|
|
Tiểu Sử Chùa Vĩnh Tràng TP. Mỹ Tho
Chùa Vĩnh Tràng là một ngôi chùa ở ấp Mỹ An, xă Mỹ Phong, thành phố Mỹ Tho,
tỉnh Tiền Giang. Đây là một ngôi chùa nổi tiếng ở miền Nam, được xếp hạng di
tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia, và là một điểm du lịch nổi tiếng.
Lịch sử
Đầu thế kỷ XIX, chùa được ông bà Bùi Công Đạt bắt đầu
xây dựng.
Năm 1894, Ḥa thượng Thích Huệ Đăng ở chùa Giác Lâm (Gia Định) về trụ tŕ đă
tổ chức xây dựng thành ngôi đại tự và đặt tên là chùa Vĩnh Trường với ngụ ư
ước cho chùa được “Vĩnh cửu đối sơn hà, trường tồn tề thiên địa”. Người dân
vùng lân cận đến nay vẫn quen gọi là chùa Vĩnh Tràng.
Năm 1907, Ḥa thượng Chánh Hậu đă cho trùng kiến ngôi
chùa, pha ḥa cả nét kiến trúc Á – Âu.
Kiến trúc
Chính điện được bài trí trang nghiêm. Chùa c̣n bảo tồn
nhiều tượng cổ, bao lam chạm trổ công phu. Bộ Thập bát La hán thượng kỳ thú
là những tác phẩm tượng tṛn độc đáo được các nghệ nhân Nam Bộ tạc vào những
năm đầu thế kỷ 20.
Chùa được xây cất do công tŕnh kiến trúc của nhiều
người, trong nhiều năm, là một chùa lớn, được kiến trúc khá tinh vi, đa dạng
theo lối kiến trúc tổng hợp Á – Âu (Pháp, La Mă, Thái, Miên, Chàm). Tuy
nhiên, chùa vẫn mang đậm nét lối kiến trúc điêu khắc truyền thống Việt Nam.
Chùa Vĩnh Tràng được kiến trúc theo dạng chữ Quốc, gồm
4 gian nối tiếp nhau (tiền đường, chánh điện, nhà tổ và nhà hậu) rộng 14.000
m², dài 70 m, rộng 20 m, xây bằng xi măng và gỗ quư, nền đúc cao 1 m, xung
quanh xây tường vững chắc.
Phía trong gian chính điện và nhà tổ làm theo kiểu
Trung Quốc nhưng vẫn giữ được nét kiến trúc Việt Nam, nối hai gian này là
một khoảng nhỏ có ḥn non bộ ở giữa, ḥn non bộ này phác họa lại cảnh thiên
nhiên sinh động mang bản sắc Việt Nam, điều đó chứng tỏ rằng tổ tiên ta nhễ
muốn đưa thiên nhiên vào tận nhà. Đúng trên ḥn non bộ nh́n về mặt sau gian
chánh điện, hai bên nhà cầu, mặt trước nhà tổ, ta sẽ thấy lối kiến trúc Rôma
với những hàng đá hoa màu sắc sặc sỡ của Pháp được trang trí trên thành nóc,
trên những cột xây bằng xi măng kiểu cách.
Đi vào từng gian ta sẽ thấy một màu vàng óng ánh được
thếp rên các h́nh chạm, trên các tượng phật. Đáng chú ư hơn cả là những đôi
long trụ trong gian chính điện, đó là những cây cột tṛn to, bằng gỗ quư
kiến trúc theo kiểu “thượng thu hạ cách”.
Trước chùa có 2 cổng Tam quan kiểu vơ rất tinh xảo, xây
theo kiểu cổ lầu để h́nh ḥa thượng Lê Ngọc Xuyên đúng trên bậc đúc bằng xi
măng, cửa ngơ này cẩn toàn bằng đồ sứ có giá trị (sứ Trung Hoa, Việt Nam) in
h́nh long, lân, quy, phượng. Canh, mục, ngư tiều, mấy câu đối cũng cẩn bằng
miếng chai nổi mầu sắc óng ánh trông rất đẹp.
