Rạng ngày vác cuốc ra đồng
Tay cầm nồi lửa, tay dòng thừng trâu
Ruộng đầm nước cả bùn sâu
Suốt ngày cùng với con trâu cày bừa
Việc làm chẳng quản nắng mưa
Cơm ăn đắp đổi muối dưa tháng ngày
Ai ơi, bưng bát cơm đầy
Biết công kẻ cấy người cày mới nao
Cỏ lúa đã dọn sạch rồi
Nước ruộng vơi đầy còn độ một hai
Cao thì đong một gầu giai
Ruộng thấp thì phải đong hai gầu sòng
Chờ cho lúa có đòng đòng
Bấy giờ ta sẽ trả công cho người
Bao giờ cho đến tháng mười
Ta đem liềm hái ra ngoài ruộng ta
Gặt hái ta đem về nhà
Phơi khô quạt sạch ấy là xong công.
Gỗ kiền anh để đóng cày
Gỗ lim gỗ sến anh nay đóng bừa
Răng bừa tám cái còn thưa
Lưỡi cày tám tấc đã vừa luống to
Muốn cho lúa tốt bông to
cày sâu bừa kỹ phân tro cho nhiều
Mưa xuân lác đác vườn đào
Công anh đắp đất ngăn rào vườn hoa.
Ai làm gió táp mưa sa
Cho cây anh đổ, cho hoa anh tàn.
Mưa xuân phơi phới vườn hồng
Ta về đập đất, ta trồng lấy cây
Trồng lấy cây mong ngày ăn quả
Can chi mà vất vả như aị
Ai ơi! nhớ lấy lời này
Tằm nuôi ba lứa, ruộng cày ba năm
Nhờ Trời hòa cốc phong đăng
Cấy lúa lúa tốt, nuôi tằm tằm tươi
Được thua dù cả tại Trời
Đừng thấy sóng cả mà rời tay co
Anh người có chí canh nông
Mười phần ta cũng giở trong tám phần
Can gì để ruộng mà ngăm
Làm ruộng lấy lúa, chăn tằm lấy tơ
Tằm có lứa ruộng có mùa
Chăm làm trời sẽ đền bù cho ta!
Anh ơi! cố chí canh nông
Chín phần ta cũng giữ trong tám phần
Hay gì để ruộng mà ngăn
Làm ruộng lấy lúa, chăn tằm lấy tơ
Tằm có lứa, ruộng có mùa
Chăm làm trời cũng đền bù có khi
Tui đâu có lớn gan lộn mề
Dám chê trai ruộng
Dòm lên ngó xuống
Mình luống bi ai
Tui bưng rổ may
Tìm anh thợ cày
Trúc mai tui xin gắn bó
cày ban ngày ảnh quản chi sương gió
cày ban đem, bộ ván gõ cũng rung rinh
Này đây chính gạo tám xoan
Bao phen vất vả gian nan mới thiềng (thành)
Bây giờ ta giã cho kiên
Phòng khi yến ẩm, dâng lên chớ chầy
Đã no rồi lại thêm say
Mừng rằng nay đã hây hây thái bình
Mặt trời đã hé rạng đông
Chàng ơi! trở dậy ra đồng kẻo trư
Cơm ăn bao quản muối dưa
Việc làm bao quản nắng mưa dãi dầu
Ngày đêm ta phải lo âu
Chăm sao cho được hoa màu tốt tươi
Khó thay công việc nhà quê
Cùng (Suốt) năm khó nhọc dám hề khoan thai
Tháng Chạp thì mắc trồng khoai
Tháng Giêng trồng đậu, tháng Hai trồng cà
Tháng Ba cày vỡ ruộng ra
Tháng Tư bắc mạ thuận hòa mọi nơi
Tháng Năm gặt hái vừa rồi
Bước sang tháng Sáu nước trôi đầy đồng
Nhà nhà vợ vợ chồng chồng
Đi làm ngoài đồng sá kể sớm trưa
Tháng sáu tháng Bảy đi bừa
Vun trồng giống lúa bỏ chừa cỏ tranh
Tháng tám lúa trổ đã đành
Tháng Mười cắt hái cho nhanh kịp người
Khó khăn làm mấy tháng trời
Lại còn mưa nắng bất thời khổ công
Cắt rồi nộp thuế nhà công
Từ rày mới được yên lòng ấm no
Khó thay công việc nhà quê (2)
Quanh năm khó nhọc, dám hề khoan thaị
Tháng chạp thời mắc trồng khoai
Tháng giêng trồng đậu tháng hai trồng cà.
Tháng ba cày vỡ ruộng ra
Tháng tư bắc mạ thuận hòa mọi nơị
Tháng năm gặt hái vừa rồi
Bước sang tháng sáu nước trôi đầy đồng.
Nhà nhà, vợ vợ, chồng chồng
Đi làm ngoài đồng sá kể sớm trưạ
Tháng sáu, tháng bảy khi vừa
Vun trồng giống lúa, bỏ chừa cỏ tranh.
Tháng tám lúa rỗ đã đành
Tháng mười gặt hái cho nhanh kịp người
Khó khăn làm mấy tháng trời
Lại còn hạn, lụt bất thời phổ thông.
Sau mùa cũng chẳng ngồi không
Còn lo thuế má cho xong mới hài!
Cuối thu trồng cải trồng cần
Ăn đong sáu tháng, cuối xuân thì tàn
Bấy giờ rau muống đã lan
Lại ăn cho đến thu tàn thì thôi
Mùa nào thức ấy lần hồi
Lọ là phải chuốc của người đâu xa
