|
Con cặc
Viết xong bài
“...Và những thứ con khác”,[1]
tôi cứ bị ám ảnh măi một điều: tại sao khi thấy Trần Dần văng tục “Nắm,
nắm cái con cặc”, tôi lại thấy rất.. đă. Đă, không phải v́ nó tục mà v́...
nó hiên ngang, nó hùng dũng, nó... đầy khí thế. Tại sao?
Tôi biết chắc không phải chỉ ḿnh tôi mới có cảm giác ấy.
Trong đám bạn bè tôi, hầu hết là trí thức và một số là phụ nữ, cũng có
nhiều người nói với tôi như vậy. Họ cũng thấy câu văng tục ấy hiên ngang,
hùng dũng và đầy... khí thế. Tại sao?
Tôi sực nhớ một câu chuyện xảy ra hồi cuối năm 2002, lúc
tôi về thăm Việt Nam. Trong một bữa nhậu, một nhà thơ từ Canada về nửa
đùa nửa thật chê một nhà thơ ở Sài G̣n là hay viết sai chính tả. Ví dụ
anh nêu lên là: trong một bài thơ gửi in trong một tuyển tập của những
nhà thơ được xem là tiêu biểu của Việt Nam hiện nay, thay v́ viết “cặc”,
nhà thơ ấy lại viết “cặt”. Nhà thơ ở Sài G̣n nh́n sang tôi như t́m một
trọng tài. Tôi gật đầu xác nhận: “C”. Anh không căi, nhưng lại cố chống
chế: “Tôi nghĩ viết chữ ‘cặt’ với chữ ‘t’ nghe nó mạnh mẽ hơn. ‘Cặc’,
với chữ ‘c’, thấy nó cong cong và nghe nó yếu x́u.”
Dĩ nhiên là nhà thơ ấy nguỵ biện. Nhưng đằng sau sự nguỵ
biện ấy là một sự thật: anh dùng chữ “cặc” trong bài thơ không phải v́
nhu cầu nói tục mà chủ yếu v́ nhu cầu bộc lộ một cái ǵ đó anh nghĩ là
“mạnh mẽ”. Điều đó có nghĩa là, với anh, chữ “cặc” không phải chỉ biểu
thị bộ phận sinh dục của đàn ông mà c̣n biểu thị một thái độ. Mà, nghĩ
lại xem, đâu phải chỉ với anh thôi đâu. Với người khác cũng thế. “Cặc”
hay bất cứ từ nào chỉ các bộ phận sinh dục của nam hay nữ cũng đều bao
hàm trong chúng một thái độ nhất định. Điều đó cũng lại có nghĩa là, bộ
phận sinh dục không phải chỉ có tính sinh lư, chỉ trần là xác thịt, mà,
cũng giống như toàn bộ thân thể con người, c̣n là một ư niệm... văn hoá.
Trước hết là thân thể con người. Trong cách nh́n của giới
nghiên cứu hiện nay, nói theo sự tóm tắt của Janet Lee, “thân thể là một
‘văn bản’ của văn hoá, là h́nh thức biểu trưng trên đó ghi dấu các quy
phạm và các thiết chế xă hội”.[2]
Ở Việt Nam, các học thuyết lớn, vốn được du nhập từ Trung Hoa và Ấn Độ,
ít quan tâm đến thân thể, tuy nhiên, trong cách nh́n truyền thống của
người Việt Nam, biểu hiện qua ngôn ngữ, thân thể lại có tầm quan trọng
hết sức đặc biệt: trong tiếng Việt, có hai từ chính chỉ thân thể:
“người” và “ḿnh”. Cả hai đều đồng nghĩa với con người nói chung:
“người” vừa là thân thể (ví dụ: người ướt đẫm mồ hôi) vừa là cộng đồng (ví
dụ: người Việt / người Úc) vừa là nhân loại (ví dụ: của chuột và người);
“ḿnh” vừa là thân thể (ḿnh đau như dần) vừa là một cá nhân cụ thể (“ḿnh”
với tư cách ngôi thứ nhất số ít) vừa là một tập thể (“ḿnh” với tư cách
ngôi thứ nhất số nhiều). Trong cả hai hệ thống chuyển nghĩa, thân thể
bao giờ cũng được xem là một trung tâm.
