Thiếp trao trâm qua mà chàng không chí quyết
Thiếp đây liền viết bốn câu thơ
Câu thương, câu nhớ, câu đợi, câu chờ
Dẫu không thành đường duyên nợ, cũng đưa bốn câu tình
Em đang dệt chiếu hồi văn
Nghe anh có vợ em quăng con chuồi
Em đang bắc nước chờ sôi
Nghe anh có vợ quăng nồi đá vung
Em đang vút nếp đồ (thổi) xôi
Nghe anh có vợ thúng trôi nếp chìm
Hò ơ…Bạc với vàng con đen, con đỏ.
Đôi đứa mình còn nhỏ thương nhiều.
Vừa nghe tiếng em
là anh muốn như anh Kim Trọng,
Anh Kim Trọng thương chị Thúy Kiều thuở xưa ơ…
- Hò ơ... Ớ người không quen ơi,
Nghe anh, em cũng muốn thương nhiều,
Nghe anh, em cũng muốn thương nhiều,
Nhưng hoa đà có chủ...
Hoa đà có chủ..
Cũng khó chiều dạ anh (ơ)…
- Trai) Hò ơ... Chim kia còn thỏ thẻ trên cành
Nghe em nói vậy,
Dạ không đành rẽ phân (ơ)…
Bên tình bên nghĩa ờ…
Bên tình bên nghĩa,
Biết thân bên nào?
- (Trai) Hò ớ ơ... em ơi,
Nhứt lê, nhì lựu, tam đào.
Bên tình bên nghĩa...
Bên nào cũng đồng thân.
- (Gái) Hò ơ... Nói mà chơi vậy chớ,
Gió thổi hiu hiu, lục bình trôi riu ríu,
Anh đừng bận bịu, bớ điệu chung tình.
Con nhạn bay cao khó bắn,
Mà con cá ở ao quỳnh cũng khó câu ơ…
- (Trai) Hò ơ... Ớ nầy em hai ơi, hãy nghe cho kỹ,
Xưa nay gái không cưới chồng, trai không ở giá.
Anh đoái thương nàng xinh đã quá xinh
Buông lời cất tiếng nỉ non,
Nếu như nàng lo việc cháu con,
Sao không kiếm chốn trao thân gởi thế?
Trên đời bá công bá nghệ,
Dưới lại là tứ thứ tứ dân.
Làm người sao khỏi chữ lương nhân,
Mà nàng đành chịu để phòng không chiếc bóng?
Sách có chữ: phụ nhân nan hóa, ít kẻ yêu vì,
Nên lấy chồng phải luận phải suy,
Phải xem trong lóng đục.
Đây đã đến thời, phải lúc,
Hay nàng còn cúc dục cù lao?
Hơ... ơ... để anh ngơ ngẩn ra vào,
(Trai) Thầm yêu trộm nhớ, dạ nào bỏ anh ơ…
- (Gái) Hò ơ... Ớ nầy anh nó ơi,
Phận em giao phó cho trời xanh,
Lấy anh thì em không lấy,
nhưng cũng không đành làm ngơ…
Hò ơ... Vốn em cũng chẳng bơ thờ,
Em đã từng chọn trong lóng đục,
nhưng vẫn còn ngờ nợ duyên…
Hò ơ... Vốn em
Cũng muốn lấy ông thày thuốc cho giàu sang,
nhưng em lại sợ ổng hay gia hay giảm
Em cũng muốn lấy ông thầy pháp cho ra đám,
nhưng sợ ổng hét la ghê gốc.
Em muốn lấy chú thợ mộc,
Nhưng sợ chú hay đục khoét rầy rà.
Em muốn lấy ông thợ cưa cho thật thà,
nhưng lại sợ trên tàn dưới mạt.
Em muốn lấy người hạ bạc,
nhưng lại sợ mang lưới mang chài.
Em muốn lấy anh cuốc đất trồng khoai,
nhưng lại sợ ảnh hay đào hay bới.
Em cũng muốn chọn anh thợ rèn kết ngỡi,
nhưng sợ ảnh hay nói tức nói êm.
Em muốn lấy anh đặt rượu làm men,
nhưng lại sợ ảnh hay cà riềng cà tỏi.
Em muốn lấy ông nhạc công cho giỏi,
nhưng sợ ổng hay giọng quyển giọng kèn.