Tóm lại, bằng những vất liệu gỗ, những nhà kiến trúc, nhà điêu khắc cuối thế
kỷ XIX, đầu thế kỷ XX đă chạm khắc những h́nh tượng mang mầu sắc tôn giáo
huyền ảo, thoáng đượm vẻ vương quyền, qua đó ta thấy được những công tŕnh
điêu khắc của người xưa – qua những h́nh tượng sống động ấy ta thấy rơ cuộc
sống vui tươi và ư chí vươn lên của dân tộc Việt Nam – một dân tộc tự nhận
ḿnh là ḍng dơi con rồng cháu tiên thể hiện qua chạm khắc h́nh tượng tứ
linh.
Chùa Vĩnh Trường được trang bị trên 60 tượng phật đúc
bằng gỗ, đồng, đất nung, xi măng, đa số tượng bằng gỗ, tất cả được thếp vàng
óng ánh và được tạo vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Riêng 3 tượng đồng
(Di đà, cao 98 cm, Quan Âm và Thế Chí cao 93 cm) được tạo tác giữa thế kỷ
XIX.
Bên cạnh những pho tượng, hiện vật c̣n lại trong chùa
này phải kể dến là Đại Hồng Chung mang tên Pháp Bảo Chuông cao 12 cm, nặng
khoảng 150 kg được đúc giữa tháng 5 năm 1854 trên đó khắc chữ “Vĩnh Trường
Tự”. Hiện nay Pháp Bảo Chuông không sử dụng được, bị hỏng do nằm lâu dưới
nước sau thời gian thất lạc.
Ngoài ra trong chùa hiện nay c̣n hơn 20 bức tranh sơn
thủy rất giá trị. Tuy ảnh hưởng tranh vẽ Trung Quốc nhưng những bức vẽ này
mang đậm nét dân gian Việt Nam, in h́nh “Mai, lan, cúc, trúc” in h́nh phong
cảnh Việt Nam rất nên thơ. Đó là công tŕnh của Long Giang cư sĩ phác họa
năm 1904.
Điều đáng chú ư là những bức hoành, câu đối trong chùa
được điêu khắc chữ nổi thếp vàng như những chữ “Hoàng kim bửu điện” được
khắc từ 1851 đến nay vẫn c̣n khá đẹp.
Từ trước tới nay, ngôi chùa vẫn được bảo quản tốt, bổn
đạo khắp nơi vẫn thường đến viếng, góp tiền của cho việc tu sửa chùa, các tu
sĩ trong chùa vẫn chú trọng công tác bảo vệ chùa.
Gần đây, chùa đă xây dựng thêm một tượng Phật đừng rất
vĩ đại. Tượng màu trắng, diễn tả Phật đang đứng trông nom chúng sinh các
cơi. Tượng Phật được nhiều người địa phương cho là biểu tượng của ngôi chùa
hiện nay.
Ngôi chùa mang hai phong cách kiến trúc
Chùa Vĩnh Tràng xây dựng hoàn thành vào năm 1849, tọa
lạc trên diện tích khoảng 3 héc ta trên đường Nguyễn Trung Trực, xă Mỹ
Phong, thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.Năm 1984, chùa Vĩnh Tràng được Nhà
nước công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia.
Tháng 5-2007, chùa Vĩnh Tràng được Trung tâm Sách kỷ
lục Việt Nam công nhận là ngôi chùa đầu tiên ở Việt Nam có phong cách kiến
trúc kết hợp giữa phương Đông và phương Tây.
Ấn tượng đầu tiên là pho tượng Phật Di Đà cao 24 mét
(bệ 6m, tượng 18m) sừng sững trong một hoa viên rộng răi có nhiều cây kiểng
đẹp mắt. Hoa viên được xây dựng trên nền một nghĩa trang cũ, khởi công ngày
rằm tháng Giêng, và hoàn tất vào mồng 8 tháng Chạp năm Đinh Hợi (2007).
Cặp hông hoa viên, theo con đường êm ả dưới bóng hai
hàng sao dầu luôn reo nhạc lá, sẽ thấy hai cổng chùa Vĩnh Tràng không giống
bất kỳ cổng tam quan một ngôi chùa nào khác. Đó là hai cổng tháp xi măng
theo lối “cổ lầu” cao “chênh vênh” như muốn “chạm” trời xanh.
Cổng tháp được ốp sành sứ nhiều màu đẹp mắt, thể hiện
các chủ đề “long lân quy phụng”, “ngư tiều canh mục”, chim hoa cùng các Phật
tích, cho thấy tay nghề điêu luyện của những người thợ xứ Huế tài hoa vào
năm 1933.
