thay đổi của tiếng Việt (bằng tiếng Anh) tôi thấy có đôi điều khá lư thú về ngôn ngữ của chúng ta, nên viết ra đây để chia xẻ cùng quư độc giả. Bài nầy mang tinh thần của một nghiên cứu khoa học về ngôn ngữ chớ không phải thuộc loại xă luận nên hoàn toàn không có ư định phê b́nh.


Tiếng Việt Dễ Thương

LTS: Tiếng Việt đối ta th́ thật là dễ thương nhưng đối với người ngoại quốc th́ thật là rắc rối: Tiếng Việt Tiếng Mỹ rắc rối. Ngay cả người Việt với người Việt dù hiểu nhau nhiều qua giao tiếp hàng ngày nhưng lắm khi cũng có ít nhiều bế tắc. Do đó nhiều nhà khảo cứu đă làm: Tự điển Ca Dao Tục Ngữ Thanh Nghệ Tĩnh, Tự Điển Tiếng Quảng Trị, Tự Điển Tiếng Huế, Từ Vựng Tiếng Phú Yên hoặc những bài tiểu luận về  thổ ngữ Huế, phương ngữ Nam Bộ, Phương Ngữ Thanh Hóa giúp ta học hỏi để dễ bề cảm thông nhau hơn...(Xem tiếp)

 

Nghệ thuật ngôn từ Việt Nam
GS-TS Trần Ngọc Thêm

Bản chất con người chỉ bộc lộ ra trong giao tiếp. Chữ "nhân" với nghĩa là "tính người" bao gồm chữ "nhị" và bộ "nhân đứng" - tính người bộc lộ trong quan hệ giữa hai người. .

 

  TIẾNG VIỆT - TIẾNG MỸ RẮC RỐI...

Tôi t́nh cờ quen một anh bạn Mỹ, người Mỹ chính cống, mắt xanh mũi lơ, tên Johnson William, quê ở bang Ohio của xứ Cờ Hoa nhưng Johnson đă hơn 16 năm sinh sống ở Việt Nam,
Không biết trên thế giới có dân tộc nào như người Việt Nam, dùng tiếng “nhà tôi” khi vợ hoặc chồng nói về bạn đời của ḿnh với người thứ ba. “Nhà” gợi h́nh ảnh lớn lao, vững chăi, dầu là nhà tranh vách đất.“Nhà” cũng là nơi đùm bọc, chở che, lưu trữ bao nhiêu giá trị về mặt tinh thần cũng như cất giữ bao nhiêu vốn liếng về mặt vật chất. Đó là khởi điểm để mỗi sáng mai con người cất bước ra đi, vừa là tụ điểm để khi chiều xuống con người quay gót trở về.
  Phép Xưng Hô Trần Thành Mỹ

Trên thế giới mỗi ngôn ngữ đều có sắc thái đặc thù riêng, Pháp hănh diện về cách dùng "cách, th́" (mode, temps) đa dạng qui định thích nghi, giống (genre), số (nombre) phân biệt rơ ràng, Anh tính thực dụng chẳng hạn. Thử so với vài thứ tiếng thường dùng nhất trên thế giới hiện nay như Anh Pháp Đức Tây ban Nha, tiếng ta cũng có nhiều điểm nổi bật, sáng tạo, .....
    Tiếng Anh qua lăng kính Việt: Một “ca” cụ thể
TS Trịnh Nhật (19 tháng 06 năm 2009)
1. Mở đầu: Khi đến thăm một gia đ́nh người bà con tại Melbourne, khoảng hai chục năm trước, trong lúc tṛ chuyện về học đường Úc, tôi được nghe cô em làm phụ giáo tại một trường Trung học phát biểu:
“Em nói cho mấy người Úc biết là tiếng Việt dễ lắm, không có văn phạm, cứ nói ra là đúng à!”

 

Tiếng Việt của tôi ơi!
Phạm Xuân Nguyên
Tôi là người miền trung, tiếng Việt của tôi là tiếng Việt miền trung c̣n mang nhiều thổ ngữ có thể là gốc gác từ tiếng Việt cổ. Nhớ năm đóng quân tại Sài G̣n đi dạy tiếng Việt cho bộ đội Cam-pu-chia, học tṛ hỏi thầy dạy "phong b́", "cây bút", "quyển vở" nhưng ra đường dân gọi là "bao thơ", "cây viết", "quyển tập", tôi phải bảo những người lính quốc tế là tiếng Việt tôi dạy là tiếng phổ thông, c̣n những tiếng các bạn nghe thấy là một dạng phương ngữ.
 