Em muốn lấy thằng chăn trâu cho hèn,
nhưng lại sợ nó nhiều điều thá, ví.
Em muốn lấy ông lái buôn thành thị,
nhưng sợ ổng kêu rêu mắc rẻ khó lòng.
Em muốn lấy anh thợ đóng cột, đóng thùng,
nhưng sợ ảnh hay trật niềng, trật ngõng.
Em muốn lấy ông hương, ông tổng,
nhưng lại ghê việc chống, việc gông.
Em muốn lấy anh hàng gánh tay không,
nhưng lại sợ đầu treo, đầu quảy.
Em muốn lấy anh thợ đát, thợ đan,
nhưng sợ ảnh hay bắt phải, bắt lỗi.
Em muốn lấy anh kép hát bội,
Nhưng lại sợ giọng rỗi, giọng tuồng.
Em muốn lấy anh thợ đóng xuồng,
nhưng sợ ảnh hay dằn, hay thúc.
Hò ơ... Mấy lời trong đục,
chẳng dám nói ra.
Có thày giáo tập dạy ở làng ta,
hay khuyên hay điểm,
hay dạy, hay răn.
So đức hạnh ai bằng,
Lại con nhà văn học,
Sử kinh thày thường đọc,
biết việc thánh hiền.
Hò ơ... Gặp nhau em kết nghĩa liền,
Không chờ chẳng đợi
(Hò Giao Duyên)
Đêm hè gió mát trăng thanh (3)
Em ngồi canh cửi còn anh vá chài
Nhất thương là cái hoa lài
Nhì thương ai đó áo dài tấm thân
Gặp người sao có một lần
Để em thương nhớ tần ngần suốt năm
Con cá đối nằm trong cối đá (2)
Con mèo đuôi cụt năm mút đuôi kèo (1)
Anh mà đối đặng dẫu nghèo em cũng ưng.
- Con chim mỏ kiến đậu trên miếng cỏ
Con chim vàng lông đáp tại vồng lang (2)
Anh đà đối đặng vậy nàng tính sao ?
Con chim đại bàng bay ngang hòn núi bạc,
Con cá ngư ông móng nước ngoài khơi.
Gặp nhau đây phân giải đôi lời.
Kẻo mai kia con cá về sông vịnh;
Con chim đổi dời non xanh
Bà già lể ốc trong nhà,
Con cuốc uống nước, con gà mổ kê.
Nực cười gà nọ mổ kê
Ngựa ăn gò mả, rồng về Bình long
Núi Đồng Dương, dê chạy giáp vòng
Ngó ra ngoài biển thấy con cá nằm ngất ngư.
Trai như anh đối lại chừ chừ
Trầu têm cánh phượng, bỏ khay cừ em dâng.
Tiếng anh thường ăn học
Thường đọc chữ quốc ngữ
Lại đây em hỏi thử địa đồ
Hỏi từ ngoài Huế hỏi vô
Con sông nào lớn, cái cầu nào cao
Sông Ba nước chảy ngã nào
Núi Đá Bia Đại Lãnh đứng địa đầu làm chi?
Ở nhà mới bước đến đây
Xem trăng chưa tỏ, xem mây chưa tường
Buông lời thiếp hỏi người dưng
Ta không xao lãng,
Biểu bạn đừng lãng xao
Trăng mờ còn sáng hơn sao
Núi kia có lở còn cao hơn gò
Tay cầm con dao làm sao cho sắc
Để mà dễ cắt, để mà dễ chặt
Chặt lấy củi cành, chặt lấy cành cây
Chạy lên rừng xanh, chạy quanh sườn núi
Một mình thui thủi, chặt cây, chặt củi!
Tìm chốn ta ngồi, đỗi mát thảnh thơi
Kìa một đàn chim ở đâu bay đến
Ở đâu bay lại, con đang cắn trái
Con đang tha mồi, nó ăn nó rỉa
Cái con hươu kia mày đang ăn lộc
Lộc vả, lộc sung, mầy trông thấy tớ
Mày đừng có sợ, tớ không đuổi mầy
Mày quay đi mất…
Nhìn lên trên núi Dinh Ông
Thiên hạ xào xáo : Sao em không lấy chàng ?
Tóc dài bỏ xõa rối ngang,
Tay cầm lược gỡ, em ngồi than bóng đèn.
Than rằng :
Con vịt đua dưới nước,
Con cá vượt bàu sen,
Hồi này không thấy bạn quen đi đàng.