Từ xa, nóc chùa Vĩnh Tràng có năm ngọn tháp uy nghi,
nổi bật trên nền trời xanh. Năm ngọn tháp này được xây dựng theo quan niệm
phương Đông là “ngũ hành” (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ); thoáng chút dáng dấp
kiến trúc ngôi đền Angkor nổi tiếng của đất Chùa Tháp.
Hai cổng chùa Vĩnh Tràng không
giống bất kỳ tam quan một ngôi
chùa nào khác. Đó là hai cổng
tháp xi măng theo lối “cổ lầu”.
Chính điện chùa Vĩnh Tràng được xây bằng bê-tông theo h́nh chữ “Quốc” như
các chùa Hoa nhưng chùa Vĩnh Tràng có những hoa văn theo kiểu thời Phục
Hưng, ṿm cửa theo kiểu La Mă, bông sắt theo phong cách Pháp, nền lót gạch
men Nhật Bản. Riêng chữ Hán được viết theo kiểu chữ triện cổ kính, c̣n chữ
quốc ngữ viết theo lối chữ Gô-tích. Nh́n tổng quan bên ngoài, kiến trúc chùa
là sự giao thoa giữa Á và Âu một cách lạ mắt nhưng hài ḥa.
Ngoại thất là thế, nhưng khi đặt chân vào chính điện,
hậu liêu…, mới thấy kiến trúc hoàn toàn mang dáng vẻ thuần Việt, giữ nguyên
những ǵ có được từ khi chùa kiến lập đến nay.
Chùa Vĩnh Tràng xưa vốn là một thảo am, do tri huyện
Bùi Công Đạt phát nguyện xây cất để di dưỡng tinh thần sau khi về hưu. Khi
ông măn phần, ḥa thượng Huệ Đăng vận động tín đồ xây dựng thành ngôi đại
tự, hoàn thành vào năm 1849 với tên Vĩnh Trường, xuất phát từ hai câu đối:
“Vĩnh cửu đối sơn hà / Trường tồn tề thiên địa”. Về sau, không biết từ khi
nào và không biết v́ sao người ta gọi chệch là Vĩnh Tràng, dù mang cùng ư
nghĩa.
Khi người Pháp đánh chiếm Định Tường (Tiền Giang), chùa
bị hư hại nặng, ḥa thượng kế vị là Thiện Đề bắt tay trùng tu và các năm sau
đó chùa được tu bổ nhiều lần khác. Trong đó, bốn đợt trùng tu chùa quan
trọng nhất vào các năm 1907, 1930, 1992 và 2002.
Chùa Vĩnh Tràng có 178 cột, 2 sân thiên tỉnh và 5 lớp
nhà. Chùa có 7 bộ bao lam chính (cùng nhiều bao lam phụ), thếp vàng chạm
h́nh Bát tiên, thần Mặt trời và thần Mặt trăng, do các nghệ nhân địa phương
chạm trổ công phu vào khoảng 1907-1908. Chùa có khoảng 60 tượng quư được tạo
tác bằng đồng, gỗ và đất nung, được thếp vàng rực rỡ. Bộ tượng cổ nhất ở
chùa là bộ Tam Tôn (Di Đà, cao 98cm; Quan Âm và Thế Chí, cao 93cm) bằng
đồng. Tiếc rằng tượng Quan Âm đă bị thất lạc, phải làm lại bằng gỗ!
Hai bên tường chánh điện là bàn thờ Thập điện Minh
vương Bồ tát. Đặc biệt là bộ Thập bát La hán đặt hai bên điện Phật. Bộ tượng
này do tài công (thợ) Nguyên cùng học tṛ chạm khắc mang nét riêng của khu
vực vào năm 1907. Mười tám pho tượng La hán tạc bằng bằng gỗ mun, mỗi tượng
cao khoảng 0,8m, bề ngang gối là 0,58m.
Mỗi vị La hán cưỡi trên lưng một con mănh thú, tay cầm
bửu bối, tượng trưng cho các giác quan mà giáo lư nhà Phật gọi là “lục căn”
(mắt, tai, miệng, mũi, thân và ư, ở ba thời quá khứ, hiện tại và vị lai).
