Home T́m Ca Dao Trang Chủ Toàn Bộ Danh Mục e-Cadao English

Thư Mục

 
Lời Phi Lộ
Lời Giới Thiệu
Cách Sử Dụng
Dẫn Giải
Diêu Dụng
Cảm Nghĩ
 
Ẩm Thực
Chợ Quê
Cội Nguồn
Cổ Tích
Lễ Hội
Lịch Sử
Ngôn Ngữ
Nhân Vật Nữ
Nhạc Cụ Việt Nam
Phong Tục Tập Quán
Quê Ta
Tiền Tệ Việt Nam
Tiểu Luận
Văn Minh Cổ
Vui Ca Dao
 
Trang Nhạc Dân Ca
 
Trang Chủ
 

 
 

 

 
 

 

Bệnh tương tư...
Kathy Trần

Tương tư là một trạng thái tâm hồn cực kỳ kỳ cục.
Như mọi trạng thái… tâm thần khác, nó là hậu quả hay kết quả của một t́nh cảm bất thường, hào hứng và nguy hiểm nhất: T́nh yêu!
Có yêu người ta mới tương tư!
Không yêu, người ta chẳng thèm ḍm mặt, chẳng thèm để ư cho mệt.
Thêm một chi tiết nữa là người ta chỉ tương tư khi t́nh yêu chưa được thoả măn, bị thiếu thốn rất nhiều hay hơn nữa: Bị từ chối.
Tương tư trở thành căn bệnh. Đă là bệnh th́ không kể già, trẻ, lớn bé, nam nữ hay đen trắng. Trái tim c̣n đập th́nh thịch trong ngực là người ta c̣n có thể mắc bệnh tương tư.
“Nắng mưa là bệnh của trời
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng.”

*
Gặp m
t nhau, chưa biết nàng bằng ḷng ḿnh chưa, chàng cứ thấy trái tim ḿnh thôi thúc, kêu réo ầm ỹ:
- Đúng tần số rồi, đúng đối tượng rồi, yêu đi thôi! Yêu đi thôi!
Chàng làm sao được bây giờ ngoài việc làm cho sự thôi thúc trong ḷng được đáp ứng.
Chàng t́m cách gần gũi người mơ, nói cho người ta biết rằng chàng đang yêu và t́m cách cho nàng yêu chàng.
Dip may, gặp nàng bên đường trong một đêm trăng, chàng thủ thỉ hỏi han:
”Hỡi cô tát nước bên đàng,
Sao cô múc ánh trăng vàng đổ đi?”

Từ ánh trăng vàng rực rỡ trên ḍng sông, long lanh chiếu trong chiếc gầu sồng của nàng rồi hắt ra thành một giải luạ bạc trải dài trên đồng lúa cuả một đêm trăng, chàng về nhà, nhớ trăng, nhớ nước, nh
người mà ngẩn ngơ tự hỏi:
”Nước non một gánh chung t́nh.
Nhớ ai, ai có nhớ ḿnh hay chăng?”

Riêng chàng, chàng nhớ lắm. Nhớ từ ánh trăng vàng mông mênh tới nụ cười e thẹn với đồng tiền trên má bởi v́ đâu dễ t́m được người trong mộng. Chàng đă đi hết lục tỉnh Nam Kỳ mới bắt gặp được người mơ:
”Trên rừng có cây bông kiểng.
Dưới biển có cá hóa long.
Con cá ḷng tong ẩn bóng ăn rong.
Anh đi lục tỉnh giáp ṿng.
Tới đây trời khiến đem ḷng thương em!”

Chàng nhớ nhung lắm, chàng “thương” lắm hưng chàng hổng dám nói ra:
”Tḥ tay anh ngắt cọng ng̣
Thương em đứt ruột, giả đ̣ ngó lơ!”

Chàng chỉ dám hỏi bâng quơ để coi người ta có chịu trả lời ḿnh không:
”Lá này là lá soan đào
Tương tư gọi nó thế nào hỡi em?”

Lỡ nhung nhớ, lỡ tương tư, bây giờ lại phải xa nhau, nỗi đau kể sao cho hết:
”Đứt tay mấy chút chẳng đau.
Xa em một chút như dao cắt ḷng.”

Yêu nhau rồi, không thể nào chịu được chia xa, nó in hệt dao cắt ḷng chàng.
Chàng nhất định phải được cùng nàng nên chồng vợ. Dù cha mẹ rầy la, đánh mắng th́ chàng cũng xin chịu chết để được gần nàng:
”Anh thương em trầu hết lá lươn.
Cau hết nửa vườn cha mẹ nào hay.
Dầu mà cha mẹ có hay.
Nhất đánh nh́ đầy hai lẽ mà thôi.
Gươm vàng để đó em ơi.
Chết th́ chịu chết.
Ĺa đôi anh không ĺa!”

