Chùa Huê Nghiêm 1
Chùa tọa lạc ở số 204 đường Đặng Văn Bi,
phường B́nh Thọ, quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh. Ngày nay, chùa
thường được gọi là chùa Huê Nghiêm 1 để phân biệt với chùa Huê Nghiêm 2
ở phường B́nh Khánh, quận 2 do HT Thích Trí Quảng sáng lập năm 1975. ĐT:
08.8963023. Chùa thuộc hệ phái Bắc tông.
Chùa được Thiền sư Thiệt Thụy – Tánh
Tường (1681 – 1757) khai sơn vào thế kỷ XVIII. Nhiều tư liệu hiện nay đă
xác định năm thành lập chùa là 1721, là ngôi chùa cổ nhất ở thành phố
hiện nay.
Lúc đầu, chùa xây ở vùng đất thấp, cách
ngôi chùa hiện nay khoảng 100m. Về sau, bà Nguyễn Thị Hiên (1763 – 1821)
pháp danh Liễu Đạo, tự Thành Tâm, đă hiến đất để xây lại ngôi chùa.
Chư vị trụ tŕ tiền nhiệm của chùa là: HT
Thiệt Thụy – Tánh Tường (đời thứ 35 Lâm Tế Chánh Tông), HT Tế Lư – Quảng
Đức (đời thứ 36 Lâm Tế Chánh Tông), HT Liễu Xuân – Tiên Minh (đời thứ 37
Lâm Tế Chánh Tông), HT Đạt Lư – Huệ Lưu (đời thứ 38 Lâm Tế Chánh Tông),
HT Từ Thông – Hồng Tín (đời thứ 40 Lâm Tế Gia Phổ), HT Lệ Phương – Thiện
Bửu (đời thứ 42 Lâm Tế Gia Phổ), HT Hồng Phước – Trí Đức (đời thứ 40 Lâm
Tế Gia Phổ), Trụ tŕ hiện nay là HT Nhật Lượng – Trí Độ (đời thứ 41 Lâm
Tế Gia Phổ). Viện chủ là HT Nhật Nghiêm – Trí Quảng (đời thứ 41 Lâm Tế
Gia Phổ).
Chùa được trùng tu nhiều lần. Lần trùng
kiến lớn nhất vào cuối thế kỷ XIX do Thiền sư Đạt Lư – Huệ Lưu tổ chức.
Kiến trúc chùa hiện nay được thay đổi ở những lần trùng tu vào các năm
1960, 1969, 1990 và 2003 do các ngài Thiện Bửu, Trí Đức và Trí Độ tổ
chức, với mái ngói chồng diêm, các đầu đao cong vút. Bờ nóc mái trang
trí những hoa sen cách điệu.
Khuôn viên chùa khá rộng, có nhiều tháp
cổ. Tam quan chùa và đài Quan Âm ở sân trước chùa được xây vào năm 1990.
Toàn cảnh chùa
Mặt bên chùa
Vườn tháp
Chánh điện được bài trí tôn nghiêm. Chính
giữa tôn trí tượng Di Đà Tam Tôn (đức Phật A Di Đà, Bồ tát Quan Thế Âm
và Bồ tát Đại Thế Chí). Bàn thờ kế tiếp thờ Thích Ca Tam Tôn (đức Phật
Thích Ca, Bồ tát Văn Thù, Bồ tát Phổ Hiền). Trước có tượng Thích Ca Đản
sanh và bảy vị Phật Dược Sư. Bàn thờ hai bên thờ Bồ tát Quan Âm Thiên
thủ Thiên nhăn và Bồ tát Di Lặc. Sau điện Phật, có bàn thờ linh vị chư
Tổ và bàn thờ bà Nguyễn Thị Hiên cùng chư vị Phật tử quá cố.
Bài Tổ đ́nh Huê Nghiêm và huyền thoại ở
ngôi mộ cổ (Báo Giác Ngộ ngày 10-01-2001) cho biết: “Đến cuối đời, trước
ngày tạ thế, bà bảo với mọi người rằng ḿnh sẽ lâm chung vào ngày mồng 1
tháng 6. Rồi bà nhờ người thân viết vào ḷng bàn tay bằng sơn đỏ với
ḍng chữ: Nguyễn Thị Hiên, làng Linh Chiểu Đông, Gia Định, An Nam, Hoa
Nghiêm Tự. Cùng năm ấy (1821), Hoàng hậu triều Măn Thanh (Trung Quốc) hạ
sanh công chúa, ở bàn tay cũng có những chữ giống như trên tay bà Hiên.
Vua Măn Thanh đă gửi sứ giả qua Việt Nam làm rơ nguyên nhân. Theo địa
chỉ trên, họ t́m tới chùa Huê Nghiêm và được Tổ Tế Lư (1763 – 1829) xác
thực là đúng. Sứ nhà Thanh đă xin trùng tu lại ngôi chùa và xây cất ngôi
mộ bà Nguyễn Thị Hiên trong khuôn viên chùa”.
