Bà gia ơi thương con thì thương tới rể
Đừng có đòi nhiều lễ cực rể cực con
Thớt trên mòn thớt dưới cũng mòn
Thớt trên cùn họng thớt dưới mô còn mà xay.
Ba hang lấp đã thành gò
Vũng Tăm Cổ Ngựa gió lò Gành Tiên
Bắc Thừa Thiên giáp Hải Vân
Nam thì Quảng Ngãi giáp gần Núi Phong
Tây thì giáp bến sông Bung
Rừng cao rừng thấp mấy tầng núi xan
Đông thì biển rộng thênh thênh
Đất đai trăm dặm rành rành như ghi.
Ba mươi anh đi lễ Tết
Mồng một anh chẳng lạy bàn thờ
Thương nhau sao nỡ hững hờ
Hiếu trung chi đó biểu em chờ cho uổng công
- Ba mươi anh lo hương đèn vọng vái
Mồng một anh lo hương khói trong nhà
Mồng hai anh mới đảo lai
Thấy nhà em quá đỗi sơ sài
Em mượn anh làm phúc thắp vài lọn nhang
Gái khôn mới biết dạ chàng
Mồ cha dứa dại phụ phàng duyên anh.
Dù cho nước cạn Thu Bồn
Hải Vân hóa cát biển Đông thành đèo
Dù cho cay đắng trăm chiều
Cũng không lay được tình keo nghĩa dày
Dù cho cho đến bao giờ
Lòng đây dạ đấy vẫn trơ như đồng.
Ta phân với bạn ta về
Kẻo mà cha nghi cờ bạc mẹ đề gái trai
Lời nguyền để lại tối mai
Lời nguyền để lại tối mai
Đó phân đây giải thử ai bạc tình
Đó bạn bạc đây mình không bạc
Dao kia sứt ngạc 1 rựa nọ rớt khoen
Ta thương người thời cũng như không
Phòng loan lẻ bạn má hồng phôi pha
Chưn trời gió thổi xa xa
Dây ái tình ai ràng buộc cho ta dựa kề
Non sông có một lời thề.
Đèn loan soi sáng dựa kề tới lui
Bởi trời làm ngọn nước không xuôi
Nên đôi ta không tới tới lui không thường
Tặng bức thơ này cặn kẽ người thương đuôi đầu
Ngọc còn ẩn bóng cây dâu
Thủy lui về Đông Hải biết đâu mà ta tầm
Ớ người ơi ta thương người càng ngày càng nhiễm càng thâm
Ta trông bạn bâng khuâng những nhớ (2)
Bạn trông ta bỡ ngỡ từ đây
Thở than khôn xiết niềm tây
Bạn ơi có biết nông nổi này cho ta
Kể từ ngày em rời bước chân ra
Nhìn nhau giọt lệ nhỏ sa hai hàng
Vịnh Hà Châu cuốc khóc oang oang
Khóc than cho bấy lòng nàng đau thương
Dời chân bước thẳng ra vườn
Thấy cây xàu lá xụ nhành hương tả tơi
Khiến cho mạch máu tình khôn xiết đầy vơi
Khi thương trầm thống mở lời không ra
Em buồn tình ra dạo vườn hoa
Thấy hoa tàn cúc rụi đọt lan già ngả nghiêng
Khăn cho ta tang tóc nỗi phiền
Mảnh gương thề còn đó bạn hiền đi đâu?