THÀNH NGỮ VÀ TỤC NGỮ TRONG THƠ NÔM HỒ XUÂN HƯƠNG
Đặng Thanh Ḥa

Người ta thường bảo “Nôm na là cha mách qué”, thế nhưng với thơ Hồ Xuân Hương thì đó lại là một ngoại lệ, bởi vì người đọc nhớ Xuân Hương, yêu Xuân Hương lại chính từ cái sự “mách qué” ấy. Nếu không có cái chất “nôm na”, “mách qué”, “xỏ xiên” đầy tinh quái này thì có lẽ đã không có một Xuân Hương để cho người đời chiêm ngưỡng và tôn vinh Bà thành Bà chúa thơ Nôm

Thổ Ngữ Của Tiếng Huế

Phan Thịnh

 

Tiếng Huế không phải chỉ đơn giản tê mô răng rứa như thỉnh thoảng vẫn xuất hiện trong thơ, nhạc và văn xuôi như những nét chấm phá rất dễ thương để nói về người và xứ Huế; mà nhức đầu, phức tạp, nhiêu khê, đa dạng và phong phú hơn nhiều .

 
Tiếng Việt, dễ mà khó
Nguyễn Hưng Quốc

Tiếng Việt vừa dễ vừa khó, đúng hơn, dễ mà lại khó. Dễ đến độ rất hiếm người Việt Nam nào cảm thấy có nhu cầu phải sắm một cuốn Từ Điển Tiếng Việt trong nhà. Dễ đến độ bất cứ người nào trưởng thành ở Việt Nam cũng đều có thể tưởng là ḿnh... thông thái, và nếu muốn,...

Tiếng Việt S.O.S.
Dương Tường

Trong một bài trả lời phỏng vấn của báo Thể thao-Văn hoá, Giáo sư Cao Xuân Hạo nói nhiều về t́nh trạng đáng báo động hiện nay trong viết và nói tiếng Việt. Đây là một vấn đề mà Cao Xuân Hạo luôn trở đi trở lại trong những bài viết của ḿnh như một điều canh cánh bên ḷng.
 
Về cách phát âm đại từ chỉ người   Cao Xuân Hạo
 
Ở Sài G̣n cũng như ở các tỉnh Nam bộ nói chung, những đại từ chỉ xuất hiện như anh ấy, chị ấy, ông ấy, bà ấy, trong ấy, ngoài ấy, bên ấy trong tiếng nói tự nhiên hàng ngày thường được phát âm "gộp lại" thành 1 tiếng, nghe gần như ảnh, chỉ, ổng, bả, trỏng, ngoải, bển, .....
 

Phương ngữ Thanh Hóa

Phương ngữ Thanh Hóa hay thổ ngữ Thanh Hóa, tiếng Thanh Hóa, tiếng địa phương Thanh Hóa là một phương ngữ tiếng Việt lưu hành chủ yếu trong phạm vi xứ Thanh, ngày nay là tỉnh Thanh Hóa (trừ một số vùng nhỏ như phía đông huyện Nga Sơn), với hạt nhân là đồng bằng sông Mă. Hiện chưa có sự thống nhất khi sắp xếp phương ngữ Thanh Hóa vào các vùng phương ngữ lớn của tiếng Việt. Phương ngữ Thanh Hóa nói chung được coi là trung gian giữa vùng phương ngữ Bắc Bộ (phương ngữ Bắc) và vùng phương ngữ Trung Bộ (hay phương ngữ Trung, phương ngữ Bắc Trung Bộ). Xem tiếp.

 

  Phương ngữ Nam Bộ trong ca dao về t́nh yêu
« on: Oct 05, 2005, 10:48:57 AM »

Phương ngữ Nam Bộ là một dạng từ ngữ địa phương của vùng đất Nam Bộ. Nó thể hiện cách nói, cách sử dụng từ ngữ, kiểu phát âm riêng của con người Nam Bộ. Phương ngữ Nam Bộ c̣n là nơi chứa đựng các yếu tố văn hóa, phong tục tập quán, sinh hoạt xă hội của con người và vùng đất Nam Bộ. T́m hiểu phương ngữ Nam Bộ được thể hiện qua ca dao Nam Bộ là một cách nhằm khẳng định thêm tính độc đáo, sắc sảo, phong phú và đa dạng của con người Nam Bộ xưa trong việc sử dụng lời ăn tiếng nói của ḿnh. Xem tiếp.