Về một phương diện nào đó, trung tâm của thân thể là ǵ
nếu không phải là bộ phận sinh dục, yếu tố chủ yếu xác định phái tính,
từ đó, vị trí của cá nhân trong cấu trúc xă hội? Đụng đến bộ phận sinh
dục là đụng đến văn hoá, thậm chí, đụng đến một trong những phần sâu
thẳm nhất của văn hoá. Cả Sigmund Freud lẫn Jacques Lacan đều xem những
khoái cảm sinh lư là nguyên nhân chính dẫn đến việc h́nh thành nhân cách,
đều xây dựng lư thuyết về dục vọng, dục tính và chủ thể tính của họ trên
h́nh ảnh của dương vật (hoặc sự thiếu vắng của dương vật), và đều h́nh
dung lịch sử văn minh của nhân loại như là một tiến tŕnh đè nén và
thăng hoa của bản năng sinh lư vốn chủ yếu gắn liền với các bộ phận sinh
dục.[3] Từ mấy chục
năm gần đây, dưới ảnh hưởng của Michel Foucault, bộ phận sinh dục hay
thân thể con người nói chung, càng ngày càng được nh́n như một cái ǵ
được tạo thành hơn là có sẵn: nó được tạo thành bởi các hoạt động diễn
ngôn và các quy phạm văn hoá trong những hệ thống quyền lực nhất định.[4]
Trong ư nghĩa này, đụng đến bộ phận sinh dục cũng là đụng đến chính trị:
những câu chuyện về các bộ phận sinh dục và các hoạt động của chúng đóng
vai tṛ quan trọng trong việc định h́nh đời sống chính trị và đạo đức
trong xă hội, từ đó, góp phần quan trọng trong việc định h́nh ư niệm bản
sắc cá nhân, và cũng từ đó, làm thay đổi hầu như toàn bộ các mối quan hệ
tương tác giữa người với người.[5]
Mang tính văn hoá, cặc không phải chỉ là một vật thể mà
c̣n là một kư hiệu, hơn nữa, một ẩn dụ, tồn tại như một biểu tượng,
nghĩa là vừa là nó lại vừa không phải là nó. Nó là biểu tượng của vô số
điều khác nhau: với các nhà sinh học, nó là biểu tượng của sự truyền
giống; với các nhà đạo đức, nó là biểu tượng của xác thịt và của sự phàm
tục, một đối cực của tinh thần và sự linh thiêng; với các nhà nữ quyền,
nó là khí cụ dùng để trấn áp; với các nhà thẩm mỹ truyền thống, nó là
biểu tượng của sự tục tằn; với các nhà thẩm mỹ theo khuynh hướng cách
tân, nó là... cách mạng, v.v... Tính biểu tượng ấy làm cho “cặc” trở
thành từ đa nghĩa và đa tầng: nó thâu tóm trong nó cả lịch sử nhận thức
và lịch sử thẩm mỹ của một cộng đồng. Người ta đối diện với nó không
phải chỉ với tư cách một cá nhân mà c̣n với tư cách của một tập thể và
một lịch sử. Cảm giác thích thú hay khó chịu của người đọc khi đọc bài
viết này là một thứ phản ứng có điều kiện, được h́nh thành dần dần qua
thời gian, với vô số những tác động từ bên ngoài, chứ tuyệt đối không
phải là một cái ǵ tự nhiên nhi nhiên. Bắt chước cách nói đă thành sáo
ngữ, tôi có thể nói thế này: bạn hăy cho tôi biết bạn có cảm giác như
thế nào khi đọc chữ “con cặc” trong bài viết này, tôi sẽ cho bạn biết
bạn là ai.
Là một biểu tượng, “cặc” khác với “lồn”.[6]
Hăy thử để ư đến các câu chửi tục hay văng tục của người
Việt Nam. Nói chung, cách chửi tục và văng tục của người Việt Nam có mấy
đặc điểm chính: thứ nhất, hay nhắc đến các bộ phận sinh dục;[7]
thứ hai, phái nào nhắc đến bộ phận sinh dục của phái ấy.[8]
Chính ở điểm thứ hai này, chúng ta có cơ hội nh́n thấy những khác biệt
trong cách nh́n của hai phái nam và nữ về bộ phận sinh dục của chính họ.