Ta vắng bạn có một ngày mà những tưởng những trông
Bước qua hai ngày ta không thấy bạn những mong những phiền
Bước qua ba ngày lệ nhỏ thường xuyên
Bước qua bốn ngày ta không thấy bạn phát điên lên bạn nờ
Bước qua năm ngày ta bỏ cửa bỏ nhà
Bước qua sáu ngày ta không thấy
Bạn thì ta bước ra ngoài đồng
Nhìn xem nam bắc tây đông
Thấy thiên thấy hạ mà không thấy chàng
Về nhà đứng thở ngồi than
Cơm ta ăn không đặng nhớ đến Nghĩa chàng đó chàng ơi
Đi buôn quên lỗ quên lời
Ra đồng quên đội nón
Trách ông trời sao nắng mưa…
Ta về ta tắm ao ta (2)
Chàng ơi hai chữ "quốc gia" chớ lầm
Vì ai gió thét mưa gầm
Vì non vì nước vì căm quân thù
Được ai sướng, mất ai lo
Mà đem xương máu đền bù cho ai
Khuyên chàng nghĩ kỹ kẻo sai
Vì hồn nước đó gọi ai xa vời.
Ta với em tơ hồng phai nhạt
Khuất bóng chàng như trúc khuất cành mai
Đêm đông dài thật là dài
Thương ai ta quyết cùng ai
Dù cho đá nát vàng phai mặc vàng
Dù cho sông cạn đá mòn
Tình em anh khắc như in vào lòng.
Tai nghe bạn cũ có đôi
Khóc không lẽ khóc mà ngồi khoanh tay
Nhịn ăn ba bốn bữa rày
Lơ lơ trong dạ nén ngày cô đơn
Phải chi gần gũi thì hơn
Hay đâu nông nổi nguồn cơn khó cầm
Thấy ai đi đó thương thầm cho ai
Đạo nghĩa cang thường gánh nặng hai vai
Vai ni có mỏi sang đổi bên vai tê
Phải chi xong rổi một bề
Ghé vô gá ngãi phu thê trọn đời.
Tai nghe em bậu có chồng
Đi ngang qua ngõ bậu bồng con ra
Con ngồi giống mẹ giống cha
Giống bạn chín rưỡi giống ta mười phẩn
Không tin bỏ lượng mà cân
Vàng bạc nặng ít ái ân nặng nhiều.
Tai nghe Nhà nước mộ dân
Đêm lo ngày sợ chín mười phần em ơi!
Anh ra đi mặt biển chân trời
Ơn cha nghĩa mẹ hai vai chưa đền
Dầu mà Tây bắt làm phên
Dầu thắng dầu bại không quên công sinh thành
Trên trời mây trắng dưới thủy xanh dờn dờn
Tứ bề súng nổ từng cơn
Đau lòng nát dạ nhớ công ơn mẫu từ
Anh ra đi như con cá vào lờ
Rúc vô đăng, đó biết bao chừ đặng ra
Ai về nhắn với mẹ cha
Xuống Hàn chớp bóng gởi qua cho con tường
Kẻo mà đêm nhớ ngày thương
Đĩa xôi miếng bánh cũng thường cho con.
Những lo những sợ chín mười phần em ơi
Anh đi mặt biển chân trời
Ơn cha nghĩa mẹ hai nơi chưa đền
Dầu mà ông Tây có bắt đi làm phên
Nhứt thắng nhì bại không quên cái ơn sinh thành
Xót thương em vò võ một mình
Anh đi biển thẳm non xanh tứ bề
Vai mang khẩu súng lưng giắt lưỡi lê
Thôi thôi em bồng con ở lại lo bề làm ăn
Ví dầu anh có mần răng
Nơi mô xứng gió vừa trăng em đành
Phận anh vạn tử nhứt sinh
Trên trời mây đen kịt, dưới nước xanh dờn dờn
Tư bề sóng vỗ từng cơn
Đau lòng xót dạ nhiều cơn bớ nàng
Trăm lạy ông trời cho đặng chữ bình an
Đóng lon chức đội về làng hiển vinh
Làm thịt con heo cúng tế tại đình
Rượu chè chàng đãi dân tình một phiên
Tay bắt tay miệng lại hỏi liền
Anh đi mấy tháng anh có phiền hay không
Bây giờ anh bước xuống tàu đồng
Tối tăm mù mịt như rồng trong mây
Hai bên những lính cùng Tây
Quan gia kéo tới chở đầy tàu binh
Từ đây hai chữ tùng chinh
Phận anh cam chịu linh đinh sóng dồi.
