Xay lúa Đồng Nai
Cơm gạo phần ngài
Tấm cám phần tui
Lờ điệng cháy nhà
Bà già chạy chựa
Cháy nửa bồ thóc
Lóc cóc chạy về
Ông Đề hỏi răng
Cu Nhăng cắn nhện
Cây xương rồng trồng bên cây đậu phụng.
Con lân đau bụng, uống mấy lạng quy;
Trai nam nhơn chàng đà đối đặng, gái nữ nhi trao lời?
- Bà Lan qua đánh bài với bà Cúc,
Mắc nợ bà Trúc, hẹn mốt hẹn mai;
Trai nam nhơn đà đối đặng,
Em có chịu kết nghĩa lâu dài hay không?
Anh làm thợ mộc khéo đã ra chi khéo
Đóng bức đố xéo đã ra chi tài
Răng không giơ cái lại chàng ra chắn mộng để thòi lòi mộng ra
- Anh đã đưa cái lại chàng ra chắn mộng
Mà thầy mẹ bên nhà khoát khoát khoan khoan
Để khi đi về móc áo, lỡ chừng treo khăn
Con bò vàng ăn hòn núi bạc,
Anh chàng hương núp bóng cây đèn
Trai nam nhơn chàng đối được,
Thiếp để tiếng khen muôn đời?
- Con ve ve kêu hòn núi Chén,
Dây bát bát leo núi Ngự Bình;
Trai nam nhơn đã đối được,
Thiếp phải gá nghĩa chung tình với anh
Cây kia ăn quả ai trồng
Sông kia uống nước hỏi giòng từ đâu
Cơ đồ gầy dựng bấy lâu
Công lao tiên tổ lẽ đâu quên hoài
Mộ phần gìn giữ hôm mai
Những ngày lễ tết chẳng sai lệ thường
Cây tam thất trồng ba bảy chậu,
Pháo nhất thiên đốt một ngàn phong;
Trai nam nhơn mà đối đặng,
thiếp xin kết nghĩa vợ chồng trăm năm?
- Tay anh cầm cây đàn thập lục, gảy mười sáu bản,
Nọ ngũ môn năm cửa mở rồi,
Trai nam nhơn xin hỏi: Câu trả lời có xứng không?
Em mua cho anh cái dù tám cóng
Dưới có mốc đồng
Răng anh không đội
Để đầu không rứa hè
- Cái dù tám cóng dưới có cái móc đồng
Em đem về cho cha em đội cho nội em che
Phận anh là rễ đội nón tre quen rồi
Áo rách lang thang, quần hàng lủng lộ;
Trâu ăn lúa lổ, đã ngộ chưa tề!
Trai nam nhơn đối đặng,
Em kết nghĩa giao huề cùng anh?
- Lúi búi leng beng làm eng không biết,
Leng beng lúi búi eng túi dạ nên nghĩ không ra.
Nam nhơn đành chịu bí,
Không kết nghĩa giao hòa thì thôi!
Gặp nhau đây bất luận đêm ngày
Lật ra xem thử lỗ này ở đâu
Đâm vô thì rút ra mau
Đừng để trung nớ mà đau lòng nàng
Rút ra máu chảy tràn lan
Khi nớ duyên thiếp, nợ chàng ngái xa
Thanh trời rạng thấy núi xây
Rừng xanh suối bạc đáo vầy tứ phương
Trà Trì, Văn Vận hai phường
Đá Nầm, Chinh Thạch giao lương thuận hòa
Tháng năm bắp đã tới mùa
Chè thơm mít chuối bên Cùa gánh sang
Bao nhiêu thao vải, lụa hàng
Vật gì phường chợ cũng băng ngàn trải lên
Đò thì mắm nục, mắm nêm
Đò thì cá khô, muối ruốc cũng mang lên tại phường
Đò thì gạo, nếp, trứng, đường
Đò thì vàng bạc, lược, gương, cau trầu
Đò thì ghè, đục, ang, âu
Tréc, om, trình thống, dĩa dầu, bình vôi
Buôn chi thì nỏ có lời
Lưỡi cày, lưỡi cuốc, núc, nồi, đá, dao
Buôn chi than, vải lụa thao
Nhuộm màu xanh lục, rêu rao thêu thùa
Bao nhiêu cũng nhờ hột bắp mà thôi
Rồi mùa ngó lại, giơ cồi với mao
Chào lê chào lựu chào đào
Ai xa chào trước ai gần chào sau
Chào bên nam mất lòng bên nữ
Chào người quân tử sợ dạ thuyền quyên
Cho anh chào chung một tiếng kẻo chào riêng khó chào
Ai có chồng thì khuyên chồng đừng sợ
Ai có vợ thì xin vợ đừng ghen
Ra đây ta hò hát cho quen
Rạng ngày ai về nhà nấy…
Khá thể ngọn đèn hai tim
Tiếng đồn em học hết sách quốc ngữ, hết chữ Kinh Thi
Con bò cái đi trước, con bò đực đi sau, nó cười chi rứa eng hè
- Anh học hết sách quốc ngữ, hết chữ Kinh Thi, con bò cái đi trước,
Con bò đực đi sau nói cười nó cọ,
Nó đo-u sao thiếp không biết lại đi hỏi chàng
Nghe anh thuộc sách Kinh Thi
Hỏi anh con cá nằm dưới cỏ
Gọi là con cá chi rứa anh hè
- Anh đây thuộc sách Kinh Thi
Con cá nằm dưới cỏ anh nghĩ là con cá tràu
Khi con thức Mẹ cho con bú
Khi con lú Mẹ lại ru hời
Nuôi con cực lắm con ơi
Chỉ mong cho con lưng dài vai rộng
Để lấp biển vá trời như ai!