 

Thổ âm Thổ ngữ của người Thanh Hóa

Thanh Hóa là một vùng văn hóa, trong đó ngôn ngữ người Việt, thành phần dân tộc chủ thể rất giàu sắc thái địa phương, nhưng chưa có một công tŕnh nghiên cứu khoa học đầy đủ và sâu sắc.

Sách “Địa chí văn hóa xă hội Thanh Hóa” cũng chỉ dành cho “lời ăn tiếng nói” người xứ Thanh số trang ít ỏi với nội dung sơ sài. Các sách Địa chí huyện Hà Trung, Địa chí huyện Thọ Xuân, chú ư đề cập vấn đề “thổ âm - thổ ngữ”, nêu rơ sắc thái địa phương, tuy nhiên chỉ giới hạn phạm vi trong huyện.Xem tiếp.

 
LUẬT HỎI NGĂ
Trong tiếng Việt chúng ta xử dụng tất cả 1270 âm tiết với dấu hỏi hoặc với dấu ngă, trong đó có 793 âm tiết (chiếm 62%) viết dấu hỏi, 477 âm tiết (38%) viết dấu ngă.  Việc nắm được quy luật dấu hỏi và dấu ngă của lớp từ láy và lớp từ Hán Việt sẽ giúp ta giảm được nhiều lỗi chính tả.

PHÉP NÓI VÀ VIẾT HỎI NGĂ
Hồ Hữu Tường soạn

Phân nửa người Việt Nam, từ Thanh Hóa trở ra, về phương diện hỏi, ngă, nói và viết rất đúng, c̣n một phân nửa, từ Nghệ, Tịnh trở vào, nói không phân biệt hai thanh này và viết rất lầm.
Lịch sử các loại chữ viết Việt Nam
Chữ Hán:
      Chữ Hán vào Việt Nam theo con đường giao lưu văn hóa bắt đầu từ thiên niên kỷ thứ nhất trước công nguyên. Hiện nay, ở Việt Nam c̣n lưu giữ được số hiện vật như đỉnh cổ có khắc chữ tượng h́nh ...Xem tiếp
 

Mấy nhận xét về chữ quốc ngữ.

1. Trên b́nh diện ngôn ngữ học lư thuyết, chữ quốc ngữ không phải là một cách viết thích hợp với tiếng Việt. Nó sử dụng tự mẫu La Tinh, một hệ thống văn tự phản ánh cấu trúc âm vị học của các ngôn ngữ biến h́nh kiểu châu Âu, trong đó đơn vị cơ bản là "tiểu âm vị“, một đơn vị được thể hiện bằng một "âm tố“, trong khi đơn vị cơ bản của hệ thống âm vị học tiếng Việt là tiếng, hay ''h́nh tiết“

T́m Hiểu Tiếng Việt  
Trần Ngọc Dụng
Giảng Viên Việt ngữ/UCR/CCC/SAC
E-Mail: tranngocdung@khoahoc.net
6 tháng 1 năm 2005
Mục đích của bài sưu tầm mang tính chất phiếm luận này là nêu lên sự khác biệt giữa những từ ngữ gốc Hán của người Việt chính thống và từ-ngữ của người Hán.
 
Khái niệm âm vị học
C̣n đối với tiếng Việt, việc chọn lựa tài nguyên này lại theo một cách hoàn toàn khác. Giữa /b/ và /m/ có một "mối liên hệ chị em" với nhau.  
Xem thêm phần đầu
Khái Niệm phần II 
2.  Biểu Diễn Âm Vị Học

PHÉP BỎ DẤU HỎI-NGĂ TRONG TIẾNG VIỆT &
VIỆT NGỮ HỎI NGĂ TỰ VỊ

ĐINH SĨ TRANG TÁI BẢN NĂM 2003

Xem chi tiết vần ac

vần di    vần km    vần nr    vần st     vần uy

 

 

Âm tiết và đặc điểm âm tiết tiếng Việt
1. Âm tiết
Chuỗi lời nói mà con người phát ra gồm nhiều khúc đoạn dài ngắn khác nhau. Đơn vị phát âm ngắn nhất là âm tiết (syllable).
Về phương diện phát âm, âm tiết có tính chất toàn vẹn, không thể phân chia được là bởi nó được phát âm bằng một đợt căng của cơ thịt của bộ máy phát âm.