Cứ lấy ngay những câu chửi tục làm ví dụ. Điều cần ghi
nhận đầu tiên là, trong tiếng Việt, ở phía nữ giới, hoàn toàn không có
từ nào có thể được xem là tương đương với từ “trỏ cặc” hay “văng cặc” ở
nam giới. Rơ ràng là phụ nữ không “văng” và cũng không “trỏ”. Chửi nhau,
họ dùng các động từ khác: bú, liếm, chui, nhét, v.v... Trong khi đó, nam
giới th́ khác. Đă đành là có một số trường hợp, người ta cũng đ̣i “nhét”
của quư của ḿnh vào miệng đối thủ, nhưng những cách diễn tả như vậy khá
hiếm hoi. Phổ biến hơn, người ta chỉ nói một cách ngắn gọn: “Cặc!” hay
“Cặc tao đây nè!" Vậy thôi.
Sự khác biệt ở đây là ǵ? Khác, trước hết, ở chỗ: với phụ
nữ, chửi chủ yếu là một cách hạ nhục đối phương, chà đạp lên nhân phẩm
của đối phương, bắt đối phương phải làm những chuyện bị xem là thật đáng
xấu hổ; với nam giới, chửi chủ yếu là một hành động thách thức và khiêu
khích, tự nâng ḿnh lên cao hơn đối phương. Khác, c̣n ở điểm nữa: trong
cách nh́n của nữ giới, bộ phận sinh dục của chính họ là một cái ǵ xấu
xa và dơ dáy, nơi dùng để trừng phạt, để đày đoạ và để sỉ nhục người
khác; trong cách nh́n của nam giới, bộ phận sinh dục của họ là cái ǵ
rất đáng... tự hào, với nó, người ta xác định một thế đứng đầy ngạo nghễ.[9]
Th́ cũng không có ǵ đáng ngạc nhiên. Đă đành cả hai đều
là những bộ phận quan trọng nhất trong việc xác định cái giống (sex) của
con người, nhưng trong khi bộ phận sinh dục của phái nam là cái ǵ lộ
hẳn ra ngoài, bộ phận sinh dục của phái nữ lại nằm sâu hút bên trong,
trở thành một thế giới đầy bí ẩn, có mặt như một sự vô h́nh, thậm chí,
như một sự khiếm khuyết, một thứ dương vật bị cắt bỏ hay bị lộn ngược
vào trong;[10]
trong khi bộ phận sinh dục của nam giới có thể bị thiến, bị liệt, bộ
phận sinh dục của phụ nữ không có nguy cơ bị biến mất. Nó có đó và nó sẽ
c̣n đó măi. Chính v́ vậy, người ta không phải lo lắng đến sự tồn tại của
nó. Người ta quan tâm hơn đến những yếu tố thứ yếu và phụ thuộc: mái tóc,
mí mắt, đôi môi, bờ vai, bộ ngực, cái eo, đôi mông, v.v... Hậu quả là,
thứ nhất, chính v́ sự quan tâm ấy, cái đáng lẽ là thứ yếu và phụ thuộc
lại trở thành trung tâm: người phụ nữ có thể bị xem là không có tính-cái
nếu có một mái tóc cụt, một bờ vai ngang, một bộ ngực lép, hay đôi khi,
chỉ cần một giọng nói hơi ồ ề. Thứ hai, được xác định bằng nhiều yếu tố
như vậy, ư niệm về tính-cái dễ lâm vào t́nh trạng phân tán và bất nhất:
đây chính là lư do khiến cho h́nh ảnh của người phụ nữ ở những xă hội và
những thời đại khác nhau rất khác nhau. Thứ ba, ở vị trí trung tâm, các
yếu tố vốn là thứ yếu và phụ thuộc ấy đều mang tính văn hoá: chúng gắn
liền với những cách nh́n và cách nghĩ của con người; chúng đi vào văn
học và nghệ thuật; chúng trở thành những biểu tượng và những giá trị.