Sách Sổ tay hành hương đất phương Nam
(NXB TP. Hồ Chí Minh, 2002) cho biết: “Bà Hiên là một Phật tử chí thành.
Bà không chỉ hiến mảnh đất để dựng chùa mà c̣n là một thí chủ nổi tiếng
về ḷng từ thiện. Tục truyền, do công đức lúc sanh tiền nên sau khi tạ
thế, bà được đầu thai làm công chúa triều nhà Thanh (Trung Quốc). Truyền
thuyết kể rằng: Năm 1821, Hoàng hậu nhà Thanh sanh một công chúa, trên
ḷng bàn tay công chúa nổi một ḍng chữ son đỏ: Nguyễn Thị Hiên, Linh
Chiểu Đông thôn, Gia Định, Đại Nam. Chính v́ vậy, vua nhà Thanh đă sai
sứ sang xứ ta để truy t́m tông tích. T́m đến chùa Huê Nghiêm, xác định
rơ lai lịch bà Nguyễn Thị Hiên, sứ giả đă kể lại điều hiển linh kỳ diệu
đó, và dâng cúng cho chùa một pho tượng Quan Âm bằng đồng”.
Chùa là nơi phát xuất nhiều vị cao tăng
của Phật giáo miền Nam, như Thiền sư Tế Giác – Quảng Châu tức Tiên Giác
– Hải Tịnh, Thiền sư Đạt Lư – Huệ Lưu, Ḥa thượng Thích Từ Văn, Ḥa
thượng Thích Trí Đức, Ḥa thượng Thích Trí Quảng…
Thiền sư Tế Giác – Quảng Châu được xem là
vị Tổ quan trọng nhất ở miền Nam vào thế kỷ XIX. Ngài Tế Giác xuất gia
với Tổ Thiệt Thụy, sau đấy, trên đường tiến tu, ngài đă đến tham vấn học
đạo với Tổ Phật Ư – Linh Nhạc. Vâng lời chỉ dạy của Tổ Phật Ư, ngài cầu
pháp với Tổ Tổ Tông – Viên Quang nên có tên là Tiên Giác – Hải Tịnh
(theo ḍng truyền thừa của hệ Lâm Tế Gia Phổ). Năm 1825, vua Minh Mạng
sắc phong chức Tăng cang cho ngài và bổ nhiệm trụ tŕ chùa Thiên Mụ
(Huế). Đến đời Thiệu Trị, ngài được cử làm trụ tŕ chùa Giác Hoàng. Ngài
đă giáo dưỡng, đào tạo nhiều nhân tài cho Phật giáo. Ngài đă trở thành
Tổ sư của cả ba tông: Lâm Tế Chánh Tông, Lâm Tế Gia Phổ và Tế Thượng
Chánh Tông.
Hàng hậu học nối tiếp ḍng Lâm Tế Chánh
Tông của Tổ Tế Giác có Tổ Đạt Lư – Huệ Lưu, nổi tiếng là ông văi bán
khoai. Trên đường hành đạo, ngài đă góp phần giáo hóa dân chúng bằng lối
thơ mộc mạc.
Đặt ngôi chùa trong quan hệ thân thiết
với cộng đồng làng xă, chùa c̣n giữ bài thơ của Tổ Huệ Lưu gửi làng Linh
Chiểu Đông (Gia Định) năm 1897. Bài thơ có đoạn:
Kính thăm hương chức hai chữ miên
trường.
Kể từ tôi cư ngụ bổn hương
Tính đă có chín năm đủ vậy
Thấy trong làng những ai cùng nấy
Trên thuận ḥa, dưới cũng thuận ḥa …
Chốn non đài tôi ngụ hôm nay
Việc am tự nhờ làng chiếu cố
Tôi cũng muốn dốc ḷng bồi bổ
Có lời nguyền phải gắng ra đi
Ở trong chùa cúng kiếng việc chi
Chúng tăng thỉnh làng vô nhắc nhở …
Hải Đường trong bài Chùa cổ Huê Nghiêm –
một số linh vị và truyền thuyết (Báo Giác Ngộ ngày 31-7-1999) cho biết:
“Có một mỹ nữ con ruột quan Tri huyện, thương yêu Ḥa thượng tột cùng,
nên đă không ngừng tới chùa dụ dỗ, cưỡng ép Ḥa thượng từ bỏ cửa thiền
để làm vị hôn phu của cô. Ḥa thượng Huệ Lưu v́ đă Đạt Lư chơn tu hơn
người nên đă phần thân (xà dy – tự thiêu) về cơi Phật, giữ trọn đạo
hạnh, khiến tăng chúng kính phục, tôn làm Tổ”. Trên tháp và linh vị Tổ
Huệ Lưu có ghi: “Sùng kiến Huê Nghiêm đường thượng, tự Lâm Tế Chánh Tông
tam thập bát thế, húy Đạt Lư, thượng Huệ hạ Lưu Ḥa thượng xà dy giác
linh miêu tọa …”.