(Vè lính mộ)
Tai nghe nhà nước mộ dân (2)
Những lo những sợ chín mười phần em ơi
Anh đi mặt biển chân trời
Ơn cha nghĩa mẹ hai nơi chưa đền
Dầu mà ông Tây có bắt đi làm phên
Nhứt thắng nhì bại không quên cái ơn sinh thành
Xót thương em vò võ một mình
Anh đi biển thẳm non xanh tứ bề
Vai mang khẩu súng lưng giắt lưỡi lê
Thôi thôi em bồng con ở lại lo bề làm ăn
Ví dầu anh có mần răng
Nơi mô xứng gió vừa trăng em đành
Phận anh vạn tử nhứt sinh
Trên trời mây đen kịt, dưới nước xanh dờn dờn
Tư bề sóng vỗ từng cơn
Đau lòng xót dạ nhiều cơn bớ nàng
Trăm lạy ông trời cho đặng chữ bình an
Đóng lon chức đội về làng hiển vinh
Làm thịt con heo cúng tế tại đình
Rượu chè chàng đãi dân tình một phiên
Tay bắt tay miệng lại hỏi liền
Anh đi mấy tháng anh có phiền hay không
Bây giờ anh bước xuống tàu đồng
Tối tăm mù mịt như rồng trong mây
Hai bên những lính cùng Tây
Quan gia kéo tới chở đầy tàu binh
Từ đây hai chữ tùng chinh
Phận anh cam chịu linh đinh sóng dồi.
(Vè lính mộ)
Tai nghe súng nổ cái đùng
Bầy chim khát nước trong thùng ráo khô
Bạn về trộm lịnh mẹ cha
Đêm khuya thanh vắng cho ta ít nhiều
Về nhả trước quạnh sau hiu
Ban mai thì tỉnh ban chiều thì say
Ngồi đâu lụy nhỏ châu mày
Giở chưn chưn rớt giỏ tay tay rời
Tội tình mỗi đứa mỗi nơi
Thác đi một cuộc cho rồi đời xuân xanh
Để làm chi trai thương đoạn gái nhớ đành
Cá dưới đìa quên lội chim trên cành quên bay.
Tiếng ai hát bên kia sông nghe dịu dàng êm ái
Tưởng đò anh bắt lái sang ngang
Trách ai ngăn lối trở đàng
Để thiếp ôm lòng vò võ trông đợi bóng chàng lại qua.
Tiếng anh ăn học đã cao
Đời mô sanh cá đời nào sanh chim
Kể từ vạn cổ chí kim
Nói hết tích trước trọn niềm thiếp nghe
- Kể từ thiên địa giao hòa
Hóa sanh vạn vật sanh loài cá chim
Kể từ vạn cổ chí kim
Ngoáy tai cho rộng kể trọn niềm nàng nghe.
Tiếng anh người có học
Sao anh chẳng nghĩ suy
Tây bang đi lính làm chi
Xa nhà lìa mẹ còn gì chữ ân
Anh ơi nghe mấy lời phân
Anh đừng đi lính bỏ thân xứ người.
Tiếng chi đã rúc tê tề
Hay là xe lửa đã về dưới ga
Thiếp liều lấy bảy giác ba
Bước lên xe lửa bước ra thăm chàng
Cảnh mô vui cho bằng cảnh đất Hàn
Dưới sông tàu chạy trên đàng ngựa xe.
Tiếng đồn anh đi làm mướn cho Tây
Một tháng tám đồng
Một đồng anh đãi anh em lưu hữu
Hai đồng trà tửu gái trai
Ba đồng anh ăn uống sẩm sài
Bốn đồng anh mua chút luỵ hoài thế gian
Năm đồng anh bỏ dọc đàng
Sáu đồng anh mua thước hỏa hoàng bận chơi
Bảy đồng anh để có nơi
Tám đồng anh mua chút bông rơi nhị tàn
Anh ra đi sáu tháng rõ ràng
Ở nhà cha nhắc mẹ trông
Bề chi anh phủi tay không hai bàn.