Âm tố và sự phân loại âm tố

1. Âm tố. Phụ âm và nguyên âm

Âm tố (sound) là đơn vị ngữ âm nhỏ nhất, không thể phân chia được nữa.

 

 

Âm vị và các hệ thống âm vị tiếng Việt

Âm đầu Âm chính Âm cuối Thanh điệu

1. Âm vị

Âm vị là đơn vị tối thiểu....

 

Thú chơi câu đối

Câu Đối Tết

Mỗi năm, khi Tết đến, từ thành thị tới các làng quê, cùng với việc mua sắm hàng Tết, dựng cây nêu, người ta không quên mua dăm quả cau, bao chè tới xin câu đối cụ Nghè, cụ Cử.
 

Quá tŕnh h́nh thành chữ quốc ngữ

04-03-2007 03:53:45 GMT +7

 

 

 LTS: Sau khi Báo NLĐ Chủ nhật ngày 7-1-2007 đăng bài “Đi t́m nguồn gốc chữ quốc ngữ” của GS-TS Phạm Văn Hường, ṭa soạn đă nhận được nhiều ư kiến trao đổi rất khác nhau. Ṭa soạn chân thành cảm ơn những ư kiến của các nhà nghiên cứu, bạn đọc khắp nơi gửi về.

Mấy nhận xét về chữ quốc ngữ.

1. Trên b́nh diện ngôn ngữ học lư thuyết, chữ quốc ngữ không phải là một cách viết thích hợp với tiếng Việt. Nó sử dụng tự mẫu La Tinh, một hệ thống văn tự phản ánh cấu trúc âm vị học của các ngôn ngữ biến h́nh kiểu châu Âu, trong đó đơn vị cơ bản là "tiểu âm vị“, một đơn vị được thể hiện bằng một "âm tố“, trong khi đơn vị cơ bản của hệ thống âm vị học tiếng Việt là tiếng, hay ''h́nh tiết“ (Xem Tiếp)

 

 

Tiếng Việt Thời Internet  Ngôn ngữ Việt trong thế giới phẳng

Theo ḍng thời gian, đời sống ngôn ngữ lại nảy sinh một số từ mới, một số thành ngữ, một số câu hát nhại theo câu hát chính thống, hoặc để châm biếm hoặc tạo nên tiếng cười. Chúng chỉ sống một thời gian rồi tự biến mất, nhường chỗ cho đoạn đời "tiếng lóng" khác. Nhưng giờ đây cách nói chệch, nói lóng đang trở nên lan tràn và được sử dụng một cách bừa băi. Xem tiếp.

NGÔN NGỮ “TỤC”
Nguyễn Trọng Văn
 Trước Tết, trên diễn đàn talawas (18.12.03) tôi được đọc một bài của anh Nguyễn Hưng Quốc với cái tựa khá bắt mắt “Con cặc”. Bài này đem lại cho tôi nhiều điều bất ngờ thú vị.Tôi đang sưu tầm và so sánh ca dao “tục” ngữ liên hệ tới vấn đề tính dục với hy vọng t́m ra sự khác biệt về triết lư tính dục phương Đông và phương Tây. Bài của NHQ găi đúng chỗ ngứa. .....

 

  Tiếng Việt: Cọp và Chó 

................ Trong phần “Ư kiến” cuối bài “Nhà vệ sinh và nhà cầm quyền”, bạn Duy Phan (Sài G̣n) có góp ư là từ vựng tiếng Việt liên quan đến vấn đề đi vệ sinh thật dồi dào: ở miền Nam gọi là đi cầu; miền Bắc gọi là đi tiêu; miền Trung th́ gọi là đi đồng, đi cầu, ra băi, ra mía, ra bụi, v.v…
Nguyễn Viết Sơn

Vào thế kỷ XVII, do việc chúa Nguyễn Phước Nguyên (1613 - 1635) gả công nữ Ngọc Vạn cho vua Chân Lạp Chư Chetta II năm 1620 và gả công nữ Ngọc Khoa cho vua Chiêm Thành Pô Romê năm 1631 (1) mà lănh thổ Việt Nam thời bấy giờ mở rộng đến vùng Bà Rịa, Đất Đỏ và người Việt Nam từ Đàng Trong đă vào đây sinh sống, buôn bán, làm nghề thủ công kể hàng mấy ngàn người, định cư đến Bến Cá, Cù Lao Phố, Mĩ Tho, Hà Tiên v.v... Xem tiếp.

