| |
Đèo Ngoạn Mục với cảnh quan
đa dạng và bí ẩn
Dran là thị trấn huyện lỵ Đơn Dương trước kia. Từ Đơn Dưong có hai hướng
lên được thành phố hoa Đà Lạt: hướng đi qua ngă ba Phi Nôm, qua đèo
Prenn; hướng qua đèo Dran, qua Cầu Đất - một địa danh rất nổi tiếng, c̣n
cao hơn cả Đà Lạt, nơi nhà thám hiểm - bác sỹ A. Yersin - người khám phá
ra Đà Lạt đă từng trồng thử nghiệm cây canh - ky - na để chế biến thuốc
trị bệnh sốt rét.
Phóng túng và lăng mạn
Năm 1978, lần đầu tiên tôi đến Đà Lạt từ hướng Nha Trang. Chiếc Peugeot
cũ kỹ dùng để chở khách chạy mệt mỏi từ thung lũng Ninh Sơn thuộc tỉnh
Ninh Thuận ́ ạch leo đèo Ngọan Mục. Đến thị trấn Đơn Dương xe vượt đèo
Dran lên Đà Lạt. Khi ấy hai ngọn đèo Ngoạn Mục và Dran đă cuốn hút tôi.
10 năm sau Đà Lạt trở thành quê hương thứ 2 của tôi và tôi nhận ra đó là
những miền cảm hứng bất tận mà thiên nhiên hào phóng tặng cho Cao nguyên
Langbian. Và mùa xuân này, Ngoạn Mục và Dran, một lần nữa làm tâm hồn
tôi ngất ngây khi được đặt chân lên những thảm cỏ xanh mát lạnh ven đèo,
ngắm nh́n những ngọn núi hùng vĩ ch́m dần trong chiềc xanh thẫm.
Từ thị trấn Tân Sơn của huyện Ninh Sơn, bạn đă h́nh dung ra sự "ngoạn
mục" của đèo Ngoạn Mục, khi nh́n thấy hai đường ống dẫn nước sáng loáng
của Nhà máy thủy điện Đa Nhim như từ trên trời đổ xuống. Đường lên đèo,
thỉnh thoảng xe bạn chui dưới hai đường ống dẫn nước thủy điện, lao vào
những khu rừng ǵa như có từ ngàn năm. Những khúc cua "chết người" và
những độ dốc dựng đứng cho bạn biết thế nào là đèo "Ngoạn Mục".
Nhưng thú vị nhất là sự thay đổi thời tiết, càng lên cao không khí càng
dịu mát. Những ngọn gió càng phóng túng và lăng mạn, lồng ngực bạn thoải
mái hít thở không khí trong lành, dịu mát của rừng, của núi, của mây.
Gần hết đèo Ngọan Mục, một vài cây thông xuất hiện, như báo hiệu cho bạn
biết cách đó không xa là Đà Lạt thông reo.
Hết đèo Ngoạn Mục là đến thị trấn Đơn Dương, một thị trấn bé nhỏ và hiền
dịu đến nhu ḿ. Những quán cà phê yên tĩnh, cô độc; những vườn cà chua "trái
hồng như trái ngực"; những vườn hồng trơ cành vào mùa đông, trĩu quả vào
hạ; những vườn rau thơm ngát, xanh ŕ; những thiếu nữ má hồng như những
quả cà chua mới ửng chín, khép nép trong những chiếc áo lạnh hờ hững...
Có nhiều thời gian sống ở thị trấn nhỏ bé này, tôi vẫn chưa hiểu hết về
Đơn Dương. Nhưng có thể h́nh dung nó như là một cô gái dậy th́ vào buổi
sáng; một nàng tiên nữ thuần khiết và kiêu hănh khi chiều xuống. Sự
thuần khiết và kiêu hănh đó chinh phục bạn đến cuồng si. Nhạc sĩ Trịnh
Công Sơn có thời kỳ dạy học ở Blao cũng rất mê Đơn Dương, Ka Đô- một thị
trấn cũng gần với Đơn Dương. Một số bài t́nh ca của ông đă ra đời ở đây,
bên cạnh cây ghi-ta bập bùng làm núi rừng thêm hoang vu.
Thời tiết ở Đơn Dương cũng hết sức lạ lùng, buổi chiều tối và sáng sớm
mùa đông th́ giá rét, rét chịu không nổi, giống như cái rét Hà Nội mùa
đông, nhưng đến trưa lại nồng ấm đến vô cùng, đó là thời tiết đặc trưng
của miền thung lũng ở độ cao gần 1.000 mét.
Một đêm ở Đơn Dương bên ly rượu, ngắm sao trời trong vắt; buổi sáng tinh
mơ bên ly cà phê đen, bạn đủ trầm tĩnh để hiểu về cái thị trấn đặc biệt
này, v́ sao nó chinh phục được bạn.
Dran hút hồn
Đèo Dran nối liền Đơn Dương với Trạm Hành, Trại Mát, Cầu Đất, Xuân Thọ,
Xuân Trường, để đến Đà Lạt. Thực chất đèo Dran chỉ dài hơn 10 km, từ thị
trấn Đơn Dương đến Cầu Đất - điểm được coi là cao hơn cả Đà Lạt. Từ Cầu
Đất, đèo Dran bắt đầu đổ đèo xuôi về Đà Lạt. Đây là vùng đất cũng hết
sức đặc biệt, mà A. Yersin gọi là "Langbian nhỏ" trong lần thứ 3 chinh
phục Langbian năm 1893.