Trong khi đó, bộ phận sinh dục lại bị quên lăng; và v́ bị quên lăng nên
măi măi mang tính sinh lư.
Ngay cả khi bộ phận sinh dục cũng như toàn bộ thân thể
của phái nữ đă được “văn hoá hoá” th́, trong cách nh́n truyền thống mang
nặng tính duy dương vật (phallocentric), chúng cũng không có giá trị tự
tại đủ để có thể trở thành một sự tự hào hay thách thức: thân thể phụ nữ
giống như một lănh thổ tự nhiên, ở đó, cái đẹp thuộc về kẻ khác: chồng
họ, người yêu của họ, hoặc những người đang nh́n ngắm họ. Họ sở hữu
chúng nhưng không thực sự có chủ quyền trên chúng.[11]
Bộ phận sinh dục nam th́ khác. Nó là yếu tố hầu như duy
nhất xác định tính đực của nam giới. Mất nó, dù đẹp trai đến mấy, lực
lưỡng đến mấy, dù râu ria rậm rạp đến mấy, người ta cũng không c̣n là
đàn ông nữa. Bởi vậy không có người đàn ông nào lại không quan tâm đến
bộ phận sinh dục của ḿnh.[12]
Không những quan tâm, họ c̣n, một mặt, lo lắng bảo vệ nó, từ đó, nói
theo Sigmund Freud, nỗi lo lắng bị thiến hoạn (castration anxiety) trở
thành một nét đặc trưng trong tâm lư nam giới, và hơn nữa, của con người
nói chung; mặt khác, họ lại hết sức tự hào về nó: với nó, người ta được
xem là có nam tính, một cái ǵ khác với nữ giới, hơn nữa, cũng lại nói
theo ngôn ngữ của Freud, c̣n là điều làm cho phái nữ phải “ghen tị”
(penis envy).[13] Ở
dạng rút gọn nhất, có thể định nghĩa: đàn ông = con cặc. Đó là lư do tại
sao ngày xưa, ở Trung Hoa, một trong những h́nh phạt nặng nề nhất là...
thiến; và cho đến tận ngày nay, ở Việt Nam, một trong những lời rủa độc
địa nhất và quen thuộc nhất là bị chó ăn mất cu hay bị gà mổ mất dái.[14]
Đó cũng là lư do tại sao, cho đến bây giờ, ở nhiều bộ lạc, bọn đàn ông
vẫn c̣n tṛng bộ phận sinh dục của họ vào những cái ống được trang trí
thật lộng lẫy rồi treo ngược lên trên bụng như một biểu tượng của quyền
lực.
Vâng, cặc chính là biểu tượng của quyền lực.
Artemidorus, một học giả cổ đại Hy Lạp, trong cuốn
The Interpretation of Dreams, xem bộ phận
sinh dục của nam giới như sự diễn tả các mối quan hệ chằng chịt nhằm xác
định vị thế của cá nhân trong xă hội: nó nói lên tài sản, địa vị, đời
sống chính trị, gia đ́nh, sức mạnh về thể chất cũng như sự kính trọng
trong cộng đồng. Michel Foucault, trong cuốn The
Care of the Self, tức tập ba của bộ The
History of Sexuality, sau khi trích dẫn Artemidorus, cho con cặc
nằm ngay ở vị trí giao điểm của các tṛ chơi quyền lực của các chủ nhân
ông: với nó, người ta tập thói quen tự chủ, tự kiềm chế, không cho phép
ḿnh buông thả theo bản năng; người ta cũng xác định được ưu thế của
ḿnh trên người phối ngẫu bằng khả năng đâm thọc và xuyên thấu; người ta
cũng xác định được thế đứng của ḿnh trong xă hội v́ nó gắn liền với các
yếu tố truyền giống và ḍng họ, v.v…[15]
Trong nghệ thuật cổ đại và trung đại, từ hội hoạ đến điêu
khắc, trong khi h́nh ảnh khoả thân của phụ nữ xuất hiện tương đối muộn
và thường gắn liền với cái nh́n mang dục tính; h́nh ảnh khoả thân của
nam giới xuất hiện rất sớm, được xem là biểu tượng của sự sinh sản, của
cái đẹp và nhất là của hùng tính. Để bảo vệ hùng tính như một đặc quyền
của nam giới, các nghệ sĩ ngày xưa đă tước đoạt của nữ giới một điều mà
trên thực tế họ cũng sở hữu: lông. Trong hầu hết các bức tranh phụ nữ
khoả thân thời trước, bộ phận sinh dục bao giờ cũng trắng ngần, trong
veo, như là ngọc, tuyệt không một sợi lông. Tại sao? Tại người ta cho
lông lá là thuộc tính của phái nam.[16]
Nam tính, hùng tính, do đó, đồng nghĩa với quyền lực.