Mẹ thương con ngồi Cầu Ái Tử
Vợ trông chồng đứng núi Vọng Phu
Mai đây bóng xế trăng lu
Con ve kêu mùa hạ
Biết mấy thu đợi chờ
Con Gái,Tính Nết,Thói Hư,Tật Xấu,Ăn Uống,Phương Ngữ,
Nghe vẻ nghe ve (7)
Nghe vè con gái
Tay chân mềm mại
Khác thể bông ba
Chờ mẹ đi ra
Cắp tiền thu giấu
Muốn ăn khoai nấu
Muốn ăn khoai nướng
Muốn ăn xôi chè
Ăn rồi ngồi xếp bè he
Nghe vẻ nghe ve,
Nghe vè con gái
Cái lưng bơ bừng cái thúng
Ăn chùng ăn vụng
Cho sướng cái thân
Việc nỏ muốn mần
Dôông thì muốn lấy
Áo năm bảy cấy
Mược vào đi chợ
Béng ướt dụy tôm
Hai tay bóoc lá
Lộ mồm hả ra
(Vè con gái)
Nem chợ Sãi,
Vải La Vang
Khoai Quán Ngang,
Dầu tràm Đại Nại
Mai phường Trúc
Nước độc Kim Giao
Gạo Phước Điền
Chiêng Sắc Tứ
Khoai từ Trà Bát
Quạt chợ Sòng
Cá bống Bích La
Gà Trà Lộc
Môn độn An Đôn
Tôm đồng Mai Lĩnh
Bánh ít Đạo Đầu
Trầu nguồn Khe Gió
Cỗ Trung Đơn
Thơm Bồ Bản
Nghệ vàng An Lộng
Xôi thống Hải Thành
Gạch Trí Bưu
Lựu Triệu Phước
(Vè Thổ Sản)
Năm nay kinh tế
Không tiền đóng thuế
Lính bắt, lính còng
Vợ con khóc ròng
Mấy ông thiệt tệ
Tháng này thuế vụ không lo
Cơm ăn không no
Tiền đâu mà đóng
(Vè chống thuế)
Bánh cả mâm răng kêu bánh ít (3)
Trầu cả chợ răng gọi trầu không
Ai mà đối đặng làm chồng nữ nhi
- Chuối không đi tây răng kêu chuối sứ
Cây không đi học răng kêu cây thông
Anh đã đối đặng em theo chồng về mau
Bánh cả thúng, răng gọi là bánh ít,
Trầu cá khay, răng gọi trầu không;
Muốn cho cầm sắt hợp đồng,
Trai nam nhơn đối đặng, mới thỏa lòng nữ nhi?
- Con cá chưa tra, răng gọi là cá móm,
Con cá nằm giữa chợ, răng gọi là cá thu
Trai nam nhơn đối đặng,
Nàng phải chịu làm du già đời.