 

 

Một Vài Suy Nghĩ Về Hán Tự
Văn Tấn Trường - 12 tháng 11 năm 2004

Kể từ năm 1998 đến nay, tôi đă về Việt Nam vài lần. Tại Úc, tôi cũng có cơ hội được tiếp xúc với nhiều sinh viên Việt Nam du học. Trong những dịp về nước và giao lưu nầy tôi tiếp thu được nhiều tiếng Việt “mới” bao gồm cả tiếng Nôm và tiếng Hán Việt. Những tiếng “mới” mà tôi được biết có nhiều từ rất hay, xúc tích và chính xác nhất là những thuật ngữ khoa học. Tuy nhiên, cũng có những từ nghe không thuận tai và ngượng ngịu làm sao. Xem tiếp.

Nghệ thuật ngôn từ Việt Nam
GS-TS Trần Ngọc Thêm

Bản chất con người chỉ bộc lộ ra trong giao tiếp. Chữ "nhân" với nghĩa là "tính người" bao gồm chữ "nhị" và bộ "nhân đứng" - tính người bộc lộ trong quan hệ giữa hai người. Với tư cách là công cụ của giao tiếp, ngôn ngữ nói chung và ngôn từ tiếng Việt nói riêng chịu sự chi phối to lớn của văn hoá giao tiếp của người Việt, v́ thế một sự t́m hiểu về nghệ thuật ngôn từ Việt Nam rất cần chú ư đến văn hoá giao tiếp.Xem tiếp.

 

 
Thử Đi t́m Cái tương đương Trong Phiên dịch

 
Góp ư với giáo sư Trịnh Nhật

Diệu Tần


Trên liên mạng, trang ViệtNgữ2020, ông Trịnh Nhật, nguyên giảng sư Đại học Miền Tây Sydney (University of Western Sydney, Australia) có bài viết bàn về phiên dịch"Thử đi t́m cái tương đương trong phiên dịch".
 
Tặng phẩm của ngôn ngữ: Thói “ăn” nếp “ở” của người Việt qua cách nói

Ngô Nguyên Dũng

Không biết có phải do hoàn cảnh thiếu ăn thiếu mặc từ xa xưa, mà người Á Đông nói chung, người Việt nói riêng, đặc biệt quan tâm tới miếng ăn. Ăn không phải chỉ để sinh tồn, mà c̣n để hưởng thụ: Ăn đứng đầu tứ khoái. Ăn cho sướng miệng cái đă, mấy chuyện khác tính sau. Xem tiếp.

 
 

ĐƠN VỊ CHÍNH TẢ VÀ CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA TIẾNG VIỆT:  CHỮ QUỐC NGỮ, HỆ LATINH, CHỮ NÔM, HỆ BIỂU Ư,

VÀ UNICODE/ISO IEC 10646  Ngô Thanh Nhàn

Ban Chuẩn bị Sử dụng Bộ Mă chữ Việt theo Unicode/ISO 10646

 

    Xem tiếp.
Vàm Cỏ (Trích từ Người Viễn Xứ)

Trong cuộc chạy đua “head hunting” (tạm dịch là “săn đầu người” tức t́m kiếm nhân tài) cho các công ty đa quốc gia tại VN, về chất lượng của những người được gọi là có bằng cấp hiện nay, giám đốc một công ty cung ứng nguồn nhân lực cho biết: qua đánh giá những người được công ty ông phỏng vấn th́... phần lớn là quá yếu. Nhiều người nói tiếng Anh "rôm rốp", nhưng lại viết sai tiếng Việt, phổ biến nhất là viết câu què, câu cụt! Và ông ta không hiểu v́ sao những người đó tốt nghiệp được trung học, rồi đại học?  Xem Tiếp:

 

 

Nỗi buồn tiếng Việt

Chu Đậu

Ngôn ngữ thay đổi theo thời gian, theo sinh hoạt xă hội. Mỗi ngày, từ những đổi mới của đời sống, từ những ảnh hưởng của văn minh ngoại quốc mà ngôn ngữ dần dần chuyển biến.

