Đời bây gây là đời văn minh cõi thế
Thấy vậy thêm buồn, Ớ anh em ơi
Học làm chi mà lăn lăn tiếu nếu
Không biết tích với tuồng vô đâu
Mở sách ra thấy những con trâu con bò
Loại thú cầm con nhỏ con to
Bê-a-ba bê-á-bá bê-ớ-bớ
Anh viết quanh co không hàng
Rồi đây trát sức về làng
Lập trường dạy học cho đàn con thơ
Bê-a-ba bê-ớ-bớ bê-ơ-bơ
Vần xuôi vần ngược tê-e-rờ-u-tru
Khuyên cùng các chú sĩ phu
Kẻ thì thi Hán tự người thì thi vô ngữ trường 2.
Đời bây giờ võ nghệ huyên thiên
Không ai gióng được ngọn quyền cho thông
Tuy rằng mưa gió đủ điều (2)
Tử sanh vẫn giữ lấy điều tử sanh.
Ưa tiếng ai nói nghe mà quen quá
Sực nhìn nửa nhớ nửa quên
Không biết người phủ dưới hay huyện trên
Mặt còn hãy nhớ tên quên lạ kỳ
Tôi muốn chào không biết thứ, biết tên chi
Chào thời ngú ngớ nín đi vô tình
Còn không chào không lẽ làm thinh
Tự do tự lực tự cường
Trong ba tự ấy anh thương tự nào
Tự do là ý của đồng bào
Tự cường tự lực tự nào anh cũng thương
Còn hai đứa mình thì tự vấn vương…
Anh là con ông nào bà nào
Nói lên một tiếng cho má đào chào anh
- Anh là con ông cả
Cháu ông xã trong làng
Con ông vua Vũ Đế
Cháu ông Ngọc Hoàng
Cầm kỳ thi họa lên thượng đàng cỡi hạc chơi tiên.
Bạn hẹn với ta mồng bốn tháng giêng (1)
Trông hoài không thấy bạn hiền vãng lai
Bạn hẹn với ta mồng sáu tháng hai
Chim kêu vườn hạnh trước mai sau hòe
Tháng ba tháng tư tháng chín chẳng khe
Cây khô lá rụng trời thì bay sương
Tháng năm tháng sáu nắng hạn năm trường
Hết câu nhắn gởi hết đường lại qua
Tháng bảy tháng tám gió bấc mưa sa
Đông thiên tiết lạnh bạn xa ta rồi
Tháng chín tháng mười xa bạn bạn ơi
Tháng mười một tháng chạp xa thật rồi còn chi
Bạn về tính lại tính đi
Một năm mười hai tháng mùa y bốn mùa.
Bạn hẹn với ta mồng bốn tháng giêng (3)
Trông hoài không thấy bạn hiền vãng lai
Bạn hẹn với ta mồng bốn tháng hai
Tiết xuân con én đưa thư đã rồi
Tháng ba tháng tư ta không thấy bạn thời thôi
Chim kêu thỏ thẻ trước nơi sân hòe
Tháng sáu tháng bảy ta chẳng thấy nhắn nhe
Chim kêu nhỏ nhẻ mùa hè sang thu
Chim kêu vượn hú cu gù
Cây khô lá rụng mịt mù tang thương
Tháng bảy tháng tám tháng chín mưa trường
Hết khi ta nhắn gởi hết lời ta lại qua
Tháng mười tháng mười một nước cháy mưa sa
Dương khí tiết lạnh bạn với ta xa vời
Còn mình tháng chạp bạn ơi ,
Niên tàn nguyệt tận bạn phải tính cho rồi mưu chi
Về nhà ngửa bàn tay ra tính lại tính đi
Tháng thời mười hai tháng mùa y bốn mùa
Chuỗi sầu ai khéo thêu thùa
Đớn đau dạ ngọc chát chua lá gan vàng
- Bớ em ơi một năm mười hai tháng
Một tháng ba mươi ngày
Bạn hẹn với ta mồng bốn tháng giêng (2)
Tháng hai khoai sắn liên thiên
Ta cam tâm nhớ bạn còn phiền về tháng ba
Tháng ba anh mắc dọn dẹp việc nhà
Lo gặt lo hái nên không qua thăm nường
Tháng tư mắc lo việc lý hương
Mắc lo tạ tế chay trường công ngân
Tháng năm em lo việc trăm phần
Lo sạ lo cấy gánh phân đi cày
Tháng sáu anh nghĩ đã thậm gay
Mắc lo dựng xe đạp nước không ngày nào ở không
Tháng bảy thiên não địa nùng
Ngày cơ tháng thiết anh sợ em bậu có chồng chớ phải chơi
No cơm ấm áo anh nhớ mấy lời nữ nhi ,
Là lúc nhà trói buộc không cho anh đi anh phiền
Tháng chín nước chảy khỏa biên
Mưa to gió lớn anh sợ chiếc thuyền không bơi
Tháng mười chân rảnh tay rời
Đêm nằm nhớ bạn ngày thời trông mong
Y nguyên mười hai tháng trong lòng anh còn thương
Tháng mười một hết ngõ hết đường
Chàng đau liệt giường liệt chiếu ở thuyền quyên
Một năm mười hai tháng em bậu ơi
Mong có ngày nào rảnh em bậu ngồi trách qua
Bạn hỏi ta ta mới phân sang
Tôi đây ở phủ Điện Bàn
Ở Thanh Châu tổng ở làng Quảng Xuyên
Bạn hỏi ta ta mới nói liền
Ta đang còn tùng cư với cha mẹ chứ chưa tư riêng nơi nào
Thuyền quyên mới gập anh hào
Chàng mà gặp thiếp cũng giả như ai trao miếng đường.