Đáng tiếc là tượng 18 vị La hán (không giống 18 tượng La hán của các chùa ở
miền Bắc), đỉnh cao của nghệ thuật tạc tượng tṛn của khu vực đồng bằng sông
Cửu Long, đă “bị” thếp vàng nhằm bảo quản cho tốt!
Chính điện chùa Vĩnh Tràng được xây
theo h́nh chữ “Quốc” trong tiếng Hoa.
Chùa Vĩnh Tràng có chiếc đại hồng chung cao 1,2m, nặng khoảng 150 ki lô gam,
thân chuông có khắc chữ “Vĩnh Trường Tự”, được đúc giữa tháng 5-1854. Rất
tiếc là chuông không c̣n sử dụng được v́ nằm lâu dưới nước trong thời gian
bị thất lạc.
Theo các chuyên viên văn hóa th́ vẻ đẹp của chùa tập
trung ở nghệ thuật tạo h́nh và có thể xem chùa Vĩnh Tràng là sự phản ánh
lịch sử mỹ thuật của đất Tiền Giang. Hàng ngày, ngoài thiện nam tín nữ phật
tử đến chiêm bái, c̣n có nhiều khách du lịch đến tham quan chùa Vĩnh Tràng;
đông đảo nhất là vào các ngày rằm, mồng một, các ngày sóc vọng và các ngày
lễ của
Vĩnh Tràng – Ngôi chùa đẹp nhất và có nhiều du khách đến tham quan nhiều
nhất Tiền Giang
Năm 1849, ḥa thượng Huệ Đăng đă vận động tín đồ góp
công, góp của xây dựng chùa theo lối kiến trúc của chùa Giác Lâm ở Gia Định,
nhưng to lớn hơn với 178 cây cột, 2 sân thiên tỉnh, 5 lớp nhà (chùa Giác Lâm
có 98 cột, 1 sân thiên tỉnh, 3 lớp nhà). Năm 1907, ḥa thượng Trà Chánh Hậu
cho sửa chữa phần chánh điện. Năm 1930, ḥa thượng Minh Đằng cho trùng tu
toàn diện để chùa có diện mạo như ngày hôm nay. Lúc đầu, chùa có tên là Vĩnh
Trường, xuất phát từ hai câu đối do chính ḥa thượng sáng tác: “Vĩnh cửu đối
sơn hà, Trường tồn tề thiên địa”. Nhưng về sau, chùa được gọi là Vĩnh Tràng.
Khác vối những ngôi chùa truyền thống, chùa Vĩnh Tràng
không có cổng tam quan; mà thay vào đó là hai cổng ra vào được xây dựng theo
lối cổ lầu và được ốp bằng nhiều mảnh sành, sứ với những màu sắc khác nhau
theo chủ đề long, lân, quy, phụng, ngư, tiền, canh, mục, hoa, điểu và các
điển tích Phật giáo. Chùa được xây dựng theo dạng chữ “Quốc” của Hán tự, gồm
có bốn gian là tiền đường, chánh điện, nhà tổ, nhà hậu, nối tiếp nhau. Riêng
mặt trước của tiền đường th́ được xây dựng theo lối kiến trúc dung ḥa Âu –
Á với những hàng cột thanh mảnh, ṿm c̣ng và hoa văn nhiều màu sắc. Trên nóc
chùa có năm mái nhô cao, tượng trưng cho ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ)
theo quan niệm của phương Đông.
Tại gian chánh điện, chùa có 60 tượng quư, được tạo tác
bằng đồng, gỗ, đất nung; và tất cả đều được thếp vàng rực rỡ; trong đó có
giá trị nghệ thuật nhất là bộ tượng mười tám vị La hán được tạc từ gỗ mít
vào năm 1909. Ngoài ra, chùa c̣n có bảy bộ bao lam tuyệt đẹp và chiếc đại
hồng chung được đúc vào năm 1854. Xung quanh chùa là những vườn cây cảnh
trồng nhiều loại hoa thơm cỏ lạ, những hồ nước thơm ngát hương sen và những
cây cổ thụ che trùm bóng mát, tạo nên sự hài ḥa tuyệt vời giữa khung cảnh
thiên nhiên với không gian kiến trúc, khiến chùa thêm cổ kính, thâm nghiêm.