Bập bong bong tay mô khôông tay mô có
Bập bò bọ tay mô có tay mô khôông
Chị lấy dôông em ở quá
Chị ăn cá em mút xương
Chị đường em mật, Chị vật em coi
Chị voi em ngựa, chị bựa em bèn
Chị kèn em trống, Chị trống em mái
Chị méo em tròn, Hai hòn về chị
Hai hòn về chị, Rầm rà rầm rì
Khoai to bồn thì tốt cổ
Đậu ba lá thì bưa un
Gà mất mạ thì lâu khun
Trai thiếu gái thì thậm khổ
Gái thiếu trai thì thậm khổ
Trời sinh voi thì sinh cỏ
Trời sinh sông thì sinh đò
Trời sinh giếng thì sinh mo
Trời sinh O thì sinh tui
Tui một mình thì không đặng
Gió ngoài biển hắn thổi vô
Mây trên trời hắn cuốn lại
O với tui cùng cuốn lại
Tui với O cùng cuốn lại
Hai đứa mình cùng cuốn lại
Chuối chi đã chuối lại cau,
Đã mía sao lại mía lau, hỡi chàng?
- Chuối mà cau còn khá,
Mía mà lau cũng chưa lạ, em ơi!
Cá mà bò mới sự ngược đời,
Đã rắn lại hổ, thế thời thiếu chi.
Ra đường lại gặp anh Ba
Anh ở “trung nớ” anh ra răng chừ ? !!!
- Anh ở trung nớ mới ra bựa qua
Cùng ra có cậu bên nhà kết nghĩa thầy trò
Anh nhanh chân anh tới trước còn cậu lò dò theo sau !!!
Lẳng lặng mà nghe
Kể vè thằng nhác
Gia đình khổ cực
Vợ yếu con thơ
Chồng ai được nhờ
Chẳng nên trò trống
Nửa ngày thức dậy
Lục đục soong nồi
Vắt áo đi chơi
La cà hàng xóm
Vợ nhờ cày ruộng
Tao bị đau chân
Vợ nhờ quét sân
Đau lưng vẹo cổ
Vợ nhờ bửa củi
Cái búa nó hư
Vợ bảo đi bừa
Sợ rằng trâu húc
Vợ nhờ đi gặt
Tao gánh đau vai
Thở ngắn than dài
Tội tình chị vợ
Ấy thế mà!
Nồi cơm vừa dở
Chưa kịp ai mời
Cúi cổ cúi tai
Một hồi chén sạch
Là cái thằng nhác
Ăn dữ không làm
Nghe vè thằng nhác
Hò ơ ...... Con chim đại bàng bay ngang hòn núi bạc,
Con cá ngư ông giong vát ngoài khơi.
Gặp nhau đây phân tỏ một đôi lời,
Kẻo một mai tê con cá ngư ông về sông vịnh,
Con chim nọ đổi dời non xanh (non cao).
Con chim đại bàng bay ngang hòn núi bạc,
Con cá ngư ông giong vát (móng nác) ngoài khơi.
Gặp nhau đây phân tỏ một đôi lời,
Kẻo một mai tê con cá ngư ông về sông vịnh,
Con chim nọ đổi dời non xanh (non cao).
Ới yêng ơi, mưa từ trong Quảng mưa ra
Thân tôi là gái phải qua tầm chồng
Đôi hàng nước mắt ròng ròng
Bên vai còn mang khăn gói
Mặt trời đã tối
Kêu bến đò ngang hắn nỏ chèo
Hòn đá cheo leo
Thiếp tôi trèo mần răng cho đặng
Tôi hỏi thăm chú chăn trâu cùng o gánh nác
Đường tới Nam Định, thành Bắc nơi mô?
Ai mà nì!
Là hò hò khoan
Lợp tranh mà thiếu ngói nì
Là hò hò khoan
Lợp đình mà thiếu ngói nì
Là hò hò khoan
Xây thành mà thiếu vôi nì!
Là hò hò khoan…
(Hò nện vôi)
Cây chi trên rừng không lá
Cá chi dưới biển không xương,
Trai nam nhơn giải đặng,
Thiếp kết nghĩa tao khương với cùng?
- Cây xương rồng trên rừng không lá;
Con sứa dưới biển không xương;
Anh đà giải đặng,
Phải kết nghĩa cương thường với anh.
Con cá đối nằm trên cối đá (3)
Mèo đuôi cụt nằm trên mút đuôi kèo;
Anh mà đối đặng, dẫu khó nghèo em cũng theo?
- Con mèo kiến đậu trên miếng cỏ,
Con vàng lông đáp giữa vồng lang
Nay anh đối đặng, xin nàng theo anh!