Tiếng đồn các cậu hò hay
Tôi đố các cậu cối xay mấy niềng
- Cối xay mười sáu cái niềng
Tôi đố em bậu thuyền quyên mấy chèo
- Thuyền quyên mười sáu mái chèo
Tôi đố các cậu con mèo mấy lông
- Bạn đố chi mà đố ngặt đố nghèo
Đố chi không đố đố con mèo mấy lông
Ai về tát cạn biển Đông
Thì ta đếm hết mấy cái lông con mèo.
Tiếng đồn chàng học hết ngũ kinh
Đến đây em hỏi Lưu Bình con ai
Thiếp hỏi chàng chàng phải nói ra
- Lưu Bình là con ông Lưu... Hũ ở Thanh Hà mới gánh lên.
Tiếng đồn chàng là trai anh hùng đáng chữ trượng phu
Gánh hai cặp ảng nhét bốn cái lù phải không
- Hồi chiều anh có gánh hai cặp ảng đi trước cửa nàng
Ông già em ông buộc ông ràng ông mua
Trước thời rộng cá rộng cua
Sau thì chứa nước để phòng cái mùa hạ thu
Ong cúi đầu sửa bốn cái lù
Có không hỏi ông anh không nói vu làm gì!
Tiếng đồn Hai Hữu thậm sang
Nón Gò Găng khăn nhiễu đượng quần hàng phết chưn
Khăn mùi xoa hoa lý lát gừng
Đầu cài kiếng phụng chưn mang đôi giày
Nhựt thường kêu thợ tới may
Về nhà thăm cha viếng mẹ có xe tay đưa đàng
Quần lãnh bông dây lưng rút hỏa hoàng 3
Ngồi trên lầu ngó xuống tựa như nàng cảnh tiên
Một mai bóng xế trăng nghiêng
Tây về xứ hắn ôm duyên về già
Hết đồ ăn bận vô ra
Còn chi trang điểm phấn hoa lược cài
Thôi rồi nhị lợt hoa phai
Xuống tòa lãnh giấy tiếc tài ông Tây!
Tiếng rằng quan là phụ mẫu chi dân
Dân nghèo dân đói, dân mần để nuôi quan
Trót lỡ điều chi thì quan phạt quan giam
Quan đánh quan mắng không đàng kêu ca
Bao giờ cho hết quan nha
Của dân làm dân hưởng mới là sướng vui.
Ngày quân hiếu chiến còn đây
Là ngày gian khổ đắng cay muôn phần
Ngày còn đế quốc thực dân
Là ngày cướp bóc sát nhân hại người
Ngồi yên mà để máu rơi
Hay cùng tranh đấu cho đời tự do?
Ngày sáu khắc ta mơ màng gối phụng
Đêm năm canh ta tựa chốn màn loan
Chiều chiều ra sá ra đàng
Thấy bóng cây bóng cỏ tưởng nàng xuống lên
Buồn tình ngó trật vô phên thấy bạn đứng trong phên
Ngó vô đèn thấy bạn đứng bên ngọn đèn
Ngó lên trời thây bạn đứng giữa trăng
Ngó về dưới biển chớp giăng màu hồng
Ngó xuống sông thấy bạn đứng dưới sông
Soi gương thấy bạn đứng lồng trong gương
Buồn tình ngó trật ra vườn
Cây xanh ngắt ngắt tôi tưởng.nàng xinh xinh
Sách có câu hoa mật ru tình
Lòng ưu tư huyễn hoặc hai con mắt mình ngó sai.
Ngày xưa đi lính cho Tây
Ngày nay đi lính phanh thây quân thù
Ru hời ru hỡi là ru
Cha con còn ở chiến khu chưa về
Con ơi nhớ trọn lời thề
Tự do độc lập không nề hy sinh.