Ngậm ngùi thương phụng nhớ loan,
Gởi thư cho gió, gió mang về trời.
Đêm nằm ruột rã gan rời
Thức thời tưởng nhớ, ngủ thời chiêm bao.
Đặt mình xuống tấm vần sao,
Giật mình trở dậy nước mắt trào như mưa.
Hò ơ ...... Con chim đại bàng bay ngang hòn núi bạc,
Con cá ngư ông giong vát ngoài khơi.
Gặp nhau đây phân tỏ một đôi lời,
Kẻo một mai tê con cá ngư ông về sông vịnh,
Con chim nọ đổi dời non xanh (non cao).
Con cò lặn lội bờ sông (3)
Ngày xuân mòn mỏi má hồng phôi pha.
Em về giục mẹ cùng cha
Chợ trưa, dưa héo nghĩ mà buồn tênh.
Con gà hắn mổ hột kê
Con ngựa ăn gò mả, con rồng về Bình Long
Núi Đồng Dương, dê chạy giáp vòng
Ngó về long hải, con cá nằm ngất ngư
Em về em lạy mẫu từ rồi đi theo anh.
- Con diều nó đậu bông trang
Con voi ăn núi Tương, con rùa bò Đá Quy.
Ngó lên cây lồ ô, con quạ ngủ li bì
Ngó về sông rạch, con tôm đi bạc hà
Em về thưa mẹ cùng cha
Qua đà đối đặng, em theo ta cho rồi.
Em là con gái nhà giàu (4)
Em đi buôn chỉ ngồi đầu hàng kim
Lênh đênh chỉ nổi kim chìm
Chỉ thời trôi hết để kim lập lờ
Hỡi chú lái ơi, xích thuyền lại cho chúng em nhờ
Công lao chú biết bao giờ dám quên
Bao giờ đổ núi Tản Viên
Cạn sông Tô Lịch, thiếp mới quên công này
Càng trưa càng nắng càng cao
Có cây bóng mát ghé vào nghỉ chân
Nhìn xem bụi ớt chín tầng
Cao tán, cả bóng nửa mầng nửa lo
Làm người thì chớ so đo
Ngồi giữ bụi ớt đừng cho chim chòng
Vái trời thổi ngọn gió đông
Ngồi giữ bụi ớt mủi lòng ngủ say
Chim chòng đặng bảy tháng nay
Chừng hai tháng nữa ớt này nở hoa
Cha mẹ em nghèo trồng dây bí đèo
Nó bò quanh, bò co,
Bò vô gốc mít,
Bó xích gốc chanh,
Nó bò lên nhành,
Sinh đặng một hoa.
Cha mẹ chàng sinh đặng chàng ra,
Thương chàng không trượng bằng ta thương chàng.
Nước chảy xuôi con cá buôi lội ngược
Nước chảy ngược con cá vược lội theo (ngang)
Anh than với em rằng thân phận anh nghèo
Có đâu dưới thấp mà trèo lên cao
Ra đi mẹ có dặn dò
Ruộng rộc thì cấy, ruộng gò thì gieo
Đường đi khuất nẻo quanh queo
Khúc leo lên dốc, khúc trèo xuống sông
Không đi, bạn nhắc bạn trông
Đi rồi châu lụy lại không muốn về
Muốn về đất biển ăn cua,
So đi tính lại cũng thua Nam Bình (1)
Nam Bình nhiều mía, nhiều đường,
Nhiều khoai môn ấp đầy sàng dễ bưng.
Lại thêm ba bó rau vừng,
Có thêm bông súng... anh đừng bỏ em.
Hồi xa, cách vách cũng xa, (2)
Hồi gần, Gò Duối, Hòa Đa cũng gần (2)
Bẻ bông mà cắm miếu thần
Anh đừng nghi kỵ tội phần cho em.
Ví dù rượu eo lộn hèm,
Trời kia sập xuống, anh với em mới lìa
Gặp chàng đây thiếp xin hỏi một câu
An Thái hai mươi bốn xã, mấy cái cầu chàng ơi ?
- An Thái hai mươi bốn xã, bảy cái cầu
Cầu phú, cầu quý, cầu lộc, cầu vinh, cầu hiền,
Cầu cho cha mẹ bình yên,
Cầu cho ta bạn kết nguyền phu thê.