Theo một số nhà hậu cấu trúc luận, đặc biệt các nhà nữ
quyền, cả nền văn minh Tây phương - và có lẽ không phải chỉ có nền văn
minh Tây phương mà thôi - được xây dựng trên một cột trụ chính: dương
vật. Người ta gọi đó là một thứ chủ nghĩa duy dương vật
(phallocentrism), ở đó, dương vật được xem như là một quyền lực, một
trung tâm, một chuẩn mực, một thứ hệ quy chiếu được dùng để đo lường và
đánh giá mọi sự vật và hiện tượng khác. Theo cách nh́n duy dương vật,
loài người là những kẻ có… dương vật (bởi vậy “man”, đàn ông, mới đồng
nghĩa với nhân loại nói chung, “mankind”); phụ nữ bị xem là những kẻ
khuyết dương vật, nói theo chữ của Simon de Beauvoir, chỉ là “giống thứ
hai”, hay nói theo Freud, những kẻ lúc nào cũng sống trong tâm trạng
ghen tị và thèm thuồng.[17]
Cấu trúc với những mở - cao trào – và kết thúc vốn được xem là mẫu mực
trong truyện và kịch truyền thống xuất phát từ kinh nghiệm t́nh dục của
nam giới: khi họ đạt đến t́nh trạng sướng ngất cũng là lúc kết thúc mọi
“xung đột” và mọi vấn đề.[18]
Thậm chí, theo Iris Marion Young, h́nh ảnh một đôi vú đẹp cũng được quy
chiếu từ h́nh ảnh của dương vật: chiếc vú đẹp phải giống dương vật,
nghĩa là, phải cao, chắc và nhọn, v.v…[19]
Ở Việt Nam, biểu hiện có khác nhưng thực chất cách nh́n
cũng vậy.
Nhớ một truyện tiếu lâm ngày xưa: một hôm, một con cọp
đến ŕnh rập quanh một mái nhà tranh lụp xụp cạnh một khu rừng. Nó nghe
hai vợ chồng trong nhà chuyện tṛ. Người chồng hỏi: “Nghe nói dạo rày
cọp hay ra bắt người lắm, ḿnh có sợ không?” Người vợ đùa, bỗ bă: “Cặc
c̣n không sợ, sợ ǵ cọp.” Con cọp không hiểu “cặc” là ǵ nên rất đỗi
hoang mang. Nó nghĩ thầm: đó hẳn là một con vật ǵ ghê gớm lắm, nhất
định là ghê gớm hơn cả cọp. Từ hoang mang đến sợ hăi, nó lặng lẽ bỏ đi.
Trên đường, t́nh cờ nó gặp một bà già. Bà già kinh hoàng, ngồi thụp
xuống và co rúm người lại, nhưng con cọp trấn an: “Đừng sợ. Tôi không ăn
thịt bà đâu. Tuy nhiên, bà phải thành thực trả lời tôi câu hỏi này: con
cặc là con ǵ mà nghe nói c̣n ghê gớm hơn cả cọp thế?” Bà già nhanh trí,
hiểu ngay, bèn trả lời: “Ối dào, ông ấy khủng khiếp lắm. Ông ấy cắn tôi
một cái mà đến nay đă mấy chục năm rồi vết thương vẫn chưa lành”. Nói
xong, bà lấy tay quẹt vào dưới đáy quần rồi dí vào mũi con cọp. Con cọp
ngửi mùi, phát khiếp, phóng chạy như bay, tự nhủ: “Độc thật! Nguy hiểm
thật!”