Thời Pháp thuộc, vượt qua đèo Dran là con đường chính để đến Đà Lạt từ
hướng Ninh Thuận, sau này người ta khai thông con đường qua Thạnh Mỹ -
ngă ba Phi nôm để lên đèo Prenn đến Đà Lạt, làm cho con đường đèo Dran
trở nên hoang phế. Nhưng chính sự hoang phế này tạo nên một sức hút khác,
sức hút của sự hoang sơ của núi đồi "Langbian nhỏ".
Đèo Dran ngắn nhưng cực kỳ hiểm trở với những khúc cua không tưởng.
Những rừng thông bạt ngàn, ǵa cỗi như có tự bao giờ ch́m lẩn khuất
trong mây. Du khách có thể "sờ" được mây, được sương, bởi mây và sương
luôn bất chợt hiện ra lúc ở giữa lưng chừng đèo, lúc ở đỉnh đèo, như
muốn ôm bạn vào ḷng. Cứ mỗi km vượt đèo Dran, bạn như đang đi thẳng vào
xứ sở ôn đới, bởi nhiệt độ thay đổi rất nhanh chóng, chẳng bao lâu bạn
ch́m trong khí hậu lạnh mát của Đà Lạt.
Đặc biệt ở Cầu Đất, nếu tiết trời đang xuân, bạn có thể hưởng cái lạnh
khỏang 4-5 độ C vào ban đêm hoặc sáng sớm. Đó là cái lạnh trong ngần,
hoang dă, tinh khiết trong thoang thỏang hương chè bạt ngàn, xanh ŕ từ
những nông trường chè bất tận. Một ly rượu canh -ky - na làm buổi tối
Cầu Đất ấm lại; một ly cà phê đen buổi sáng, làm tan sương đặc quánh bên
quán nhỏ ven đồi, bạn mới hiểu rằng v́ sao Cầu Đất từng thu hút người
Pháp đến vậy.
Chính con đường này A. Yersin đă đi trong lần thứ 3 thám hiểm Langbian.
Ở đó ông gặp bộ tộc người Lat bên ḍng suối xanh biếc. Ông gặp một cảnh
quan huyền diệu của "Langbian nhỏ" và chợt nhớ đến câu ngạn ngữ Latin: "Dat
Aliis Laetitian Aliis Temperriem" (cho người này niềm vui, cho người
khác sự mát dịu). Như một sự t́nh cờ, 5 chữ đầu tiên của câu ngạn ngữ có
5 từ kia ghép lại thành DALAT!
Đến Cầu Đất, bạn nên biết về cây chè ở đây. Nó mới làm nên thương hiệu
trà Lâm Đồng. Những cây chè cổ thụ, có tuổi trăm năm vẫn c̣n. Những nông
trang chè xanh mướt, h́nh ảnh những người công nhân lặng lẽ hái che
trong sương xanh tịch đến vô ưu.
Chiều sâu Dran
Dọc tuyến du lịch này, bạn có thể tắm ḿnh trong thiên nhiên nếu biết
cách tổ chức và thưởng thức nó, bằng những cuộc picnic nho nhỏ vài ba
ngày với bạn bè hoặc người thân trong gia đ́nh. Dọc đèo Ngoạn Mục vô
cùng b́nh yên, bạn có thể hạ trại. Dọc đèo Dran cũng vậy, hoàn toàn yên
tĩnh và tinh anh, cái tinh anh của đất trời buổi sáng, buổi chiều và khi
màn đêm buông xuống, để bạn không phải bị chi phối bởi bất kỳ điều ǵ
ngoài lắng nghe tiếng nói của thiên nhiên.
Mùa xuân, bạn có thể ngắm hoa đào Cầu Đất, Trạm Hành. Những cây đào cổ
có tuổi gần trăm năm, hoa chi chít, màu hồng quí phái, thân đào như có
hoa văn của thời gian. Hoa cà phê trắng tinh anh, ngọt ngào khoe sắc bên
trong những khu vườn nhà yên tĩnh. Những đóa dă quỳ khoe sắc vàng rực rỡ
bên đường làm bạn nao ḷng.
Và c̣n nữa: những ngôi nhà gỗ trong sương. Hầu hết cư dân ở vùng đất này
đều sống trong những ngôi nhà làm bằng gỗ thông nghe như nhựa thông tỏa
mùi ấm áp. Tôi thích ngắm những làn khói xanh trong màu lam chiều Cầu
Đất, Trạm Hành…Những làm khói ấy làm cho người lữ khách cô đơn như càng
cô độc hơn, nó làm bạn thấy cuộc hành tŕnh ấy thi vị biết chừng nào. Ở
đó c̣n có những người con gái cao nguyên hiền lành nhưng phảng phất vẻ
bí ẩn của những đóa dă quỳ cuồng dại, đa t́nh
Chiều sâu của Dran là bất tận như đỉnh Langbian huyền diệu, như những
ngọn gió phóng túng thổi ào ạt, bất tận trên cao nguyên huyền bí, ẩn
chứa những điều hư huyền nhưng rất thực. Chiều sâu ấy thúc giục người lữ
khách lên đường…
(sưu tầm)
Nguồn: saigontimesusa |
