|
|
|
Nội dung chi tiết
-
Xuất xứ
-
Miền Trung, Nghệ Tĩnh,
-
Thể loại
-
Thành Ngữ
-
Câu số
-
12073
-
Anh ngữ
-
-
Chủ đề
-
Địa Danh, Văn Hóa,
-
Đặc tính bổ sung và lời giải câu đố
-
-
Ghi chú
-
1 - Đền Cờn, đền thờ Tứ Vị Thánh Nương, ở xã Quỳnh Phương, Quỳnh Lưu, Nghệ An. Tương truyền, vào thời Nam Tống (Trung Quốc), có một hoàng hậu, hai công chúa và một nữ tỳ bị quân Nguyên đánh đuổi dạt vào cửa Cờn thuộc địa phận xã Quỳnh Phương và tuyệt mệnh ở đó. Vì quan hệ liên minh chống Nguyên - Mông nên nhân dân địa phương đã chôn cất tử tế, lập miếu thờ phụng. Về sau trong một lần vua Trần Anh Tông đi đánh Chiêm Thành qua đây, được Tứ Vị Thánh Nương báo mộng về quân tình đối phương nên vua đã thắng trận. Để ghi nhớ công ơn nhà vua cho xây đền thờ và phong thần cho Tứ Vị Thánh Nương. Từ đó hương hỏa không dứt, đền nổi tiếng linh thiêng một vùng.
2 - Đền Quả thờ Lý Nhật Quang tại xã Ngọc Sơn, Đô Lương, Nghệ An. Lý Nhật Quang, hoàng tử thứ tám của vua Lý Thái Tổ ông đã có công hướng dẫn dân sở tại khai hoang lập nên nhiều làng mạc vùng này nên được nhân dân địa phương tôn thờ và triều đình phong thần cho ông sau khi mất, cho lập đền thờ, tục gọi là đền Quả. Ngoài đền Quả ở Ngọc Sơn Đô Lương, Lý Nhật Quang còn được thờ nhiều nơi trong khu vực Nghệ Tĩnh, nhưng đáng kể nhất là đền Cả (còn gọi là đền Lớn hoặc Tam toà đại vương) tại làng Ích Hậu, Can Lộc, Hà Tĩnh. Tại vùng đất tây nam Hồng Lĩnh, ông cùng hai vương hầu nhà Lý là Lý Đạo Thành, Lý Thái Giai đã giúp dân khai hoang lập nên nhiều làng trong đó có làng Kẻ Nhật (đến đời Lê đổi tên là Ích Hậu). Vì thế dân địa phương thờ chung cả ba ông và gọi là Tam toà đại vương. Sang đời Trần, công việc khẩn hoang vùng này lại được hai vương hầu nhà Trần là Trần Quang Khải và Trần Khánh Dư tiếp tục. Sau khi mất, hai ông này cùng được hợp tự trong đền Đền Bạch Mã ở xã Võ Liệt, Thanh Chương, Nghệ An. Đền Bạch Mã thờ tướng quân Phan Đà, một tướng trẻ nổi tiếng thao lược của nghĩa quân Lam Sơn, từng lập nhiều chiến tích oanh liệt, được Bình Định Vương Lê Lợi rất yêu mến. Ông người cao lớn hùng dũng, dung mạo rất đẹp, Lê Lợi ban cho ông một chiến mã màu trắng (bạch mã), một bộ giáp trắng. Lúc ra trận, trông ông kiêu hùng như Mã Siêu thời Tam Quốc. ông vì mê hát bội mà bị giặc Minh phục kích rồi tử trận. Sau Lê Thái Tổ cho lập đền thờ ông tại nơi ông mất, tục gọi là đền Bạch Mã.
3 - Đền Chiêu Trưng thờ Lê Khôi. Ông là cháu ruột, con người anh trai của Lê Lợi và là một võ tướng từng lập được nhiều chiến công trong nghĩa quân Lam Sơn. Quân công hiển hách nhất của ông là cùng với đại tướng quân Lê Vấn chỉ huy 3000 thiết đột quân phối hợp với cánh quân Lê Sát tiến công quân Minh ở đồn Xương Giang tháng mười năm Đinh Mùi (11-1427) bắt sống bọn Thôi Tụ, Hoàng Phúc và 3 vạn quân giặc. Năm sau ông cùng Tư mã Lê Liệt đem quân vào trấn thủ Thuận Hoá. Thời Lê Thánh Tông, ông được phong hàm Tư mã tham tri chính sự, thời Lê Nhân Tông thăng Tiếp chức Khâm sai Tiết chế thủy bộ chủ doanh, Thượng tướng quân nhập nội thiếu uý tư mã. Năm Thái Hòa thứ 4 (1446), ông vâng mệnh làm tướng trong đội quân đi đánh Chiêm Thành do Bình chương Lê Thụ làm Tiết chế. Ông cùng Lê Thụ chỉ huy quân đội vây thành Chà Bàn bắt sống vua Chiêm là Bí Cai giải về triều. Khi qua cửa Nam Giới, ông lâm trọng bệnh rồi mất tại đây. Vua Nhân Tông nghe tin bãi triều ba ngày rồi sai quân đến cửa Nam Giới tổ chức điếu tang trọng thể và xây lăng mộ cho ông ở phía tây chân núi Long Ngâm, nay thuộc xã Thạch Kim, Thạch Hà, Hà Tĩnh. Nhân dân địa phương cảm công đức của ông đã lập đền thờ ông tại đây. Năm Thuận Thiên thứ 2 (1429), Lê Thái Tổ xét công bình Ngô, ông được xếp hạng công thần, được phong tước Đinh thượng hầu. Tục gọi là đền Chiêu Trưng là vì ông được triều Lê truy phong tước Chiêu Trưng đại vương; lại còn có tên gọi là đền Võ Mục, tức là gọi theo tên thuỵ của ông.
-
Nội dung
-
Đền Cờn, đền Quả, Bạch Mã, Chiêu Trưng
Quay về danh sách
;
|