Phụ mẫu em nghèo chẳng dám đòi chi,
Đòi nếp hương đôi thúng, đậu phụng đôi ang,
Khoai lang đôi rổ, vịt nổ đôi con,
Rượu ngon đôi bát, trầm hương bát ngát, đường cát đậu xanh,
Gạo lương mành đừng cho lộn vỏ,
Anh lui về thưa thầy với mẹ có lòng thương không,
Để em vô kết nghĩa tam tòng cùng anh.
Khu Bốn đẩy ra
Khu Ba đẩy vào
Bỏ chạy sang Lào
Nước Lào không nhận
Tức mình nổi giận
Lập quốc gia riêng
Thủ đô thiêng liêng
Là huyện Nông Cống
Quốc ca chính thống:
“Dô tá dô tà”
Nông nghiệp nước nhà:
Trồng cây rau má
Biển khơi lắm cá
Mười mẻ một cân
Nhà máy phân lân
Một năm hai tạ
Vang tiếng xa gần
Nem chua toàn lá
Còn công nghiệp hoá
Là phá đường tàu
Đục ống dẫn dầu
Cắt dây điện thoại
Thiên nhiên ưu đãi
Lũ lụt triền miên
Có nhiều nhất miền
Là đất pha cát
Rừng xanh bát ngát
Là rặng phi lao
Gió mát rì rào:
Gió Lào nóng hổi
Công trình nổi trội,
Vượt cả núi non
Cái cầu con con
Gọi là cầu Bố
Mấy cây lố nhố
Gọi là Rừng Thông
Con gái chưa chồng
Đặt vòng tránh đẻ
Thanh niên trai trẻ
Lại bắt về hưu
Làng xóm tiêu điều:
Nông thôn đổi mới
Dựa vào vách đá
Bắn được máy bay
Đàn lợn thả ngày
“Kinh tế hiện đại”
Sản phẩm hàng đầu
Toàn chum với vại
Mấy bà đứng đái:
“Thủy lợi tưới tiêu”
Phá đường tàu nhiều
Rau không kịp mọc
Trẻ con đi học
Thường nắm đuôi trâu
Tiết kiệm xăng dầu:
Bơi qua sông Mã
(Vè Thanh Hóa)
Tổ cha thằng bố cu gồ
Làm cho tao phải dọn đồ xuống ao
Giường thờ thì ngâm xuống ao
Lại bắt ông vải chui vào bụi năn
Vợ chồng nói chuyện thì thầm
Đêm ngày cắp bị ra nằm cồn Me
Nằm thì lắng tai mà nghe
Nó đang đốt ở ngoài nghè Phú Vinh
Súng thì nó bắn ình ình
Mẹ con giật mình lại phải chạy xa
Sớm mai nó đốt Mỹ Đà
Cửa nhà tan nát, vại cà sạch không
Bấy giờ vợ mới biểu chồng
“Thôi thôi ta phải dốc lòng xin đi”
Chồng thì nó bắt cu li
Vợ thì mặt bủng da chì mà lo
Chẳng qua đến lúc mạt đồ
Nước Nam có đám sao cờ mọc ra
Triều đình bảy vía còn ba
Quân Tây vừa dọa đái ra đầy quần
Cho nên mới khổ đến dân
Tổ tiên cũng bị muôn phần lao đao.
(Vè chửi Pháp và vua quan)
Ai đi thuyền ấy hỡi ai
Dừng chèo em có đôi lời hỏi thăm:
Ở đâu mà có đồng Quan,
Ở đâu mà lắm Nồn Nàng, Nồn Anh?
- Em hỏi thật rõ rành rành
Chánh Lộc có lắm Nồn Anh, Nồn Nàng,
Lại còn Nồn Bái, Nồn Hang
Nồn Hoa té bẹ, Nồn Giàng tênh hên
Ốc đồng nào, ốc ngon, ốc béo?
Đam đồng nào, đam béo, đam ngon?
Anh trả lời được vẹn toàn
Tiện thuyền chèo lái gái son theo về!
- Ốc béo thì có đồng Quan
Đồng Chùa thì có đam ngon bốn mùa
Vân vi anh có lời thưa
Sẵn thuyền tiện nước anh đưa em về!
Ốc lồi bung với chuối xanh
Giã cơn say rượu, vừa lành vừa ngon
Ốc quắn nấu cháo cũng thơm
Ăn vào giải cảm còn hơn cháo gà.