Không chỉ có ư nghĩa tôn giáo và giá trị kiến trúc –
nghệ thuật, chùa c̣n là nơi che giấu nhiều nhà yêu nước và cung cấp hậu cần
cho phong trào cách mạng. V́ thế, chùa được Nhà nước công nhận là di tích
lịch sử – văn hóa cấp Quốc gia, chùa Vĩnh Tràng tọa lạc tại xă Mỹ Phong ,
cách trung tâm thành phố Mỹ Tho khoảng 3km.
Chi tiết về Chùa Vĩnh Tràng
Du khách đến Mỹ Tho mà không đi thăm chùa Vĩnh Tràng là
một điều thiếu sót. Đây là một ngôi chùa cổ danh tiếng và là một công tŕnh
kiến trúc tiêu biểu ở Nam Bộ. Chùa tọa lạc trên mảnh vườn cây ăn trái rộng
gần 2 ha, thuộc làng Mỹ Hóa, nay là xă Mỹ Phong, bên con rạch Bảo Định hiền
ḥa nước ngọt quanh năm.
Vào mùa đầu thế kỷ XIX, chùa vốn là một bảo am do ông
Tri huyện Bùi Công Đạt, phát nguyện xây cất để đi dưỡng tinh thần sau khi về
hưu. Ông thỉnh ḥa thượng Từ Lâm chùa Bửu Lâm về trụ tŕ. Sau khi ông Bùi
Công Đạt qua đời, ḥa thượng Huệ Đăng đă vận động tín đồ xây dựng thành ngôi
đại tự với tên Vĩnh Tràng, hoàn thành năm Canh Tuất (1849).
Khi thực dân Pháp đánh chiếm Định Tường, chùa VĩnhTràng
bị hư hại khá nặng. Người kế vị ḥa thượng Huệ Đăng là ḥa thượng Thiện Đề,
sư đệ của Ngài, nối tiếp công việc trùng tu ngôi chùa. Sau khi ḥa thượng
Thiện Đề viên tịch, chùa Vĩnh Tràng hương tàn khói lạnh. Năm 1890 tín đồ đă
đến chùa Sắc Tứ Linh Thứu thỉnh ḥa thượng Trà Chánh Hậu về trụ tŕ chùa,
Ngài quê ở Mỹ Tho, là đệ tử ḥa thượng Minh Phước gốc tổ đ́nh Bửu Lâm. Năm
1895 Ḥa thượng Chánh Hậu cùng bổn đạo trùng tu toàn bộ ngôi chùa. Đến 1904,
do một trận băo lớn, chùa lại bị tàn phá, v́ vậy mà 3 năm sau (1907) chùa
Vĩnh Tràng được trùng tu một lần nữa. Ḥa thượng Chánh Hậu trụ tŕ được 33
năm (1890 -1923) th́ qua đời. Kế tục sự nghiệp của Ngài, ḥa thượng Minh
Đàn, pháp danh Tâm Liễu, cho xây dựng cổng Tam Quan, mặt tiền, Chánh điện và
nhà Thờ Tổ.
Trước chùa có cổng Tam Quan tráng lệ do những nghệ nhân
xứ Huế thực hiện 1933. Về kinh phí được hai ông Huỳnh Tri Phú và Lư Văn
Quang hỗ trợ. Chiếc cổng giữa bằng sắt lâu nay vẫn đóng kín. Hai cổng bên
xây gạch vươn cao như hai ṭa lâu đài cỗ. Nét độc đáo của Tam Quan chùa Vĩnh
Tràng thể hiện ở nghệ thuật ghép mảnh sáng, mảnh sứ để tạo nên những bức
tranh với màu sắc hài ḥa, minh họa những sự tích nhà Phật, những truyện
tích dân gian và những đề tài Tứ quư, Tứ linh, hoa lá… Tầng lầu thượng của
cổng Tam Quan có ṿm cửa rộng. Bên phải đặt tượng Ḥa thượng Chánh Hậu, bên
trái đặt tượng Ḥa thượng Minh Đàn. Cả 2 tượng này đều đắp bàng xi măng
giống như người thật, di điêu khắc gia Nguyễn Phi Hoanh thực hiện.