Những chữ mới được tạo ra, những chữ gắn liền với hoàn cảnh sinh hoạt xưa cũ đă quá thời, dần dần biến mất. Xem Tiếp:

 

Ngôn Ngữ

Xem thêm Trang Chữ Nôm

 


Lối chơi chữ trong đối và thơ

Ngôn ngữ là cái vốn sẵn có ở mỗi người nhưng làm sao sử dụng ngôn ngữ đó đạt hiệu quả cao nhất th́ phải “gia công” rất nhiều, thành một lối chơi nghệ thuật gọi là chơi chữ.

Trong dân gian, lối nói chữ “dân dă” dễ hiểu hơn và cũng có nhiều lối chơi bất ngờ, đầy thú vị. Đây là một cách chơi chữ đồng âm:

 


CHỮ CÀ TRONG TIẾNG VIỆT

Không biết có phải từ nguyên thủy tiếng cà được dùng để gọi loài cây quả không mấy giá trị cho nên khi tiếng cà được ghép vào với những tiếng khác để tạo thành những cụm từ nhằm diễn tả cách thế, h́nh thái, đặc tính của sự vật và con người, th́ h́nh như tiếng ǵ kết hợp với tiếng cà cũng chỉ nhằm diễn tả cái mặt xấu, dở, yếu kém, hay có nhiều khiếm khuyết của một sự vật chứ không có tiếng cà nào nhằm diễn tả sự hay ho, sung măn hoặc tốt đẹp cả.

 

Chơi chữ là ǵ?
Ngày xưa các cụ nhà ta thích dùng chữ để tả cảnh, tả t́nh, nhiều khi dùng chữ lắc léo để " móc " nhau, hoặc mĩa mai. Có những câu đố đọc lên rất tục, nhưng lúc giảng th́ thanh như :" Da trắng vỗ b́ bạch ". Hoặc nói lái nghe ra tục tĩu nhưng giảng thanh tao. Dùng cùng một vần, âm điệu giống nhau:.(Xem thêm )


Từ chữ Nôm đến quốc ngữ (4): Châu Nhuận Phát đi Trân Chu Cảng

Nguyên Nguyên

Trân Châu Cảng (Pearl Harbor), hải cảng thuộc quần đảo Hạ Uy Di (Hawaii), đi vào lịch sử sau cuộc dội bom của quân đội Nhật vào các tàu chiến, máy bay và cơ sở quân sự Mỹ tại Thái B́nh Dương, vào sáng ngày chủ nhật 7 Tháng Chạp 1941. .


NGỌT NGÀO LỜI QUÊ XỨ NẪU
Nẫu d́a xứ nẫu bỏ ḿnh bơ dơ
          CA DAO PHÚ YÊN
K
hông biết từ bao giờ người Phú Yên – cũng như người B́nh Định − được gọi là “dân xứ nẫu”. “Nẫu” là một đại từ xưng hô thông dụng của người Phú Yên không chỉ có mặt trong lời ăn tiếng nói hằng ngày mà còn đi vào những câu ca dao mộc mạc, hồn nhiên trên cả một vùng đất yên bình Nam Trung Bộ (Bình Định, Phú Yên).

Tản mạn về từ Hán Việt thời - th́ (phần 6.2)

Nguyễn Cung Thông - nguyencungthong@yahoo.com

 Trong tiến tŕnh hội nhập với đà tiến hóa của văn minh hiện đại, chúng ta cần phải nh́n lại một cách khác quan vài đặc tính của tư duy người Việt Nam qua các tập tục từ ngàn xưa và phản ánh qua ngôn ngữ cận đại, trọng tâm của loạt bài này. Có hiểu quá tŕnh cấu tạo các khái niệm về thời gian như chữ thời th́ mới hy vọng phần nào hiểu được tại sao người Việt Nam thường đi đến các buổi họp mặt (như làm việc, giỗ, tiệc trà, đám cưới ...)  không theo đúng thời hạn và sau đó là t́m ra các phương pháp cải cách lề lối suy nghĩ không hợp thời như vậy.