Đôi chân mắc bệnh to phù
Bìm Bìm xào ốc lồi to thái đều
Chua me ốc quắn ăn nhiều
Táo bón nấu dấm cũng liều thuốc hay
Chim khôn mắc bẫy vì người
Ốc khôn ốc cũng vì mồi chết oan
Ta về hái nắm sắn non
Rau sấm rau sét bẫy con ốc lồi
- Chim khôn chết mệt vì mồi
Anh đây chết chắc vì người đa đoan
Người đa đoan lòng dạ đa đoan
Như con thuyền bắt ốc lắm nan ít hồ
Đồng triều lắm ốc sóng to
Thuyền anh trôi dạt sang nhờ thuyền em
Hóa thành con ốc đồng chiêm
Cái thân mốc thếch như thuyền chở phân?
- Trông lên núi Ôc xây vần
Cớ sao Ốc lại hóa thành núi cao?
Giao Duyên, Tình Yêu Trai Gái, Tán Tỉnh, Tỏ Tình, Thách Đố, Đối Đáp
Ơ ơ Hò ơ
Đêm nay gió lạnh (mà) quang
Ơ ơ ơ mây … Cầm dàn ra gẩy mà coi dây (chứ) nào bền
Ơ ơ Hò ơ Hò lên một chuyện (mà) chung
Ơ ơ ơ tình … Cho loan nhớ phượng cho mình nhớ ta … ơ là
Ơ hò...Tiếng ai thánh thót đêm trăng
Phải là nhân ngãi, mời sang ăn trầu.
Ơ hò...
Tiếng ai tha thiết bên cầu
Phải là nhân ngãi, ăn trầu thì sang.
Ơ hò...
Đũa tre ai vọc (chọc) mâm vàng
Chỉ e bên ấy giàu sang, khó vào.
Ơ hò...
Tình thân đâu quản sang giàu
Xin đem giải yếm bắc cầu anh sang.
Ơ hò...
Ăn chanh ngồi gốc cây chanh,
Hỏi thăm thầy mẹ sinh thành ra sao?
Ơ hò...
Cha em là Mận, mẹ em là Đào
Riêng đường con cái phải cầu nhiều nơi.
Nhà neo, chỉ bốn vịt giời (trời).
Sáu chim cu gáy, thành mười đó anh...
Ơ hò...
Chim gì như tuyết bay tung
Vẫy đôi cánh nhẹ chập chùng đường mây?
Chàng mà giải được câu này
Khăn hồng em tặng trao tay cho chàng.
Ơ hò...
Khó gì chẳng đối được nàng
Lắng nghe anh kể rõ ràng nàng hay:
Bồ câu vẫy cánh tung bay
Như hoa tuyết trắng chân mây chập chùng...
Ơ hò...
Đồn rằng anh đọc truyện Kiều
Câu nào nói đến những điều trăm năm?
Ơ hò...
Trăm năm trong cõi người ta
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau.
Người đâu gặp gỡ làm chi
Trăm năm biết có duyên gì hay không...
Ơ hò...
Cơm nếp cũng dẻo như xôi
Để tôi hò giúp em tôi mấy vần.
Ơ hò...
Cơm nếp không được như xôi.
Nếu ai hò đỡ thì tôi không hò.
Ơ hò...
Em đố tài, anh lại giảng hay
Những điều em hứa lúc này nghĩ sao?
Khăn hồng đã có ai trao?
Vườn hồng đã có ai vào hay chưa?
Ơ hò...
Chàng hỏi thì thiếp xin thưa
Khăn hồng đã có nhưng chưa ai cầm.
Vườn hồng ong, bướm quây quần
Đêm ngày vẫn đợi, vẫn thầm chờ ai!...
Ơ hò...
Kìa trời đã sắp rạng đông
Em về kẻo bố mẹ trông ở nhà.
Có duyên thì tối lại ra
Câu hò lại thắm tình ta lại nồng!
Ơ hò...
Trách trời sao vội tàn canh
Không lui chút nữa cho anh tỏ bày…
Ơ hò...
Gặp nhau giữa đỉnh đèo cao,
Hỏi thăm em ở xã nào mới lên?
Ơ hò...
Tình cờ không hẹn mà nên
Em ở Hoằng Thịnh mới lên trên này…
(Hò Giao Duyên)
Huyện Nông cao nhất rừng Na
Tối linh vạn cổ nhất chùa Khánh Long
Lại thêm khánh đá chuông đồng
Long Quân tại tả, hữu ông Thổ thần.
Phật đà phù hộ cho dân,
Thời xin cải cựu tùng tân từ rày.