*
Nhớ nhung, thương nhớ làm chàng thức suốt đêm dài. Chàng tơ tưởng được thở than cùng nàng, được thề thốt một đời chung thủy. Chập chờn hết đêm, chàng giật ḿnh tỉnh dậy, thấy ḿnh vẫn một ḿnh:
”Bước sang canh một, anh thắp ngọn đèn vàng.
Chờ con bạn ngọc thở than đôi lời.
Canh hai vật đổi sao dời.
Tính sao nàng tính trọn đời thủy chung.
Canh ba cờ phất trống rung.
Mặc ai, ai thẳng, ai dùn mặc ai.
Canh tư hạc đậu cành mai.
Sương sa lác đác khói bay mịt mờ
Canh chầy tơ tưởng, tưởng tơ.
Chiêm bao thấy bậu, dậy rờ chiếu không.”


Đêm ngủ không yên, ngày tơ tưởng mặt, ḷng nặng chĩu sầu tương tư. Chàng nhớ lắm. Ở nơi nào đó, nàng đang ngồi bên song cửa, chàng muốn hỏi ai kia rằng ḷng nàng có như tấm ḷng chàng? Có thấy cô đơn, có cần người chia xẻ, có thắt thẻo đợi chờ?
”Ngồi tựa song đào.
Hỏi người tri kỷ ra vào vấn vương?
Gió lạnh đêm trường.
Nửa chăn, nửa chiếu, nửa giường chờ ai?”

*
Chàng nặng ḷng đến thế. C̣n nàng, từ ngày ăn miếng trầu cay cũng đâm ra thẫn thờ, nhớ nhớ, quên quên.
”Từ ngày ăn phải miếng trầu.
Miệng ăn, môi đỏ, dạ sầu đăm chiêu.
Biết là thuốc dấu, bùa yêu.
Làm cho khúc mắc nhiều điều xót xa,
Làm cho quên mẹ quên cha.
Làm cho quên cả đường ra lối vào.
Làm cho quên cá dưới ao.
Quên sông tắm mát, quên sao trên trời.”

Chàng tương tư ai đó th́ cũng có người đang nhớ nhớ, thương thương ai. Để che dấu những t́nh cảm của ḿnh, người ta đă phải dối mẹ, dối cha:
Thương nhau cởi áo cho nhau.
Về nhà mẹ hỏi qua cầu gió bay.
Tại mẹ may áo rộng tay.
Con quen gió mát, áo bay mất rồi.”

Cảnh  vt quen thuộc, yêu dấu chung quanh, đâu đâu cũng có bóng h́nh:
”Qua đ́nh ngả nón trông đ́nh.
Đ́nh bao nhiêu ngói, thương ḿnh bấy nhiêu.
Qua cầu ngả nón trông cầu
Cầu bao nhiêu nhịp, dạ sầu bấy nhiêu.”

Khi trang điểm, lúc đứng ngồi, ḷng càng xót xa thương nhớ:
”Cầm lược th́ nhớ đến gương.
Ôm chăn nhớ chiếu!
Nằm giường nhớ …ai?”

Nhớ thương làm người ta ngủ không yên, ăn không được, quay quắt nhớ miếng trầu ngày nào:
”Một thương hai nhớ ba sầu.
Cơm ăn chẳng được ăn trầu cầm hơi.”

Chiếc khăn, ánh đèn, đôi mắt cũng hùa nhau mà... nhớ thương măi người nào đó:
”Khăn thương nhớ ai, khăn rơi xuống đất?
Khăn thương nhớ ai, khăn vắt lên vai?
Khăn thương nhớ ai, khăn chùi nước mắt?
Khăn thương nhớ ai, khăn giặt để vai?
Đèn thương nhớ ai mà đèn không tắt?
Mắt thương nhớ ai mắt ngủ chẳng yên?”

Lễ giáo bắt người con gái phải kín đáo, phải thụ đng nên t́nh yêu càng lắng đọng, nỗi tương tư càng chua xót v́ không dám cùng ai chia xẻ, tỏ bày:
”Anh buồn có chốn thở than.
Em buồn như ngọn nhang tàn thắp khuya!”

Ngắm gió, nh́n mây, thấy ḿnh không được như con chim, con cá và Nàng trông ngóng măi một bóng h́nh:
”Con chim buồn, con chim bay về cội
Con cá buồn, con cá lội trong sông
Em buồn, em đứng em trông
Ngơ th́ thấy ngơ, người không thấy người!”