Tản mạn về từ Hán Việt - Phần 1

Nguyễn Cung Thông

Phần 1: Các từ Hán-Nhật-Hán-Việt so với Hán-Nhật-Nhật-Việt.
Từ Hán Việt (HV) là kết quả rất tự nhiên sau bao nhiêu thế kỷ bị người Hán đô hộ cũng như sống bên cạnh nhau: đây là những từ gốc Hán thâm nhập vào và làm vốn từ Việt thêm phong phú. Tương tự như thế, ta cũng có những từ Hán Nhật, Hán Hàn ... phản ánh quá tŕnh giao lưu văn hoá theo ḍng thời gian giữa các dân tộc sống gần nhau từ lâu. Thường th́ khi nói đến từ HV là ta nghĩ ngay đến các từ gốc Hán nhập thẳng vào tiếng Việt, nhưng thật ra vấn đề không đơn giản như thế v́ các yếu tố thời gian (các lớp từ HV trước và sau thời Đường Tống, thời hiện đại ...) và không gian (Bắc bộ, Nam bộ), chính trị ...v.v...
Tản mạn về từ Hán Việt - Phần 1
Tản mạn về từ Hán Việt - Phần 2
Tản mạn về từ Hán Việt - Phần 3
Tản mạn về từ Hán Việt - Phần 4
Tản mạn về từ Hán Việt - Phần 5

T́m hiểu ngữ âm Tiếng Việt 

Trần Ngọc Dụng Giảng Viên Việt ngữ/UCR/CCC/SAC

Tiếng Việt theo ḍng lịch sử

Trải qua gần năm ngàn năm chen vai sát cánh với các nước khác trên thế giới để viết lên lịch sử nhân loại, dân tộc Việt Nam trải qua không biết vô vàn nào gian khổ, hy sinh, đấu tranh để sinh tồn trong cái bể trầm luân của đổi thay. Ngôn ngữ của người Việt do đó cũng chịu chung số phận với những người cưu mang nó. Thật vậy, trước thời bị người Hán đô hộ, dân ḿnh h́nh như đă có chữ viết riêng có h́nh con giun ḅ mà chúng tôi đă có dịp thưa chuyện cùng quư vị trong bài T́m Hiểu Tiếng Việt trước đây. Sau khi bị xâm lăng và chịu ách đô hộ của người Tàu nói chung tính từ thời Triệu Đà (207 ttl) đến năm Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938 stl cũng ngót nghét một ngàn hai trăm năm. Xem tiếp:  


 

Lẫn lộn phụ âm n và l (Phần 1)

Thứ ba, 06 Tháng 8 2013 10:14 Nguyễn Cung Thông

Số là tôi có đọc trên báo vài nhận xét của GS Mai Văn Hai về vấn đề lẫn lộn phát âm n và l, tôi rất thích cách nh́n này và xin được thêm vào vài nhận xét cá nhân:

Mai Văn Hai (viện Xă Hội Học) về vấn đề lẫn lộn n-l - trích từ trang này

http://chuanoingong.wordpress.com/2012/12/29/muon-hoi-nhap-phai-phat-am-chuan-khong-noi-ngong/

“N” và “L” có quan trọng ǵ đâu (?!) Xem tiếp:  

 

Lẫn lộn n và l? (phần 2)

Nguyễn Cung Thông  (nguyencungthong@yahoo.com)

Phần 1 của bài viết1 "Lẫn lộn n và l?" giới thiệu các cách nh́n khác nhau về hiện tượng lẫn lộn phụ âm n và l. Phần 2 này tiếp theo cách nh́n mở rộng của phần 1 và chú trọng đến vốn từ Hán Việt và chữ Nôm, các dữ kiện ngôn ngữ cho thấy hiện tượng lẫn lộn n và l đă có từ xưa đến nay cũng như hiện diện trong các cách ghi âm tiếng Việt như chữ Nôm, chữ quốc ngữ (La Tinh). Ngoài ra, các giọng miền Nam Trung Quốc/TQ như Quảng Đông, Hẹ, Triều Châu cũng có khuynh hướng lẫn lộn n và l. Xem tiếp:  

Vài Nét về Tiếng Việt Cổ của GS Lê Trọng Khánh

Trần Vân Hạc

Ngày 11.6.2009 tại trụ sở Trung tâm Văn hóa người cao tuổi Việt Nam, Giáo sư Lê Trọng Khánh đă thuyết tŕnh về những cứ liệu khoa học mới nhất, chứng minh cho sự tồn tại và phát triển của chữ Việt cổ. (Xem Tiếp)

 

 

 

Sưu Tầm Tài Liệu và Web Design

  Hà Phương Hoài

Hỗ Trợ Kỹ Thuật

Hoàng Vân, Julia Nguyễn

Web Database

Nguyễn Hoàng Dũng
Xin vui ḷng liên lạc với  haphuonghoai@gmail.com về tất cả những ǵ liên quan đến trang web nầy
Copyright © 2003 Trang Ca Dao và Tục Ngữ
Last modified: 10/19/17