Tháng 10/2005 tức tháng 9 năm Ất Dậu DL. 2549 BTS/PG
tỉnh Tiền Giang quyết định thay đổi 2 tượng ở cổng này, Tượng Phật Di Đà
thay thế tượng Ḥa thượng Chánh Hậu, tượng Phật Thích Ca thay thế ḥa thượng
Minh Đàn.
Mặt tiền chùa Vĩnh Tràng trang trí theo kiểu kết hợp
đặc điểm kiến trúc cả Á lẫn Âu. Ở đây có những hoa văn theo kiểu thời Phục
Hưng, ṿm cửa theo kiểu La Mă, bông sắt của Pháp, gạch men của Nhật Bản… chữ
Hán viết theo lối chữ triện cổ kính, c̣n chữ quốc ngữ lại viết theo lối chữ
Gô-tích. Từ xa trông vào, du khách có thể h́nh dung ngôi chùa như đền Ăng-co
có 5 tháp. Theo lời truyền tụng của nhân dân địa phương th́ ḥa thượng Minh
Đàn và ông Huỳnh Trí Phú đă từng du lịch sang xứ chùa Tháp nên tiếp thu được
cái đẹp trong kiến trúc ngôi chùa bên đó, kết hợp với kiến trúc phương Tây.
Ở chánh điện có bao lam được chạm trổ công phu, trong
đó có bộ Phù điêu bát tiên cỡi thú do các nghệ nhân tại địa phương thực hiện
vào 1907 – 1908 trên bàn thờ có nhiều pho tượng như A Di Đà, Thích Ca, La
Hán và các tượng Bồ tát. Hai bên bàn thờ là tượng chân dung ḥa thượng Chánh
Hậu và người kế Pháp là Ḥa thượng Minh Đàn, các ḥa thượng Huệ Đăng, Chánh
Hậu, Minh Đàn đều thược phái Lâm Tuế.
Bộ tượng cổ nhất ở chùa Vĩnh Tràng là bộ Tam Tôn (Di
Đà, Quan Âm, Thế Chí) bằng đồng. Tiếc rằng tượng quan âm đă bị thất lạc… Sau
này ḥa thượng Chánh Hậu phải thuê thợ làm tượng khác bằng gỗ thế vào đó cho
đủ bộ. Tượng Ngọc Hoàng cũng bằng đồng to bằng người thật, cùng phong cách
với tượng Già Lam, Đạt Ma ở chùa Bửu Lâm. Khách với thông lệ xưa nay, Ngọc
Hoàng ở đây không có Nam Tào, Bắc Đẩu cẩm sổ sinh tử đứng hầu hai bên, thay
vào đó là ông Thiện và ông Ác.
Hai bên tường chánh điện là bàn thờ Thập Điện Minh
Vương Bồ Tát. Đặc biệt ở đây có bộ tượng Thập Bát La Hán là những tác phẩm
chạm khắc bằng gỗ độc đáo mà một số nghệ nhân ở Nam bộ đă tạo vào năm 1907
theo sự chỉ đạo của Ḥa thượng Chánh Hậu. Bộ tượng này bằng danh mộc, mỗi
tượng cao khoảng 0,80m, bề ngang gối 0,58m được đặt hai bên Điện Phật, mỗi
vị La Hán có bửu bối riêng của ḿnh tượng trưng cho các giác quan mà giáo lư
nhà Phật gọi là sáu căn: mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ư; ở ba thời quá khứ,
hiện tại và vị lai. Các tượng La Hán này được tạo h́nh cân đối, sinh động,
cỡi trên những con thú như: trâu, ḅ, ngựa, lạc đà, hà mă, tê giác.v.v…
Trong khung viên chùa có nhiều châu cây cảnh. Ḥa non
bộ được chăm sóc thường xuyên. Dưới bóng cây, tháp Ḥa thượng Chánh Hậu và
gia đ́nh được xây dựng bề thế có tường rào bao bọc.
Nh́n chung về về đẹp của chùa Vĩnh Tràng tập trung ở
nghệ thuật tạo h́nh. Có ư kiến cho rằng có thể xem chùa Vĩnh Tràng là một
bản tổng kết lịch sử mỹ thuật của đất Tiền Giang.
Hiện chùa Vĩnh Tràng là nơi đặt Văn pḥng Ban Trị Sự
Tỉnh Hội Phật Giáo Tỉnh và trước đây Trường Cơ Bản Phật Học Tỉnh Tiền Giang
(tiền thân của Trường Trung cấp Phật học Tiền Giang) cũng được đặt ở đây.