Trông gần rồi lại ngó xa mà bóng h́nh ai vẫn biền bi
t:
”Ngày ngày em đứng em trông.
Trông non, non ngất.
Trông sông, sông dài.
Trông mây, mây kéo ngang trời.
Trông trăng, trăng khuyết.
Trông người, người xa…”

Trời, mây, non nước vẫn chỉ măi m
t mầu nhạt nhoà cho trăng cô đơn , cho hoa buồn bă:
”V́ mây cho núi lên trời.
V́ cơn gió thổi, hoa cười với trăng
V́ sương cho núi bạc đầu.
V́ cơn gió mạnh cho rầu rĩ hoa
V́ mây cho núi lên cao.
Mây c̣n mờ mịt, núi nḥa mờ xanh.”

Bao lâu nữa nàng sẽ cô đơn, sẽ bạc đầu như ngọn núi dưới sương tuyết, thời gian?
”Non xanh bao tuổi non già?
V́ chưng sương tuyết hóa ra bạc đầu?”

*
Tương tư v́ xa cách hay không được đáp ứng để ḿnh măi bâng khuâng nhưng không đau đớn, đắng cay bằng bị phụ t́nh:
”Lá khoai anh ngỡ lá sen
Bóng trăng anh ngỡ bóng đèn anh khêu!”

Người yêu đă một thời thề thốt nay ngoảnh mặt, quay lưng để chàng tiếc công yêu đương, thương nhớ:
”Cầm vàng mà lội qua sông.
Vàng rơi không tiếc, tiếc công cầm vàng!”

Người ta phụ ḿnh chỉ v́ cái nghèo đeo đuổi, vậy mà ngày đó có người đă hẹn biển, thề non. Chàng tiếc cho một mối t́nh và cũng tiếc cho một lần lỡ tin yêu:
”Ai phụ tôi đất trời chứng giám
Phận tôi nghèo đâu dám phụ ai
Tưởng giếng sâu tôi nới sợi dây dài
Ngờ đâu giếng cạn, tiếc hoài sợi dây!”

Biết người ta phụ bạc rồi, sao ḷng ḿnh cứ xót xa, tiếc nuối rồi măi ước ao, năn nỉ:
Đờn c̣ lên trục kêu vang
Qua c̣n thương bậu, bậu khoan có chồng
Muốn cho đây đấy đạo đồng
Qua đây thương bậu hơn chồng bậu thương.”

Không, con người ḿnh đêm ngày nhớ thương, muốn cả đời gắn bó đă nhất định làm con chim hót măi trong lồng!

Nhưng... ước chi, một ngày nào đó, con chim sẽ được xổ lồng:
”Chim khôn mắc phải lưới hồng
Hễ ai gỡ được đền công lạng vàng
Anh rằng anh chẳng lấy vàng
Hễ anh gỡ được th́ nàng lấy anh.”

Chàng đă yêu, chàng đă đau đớn v́ yêu. Nàng có hay cho mối t́nh chung thủy, gắn bó một đời cuả chàng hay nàng nhất định chia tay, theo chồng xa xứ, để lại một người thương nhớ, khóc đau:
”Dế kêu dưới đống phân rơm
Tui xa người nghĩa bưng chén cơm khóc ṛng.”

Chàng sẽ ngày ngày tương tư người phụ ngăi mà tự hỏi và trách hoài người ra đi:
”Chồng gần không lấy
Bậu lấy chồng xa
Mai sau cha yếu, mẹ già
Chén cơm, đôi đũa, kỷ trà ai dưng?”

Nếu chẳng phải tự nàng phụ bạc mà tại mẹ cha rẽ thúy, chia uyên th́ niềm cay đắng lại thêm nhiều phần chua xót, tủi nhục:
”Tiếc thay bác mẹ nhà nàng
Cầm cân không biết là vàng hay thau
Thật vàng chẳng phải thau đâu
Mà đem thử lửa cho đau ḷng vàng!!!”

Nỗi đau này ai thấu cho ai?
Có chăng là những người cùng cảnh đă lỡ một chuyến đ̣ t́nh để mắc bệnh tương tư?

 

 

 

Sưu Tầm Tài Liệu và Web Design

  Hà Phương Hoài

Hỗ Trợ Kỹ Thuật

Hoàng Vân, Julia Nguyễn

Web Database

Nguyễn Hoàng Dũng
Xin vui ḷng liên lạc với  haphuonghoai@gmail.com về tất cả những ǵ liên quan đến trang web nầy
Copyright © 2003 Trang Ca Dao và Tục Ngữ
Last modified: 10/19/17