Lại nhớ, Nguyễn Thiện Kế, nhà thơ trào phúng nổi tiếng
vào đầu thế kỷ 20 và cũng là anh rể của Tản Đà, có hai câu thơ tả cảnh
hộ đê ở miền Bắc:
Trên đê cụ lớn văng con cặc
Dưới đất thầy cai thượng cẳng tay.
“Văng cặc” là đặc quyền của tầng lớp bên trên. Chỉ có
những người có quyền lực mới được văng cặc. Đứng trước vua quan ngày
xưa, bọn thường dân mà dám văng cặc th́ thế nào cũng bị chặt đầu hoặc
chết ṃn trong tù ngục. Đủ thấy những cái gọi là
taboo - những điều cấm kỵ - cũng có tính giai cấp: chúng chỉ áp
dụng đối với tầng lớp dưới của xă hội mà thôi. Chính v́ thế, việc văng
cặc, và từ đó, việc văng tục nói chung, đă biến thành một hành vi thách
thức và khiêu khích mạnh mẽ và táo bạo nhất: chúng thách thức và khiêu
khích với chính quyền lực. Văng cặc, do đó, trở thành một thái độ phản
kháng và một sự nổi loạn.
Nên lưu ư là chính các quy phạm văn hoá cũng là một thứ
quyền lực. Nổi loạn để chống lại các quy phạm văn hoá ấy là một hiện
tượng thường xảy ra không những trong đời sống, đặc biệt ở giới trẻ,[20]
mà c̣n cả trong văn học, đặc biệt ở những giai đoạn tính chất cũ kỹ và
sáo ṃn đă nặng nề đến mức gần như không thể chịu đựng được nữa.
Chính trong cái không khí ngột ngạt, nặng trĩu những công
thức và giáo điều, những sự mệt mỏi và sợ hăi như thế, một tiếng “cặc”
vang lên sang sảng, nghe rất... đă.
Tuy nhiên, tôi viết bài này không phải chỉ để biện minh
cho cái “đă” ấy. Chắc bạn đọc cũng hiểu.
Melbourne, 12.12. 2003
_________________________
[1]Đă
đăng trên Talawas và Tiền Vệ.
[2]Janet
Lee, “Menarche and the (Hetero)sexualization of the Female Body”, in
trong cuốn The Politics of Women’s Bodies do
Rose Weitz biên tập, Oxford University Press xuất bản năm 1998, tr.
82-83.
[3]Xem
Robyn Ferrell (1996), Passion in Theory: Conceptions
of Freud and Lacan, London & New York: Routledge, đặc biệt chương
9 “Desire”, tr. 85-93.
[4]Xem
Alan Petersen (1998), Unmasking the Masculine: “Men”
and “Identity” in a Sceptical Age, London: Sage Publications.
[5]Xem
Sexual Cultures, Communities, Values and Intimacy
do Jeffrey Weeks và Janet Holland biên tập, New York: St. Martin’s
Press, 1996, tr. 45.
[6]Tôi
đă nghĩ đến khả năng viết tắt các từ này, như nhiều người vẫn thường
làm, tuy nhiên, nghĩ lại, thấy h́nh như không cần thiết. Trong tiếng
Anh, không ai lại viết tắt các chữ “penis” hay “vagina”, “vulva”,
“cunt”. Có người c̣n dùng nguyên cả các chữ này để đặt tựa sách cho họ,
ví dụ, Maggie Paley trong The Book of the Penis
xuất bản năm 1999.
[7]Trong
khi có lẽ dân tộc nào cũng ít nhiều chửi và chửi tục, không phải dân tộc
nào cũng mang các bộ phận sinh dục ra quất vào mặt kẻ thù. Theo Nicholas
Bornoff, trong cuốn Pink Samurai: The Pursuit and
Politics of Sex in Japan, London: Grafton, 1992, đối với người
Nhật, bộ phận sinh dục không phải là cái ǵ đáng ghê tởm, do đó, họ
không dùng để nguyền rủa hay sỉ nhục người khác (tr. 130).