Chùa Vĩnh Tràng từ lâu đă trở thành điểm du lịch và
hành hương của tỉnh, thu hút du khách và Phật tử hàng ngày đến chiêm ngưỡng
rất đông.
Tết Tân Dậu (1982) nhà thơ Xuân Thủy đă đến viếng chùa
và viết tặng bài thơ:
“Đức Phật giàu t́nh thương
Nên chùa tên Vĩnh Tràng
Nhà sư vốn yêu nước
Ḷng như sông Tiền Giang”
Nguồn: Báo Ấp Bắc, Thời báo Kinh tế Sài G̣n, Ban kư chùa Vĩnh Tràng.
Vĩnh Tràng – Ngôi chùa đẹp nhất và có nhiều du khách đến tham
quan nhiều nhất Tiền Giang
Năm 1849, ḥa thượng Huệ Đăng đă vận động tín đồ góp công, góp của xây dựng
chùa theo lối kiến trúc của chùa Giác Lâm ở Gia Định, nhưng to lớn hơn với
178 cây cột, 2 sân thiên tỉnh, 5 lớp nhà (chùa Giác Lâm có 98 cột, 1 sân
thiên tỉnh, 3 lớp nhà). Năm 1907, ḥa thượng Trà Chánh Hậu cho sửa chữa phần
chánh điện. Năm 1930, ḥa thượng Minh Đằng cho trùng tu toàn diện để chùa có
diện mạo như ngày hôm nay. Lúc đầu, chùa có tên là Vĩnh Trường, xuất phát từ
hai câu đối do chính ḥa thượng sáng tác: “Vĩnh cửu đối sơn hà, Trường tồn
tề thiên địa”. Nhưng về sau, chùa được gọi là Vĩnh Tràng. Khác vối những
ngôi chùa truyền thống, chùa Vĩnh Tràng không có cổng tam quan; mà thay vào
đó là hai cổng ra vào được xây dựng theo lối cổ lầu và được ốp bằng nhiều
mảnh sành, sứ với những màu sắc khác nhau theo chủ đề long, lân, quy, phụng,
ngư, tiền, canh, mục, hoa, điểu và các điển tích Phật giáo. Chùa được xây
dựng theo dạng chữ “Quốc” của Hán tự, gồm có bốn gian là tiền đường, chánh
điện, nhà tổ, nhà hậu, nối tiếp nhau. Riêng mặt trước của tiền đường th́
được xây dựng theo lối kiến trúc dung ḥa Âu – Á với những hàng cột thanh
mảnh, ṿm c̣ng và hoa văn nhiều màu sắc. Trên nóc chùa có năm mái nhô cao,
tượng trưng cho ngũ hành (kim, mộc, thủy, hỏa, thổ) theo quan niệm của
phương Đông. Tại gian chánh điện, chùa có 60 tượng quư, được tạo tác bằng
đồng, gỗ, đất nung; và tất cả đều được thếp vàng rực rỡ; trong đó có giá trị
nghệ thuật nhất là bộ tượng mười tám vị La hán được tạc từ gỗ mít vào năm
1909. Ngoài ra, chùa c̣n có bảy bộ bao lam tuyệt đẹp và chiếc đại hồng chung
được đúc vào năm 1854. Xung quanh chùa là những vườn cây cảnh trồng nhiều
loại hoa thơm cỏ lạ, những hồ nước thơm ngát hương sen và những cây cổ thụ
che trùm bóng mát, tạo nên sự hài ḥa tuyệt vời giữa khung cảnh thiên nhiên
với không gian kiến trúc, khiến chùa thêm cổ kính, thâm nghiêm. Không chỉ có
ư nghĩa tôn giáo và giá trị kiến trúc - nghệ thuật, chùa c̣n là nơi che giấu
nhiều nhà yêu nước và cung cấp hậu cần cho phong trào cách mạng. V́ thế,
chùa được Nhà nước công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia, chùa
Vĩnh Tràng tọa lạc tại xă Mỹ Phong , cách trung tâm thành phố Mỹ Tho khoảng
3km. NGUYỄN PHÚC NGHIỆP – Báo Ấp Bắc |