Xuất thân tu học từ tổ đ́nh Huê Nghiêm,
HT Thích Trí Quảng, đương nhiệm Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội
Phật giáo Việt Nam, Trưởng ban Hoằng pháp trung ương, Trưởng ban Trị sự
Phật giáo TP. Hồ Chí Minh.
Hằng năm, rất đông Tăng Ni, Phật tử khắp
nơi về chùa dự lễ húy kỵ Tổ khai sơn vào ngày 06–10 âm lịch và húy kỵ Tổ
Huệ Lưu vào ngày 12 tháng giêng âm lịch.
Chùa là ngôi cổ tự nổi tiếng ở thành phố xưa
nay, đón tiếp thường xuyên Phật tử, du khách trong nước, nước ngoài đến
tham quan, chiêm bái.
Chùa Việt Nam - Xưa
và Nay
Vơ văn Tường
Chùa Huê Nghiêm II
Chùa tọa lạc ở số 299B đường Lương Định
Của, phường B́nh Khánh, quận 2, TP. Hồ Chí Minh. ĐT: 08.8874257. Chùa
thuộc hệ phái Bắc tông.
Đất chùa ngày nay do Ḥa thượng Thích
Hồng Tín tạo măi cho tổ đ́nh Huê Nghiêm, Thủ Đức từ năm 1899. Trước đây,
phần đất này dùng để sản xuất lúa gạo cho tổ đ́nh. Sau năm 1975, Ḥa
thượng Thích Trí Quảng, trưởng tử của Ḥa thượng Thích Trí Đức, cố viện
chủ tổ đ́nh Huê Nghiêm, đă cho dựng thảo am, rồi xây chùa Huê Nghiêm 2
để tăng chúng và Phật tử có chỗ nghỉ ngơi, tu học. Năm 1998, chùa Huê
Nghiêm 2 được chính thức công nhận.
Trên một diện tích khoảng 2 ha, Ḥa
thượng trụ tŕ Thích Trí Quảng đă xây dựng một ngôi chùa vườn, mang nét
đẹp thanh nhă.
Ngôi chánh điện tôn trí chư Phật, Bồ tát
bằng gỗ quư: Đức Phật Tỳ Lô Giá Na, Bồ tát Quán Thế Âm, Bồ tát Đại Thế
Chí, Bồ tát Văn Thù, Bồ tát Phổ Hiền, Bồ tát Di Lặc.
Báo Giác Ngộ số 50 ngày 10 – 01 – 2001
cho biết, ở mỗi khoảng sân, góc vườn, hồ sen, ao cá... đều được Ḥa
thượng trụ tŕ đặt tên của từng vị Bồ tát, Thánh Tăng có danh hiệu trong
kinh Pháp Hoa. Hàng tháng, nơi đây có hai ngày chủ nhật dành cho Phật tử
Đạo tràng Pháp Hoa chuyên tu. Ngày 27 – 5 – 2000, Thượng tọa Thích Giác
Hoằng đă phát tâm hỷ cúng cho chùa 3 viên Xá lợi của đức Bổn sư và hai
vị Thánh Tăng Mục Kiền Liên, Xá Lợi Phất.
Bảo tượng Bồ tát Quan Âm (tượng đá, tạc nguyên khối)
Tượng Bồ tát đản sinh
Đặc biệt, ở sân trước chùa có tôn trí pho
tượng Bồ tát Quán Thế Âm cao 12m (tượng cao 8m, đài cao 4m) bằng đá hoa
cương nguyên khối nặng 60 tấn do Ḥa thượng Thích Tịnh Từ, viện chủ chùa
Kim Sơn (Mỹ) cúng dường năm 2003.
Hàng năm, vào dịp Đại lễ Phật đản, Ban
Đại diện Phật giáo Quận 2 chọn chùa là nơi hành lễ tập trung cho hằng
trăm Tăng Ni và hàng ngàn Phật tử tham dự.
Vào những ngày thuyết giảng của Ḥa
thượng trụ tŕ Thích Trí Quảng, đương nhiệm Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự
Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng ban Hoằng pháp trung ương, Trưởng
ban Trị sự Phật giáo TP. Hồ Chí Minh, Tổng Biên tập Báo Giác Ngộ, luôn
có nhiều Tăng Ni và hàng ngàn Phật tử đến tu học.
Chùa đă có kế hoạch kiến thiết ngôi chùa
hiện nay thành một ngôi đại tự bậc nhất Việt Nam.
Ngôi chùa ngày nay thường xuyên đón tiếp
nhiều đoàn khách du lịch trong nước, nước ngoài đến chiêm bái.
Chùa Việt Nam - Xưa và Nay
Vơ văn Tường
Post ngày:
11/09/17
Nguồn: VNCgarden