[8]Xem
cuốn Ngôn Ngữ và Thân Xác của Nguyễn Văn Trung
(Tŕnh Bày xuất bản tại Sài G̣n, 1968; Xuân Thu in lại tại Mỹ, 1989) và
hai bài “Chửi” và “Chửi tục” của Vơ Phiến (in trong cuốn
Tuỳ Bút 1, Văn Nghệ xuất bản tại California,
1986, tr. 89-111).
[9]Để
tránh ngộ nhận, nhất là từ những nhà nữ quyền, xin lưu ư là ở đây tôi
chỉ ghi nhận sự kiện chứ không hề phát biểu một chủ trương ǵ nhằm đào
sâu vào sự khác biệt giữa nam và nữ.
[10]Theo
Judith Lorber trong bài “Believing Is Seeing” in trong cuốn
The Politics of Women’s Bodies, sđd, đến tận
thế kỷ 18, các triết gia và khoa học gia Tây phương vẫn c̣n nghĩ chỉ có
một giống duy nhất: giống cái chỉ là h́nh thức khiếm khuyết của giống
đực: tử cung và âm đạo thật ra chính là dương vật và b́u dái bị lộn
ngược vào trong. (tr. 12)
[11]Xem
sự phân tích của Iris Marion Young trong bài “Breasted Experience” in
trong cuốn The Politics of Women’s Bodies, sđd,
tr. 127.
[12]Liên
quan dến vấn đề này, xin chép tặng bạn đọc bài thơ của Trần Duy Ninh,
sinh khoảng cuối thế kỷ 19 và mất vào khoảng giữa thế kỷ 20. Thơ c̣n lại
chỉ có bài này:
Hẳn rằng con tạo ư ra răng,
Cặc dái sao mà mọc trước răng?
Lúc nhỏ cần răng th́ mọc cặc,
Khi già c̣n cặc, lại không răng!
Già nua hết thú chèo queo cặc,
Lọm khọm cần nhai rụng quách răng!
Ngán nỗi cho răng, buồn với cặc,
Hẳn rằng con tạo ư ra răng!
[13]Về
những khái niệm như “castration anxiety” hay “penis envy” vốn khá thông
dụng, có thể t́m thấy trong hầu hết các cuốn sách viết của/về Sigmund
Freud hay về phân tâm học nói chung.
[14]Ví
dụ hai câu rủa trích từ cuốn Ngôn Ngữ và Thân Xác của Nguyễn Văn Trung;
tr. 138:
“Mẹ mày, cả nhà mày ra đường bị gà nó mổ mất dái từ già
đến trẻ.”
“Con khỉ trù, chó nó ăn mất cu, chết đi thành con ma
trơi bay dọc đường xó chợ.”
[15]Michel
Foucault (1984), The Care of the Self, London:
Penguin Books, tr. 34. Phần trích dẫn Artemidorus nằm ở trang 33 và 34.
Xin lưu ư là trong suốt cuốn sách (bản dịch tiếng Anh), Foucault luôn
luôn dùng chữ “penis”.
[16]Xem
Peter Brooks (1993), Body Work, Objects of Desire in
Modern Narrative, Cambridge: Havard University Press, tr. 17.
[17]Xem
Jonathan Culler (1983), On Deconstrucion, Theory and
Criticism after Structuralism, London: Routledge & Kegan Paul,
tr. 165-177.
[18]Xem
bài “Who has the last word in the sex war” của John Powers đăng trên
The Weekend Review tại Úc số ra ngày 1-2, 10,
1994; Nguyễn Hoàng Văn dịch ra tiếng Việt “Viết, giữa nam và nữ” đăng
trên Hợp Lưu số 56 (12.2000 & 1.2001), tr.
30-33.
[19]Iris
Marion Young, “Breasted Experience” in trong The
Politics of Women’s Bodies, sđd, tr. 125.
[20]Ở
đây tôi chỉ muốn bàn đến nguyên nhân và ư nghĩa văn hoá của hiện tượng
chửi tục của giới trẻ chứ không hề đặt ra vấn đề đánh giá hiện tượng ấy.
Xem thêm bài:
ngôn ngữ tục
|