Bạn mà không biết nhà ta
Nhà ta có lê có lựu có tùng
Bòng chanh quýt ổi tứ tung ngoài vườn
Trước sân có luống hành hương
Trong nhà lại có cái rương đựng đồ
Ta đây không thiếu chi hàng gấm hàng thao
Đất tư năm bảy mẫu lúa chín khô ngoài đồng
Bữa ăn chả phụng nem công
Gạo lúa nhe trắng nấu nồi đồng vỏ cua
Mâm thau bát bạc đủ thừa
Đôi đũa mun láng bóng chẳng thua chi nhà nàng
Nhà ta có.khung cửi dệt hàng
Dệt kêu lắc cắc nhớ nghĩa nàng lắm nàng ơi
- Ngó vô nhà chàng thấy không muốn vô
Nhà tranh nắng dội chỗ mô cũng thấy trời
Nhà chàng chẳng thiếu chi vật lạ đồ chơi
Màn màn cỏ cú mọc thời huyên thiên
Rau dền rau é bù ngót chùm tơi
Trước sân có vạt cỏ chỉ bò đà tứ tung
Trăm cái dĩa bể ngàn cái ve sứt đầu
Ngoài hè vài cái nón cời
Đôi gùi giẻ rách chờ thời may cho chàng.
Đến mùa lúa chín tràn lan
Bắt tay ra gặt nắng chang chang ngoài đồng
Gặt rồi ông chủ hôi công l
Lúa trả hết nợ chàng xách đòn xóc không ra về!
Ban mai ra đứng xem mây
Mây rủ thảm đầu non mượt mượt
Ban chiều ra đứng trông nước
Nước chảy tới cửa biển thênh thênh
Nghĩ tình mà quá vô tình
Hành vân lưu thuỷ không biết bạn mình vào đâu
Kiếm tìm trên bực dưới sâu
Chốn Đông Ngô vắng mặt cảnh Tần lầu biệt ly
Non thề biên hẹn như in
Người thương đi mất dễ kiếm tìm người thương?
Ban mai ra đứng xem mây (2)
Thấy mây giăng không biết mấy chỗ
Ban chiều ngó xuống dưới biển
Thấy sóng vỗ không biết mấy tầng
Giận cho biển hồ không ai tát mà lưng
Lửa kia không đốt răng cây trên rừng chết khô
Xưa bữa rày bạn bỏ đi mô
Cho sầu vắng vẻ ra vô một mình!
Ban mai ra ngõ ngó mong
Ngó chùa Non Nước trong lòng xót xa
Ngồi buồn mà đặt thơ ca
Gởi thăm các bạn thử ra thế nào
Núi chùa năm cụm rất cao
Anh em chiến sĩ tạm mà nghỉ ngơi
Tua-ran Non Nước hai nơi
Cầu làm chưa đặng gởi lời qua thăm.
Anh ơi trên rừng có băm sáu thứ chim
Thiếu chi loan phụng mà anh tìm quạ khoang
- Em ơi quạ khoang có công có của
Tuy là loan phụng có lông chứ không có gì
Anh ra đi em mới trồng hoa (2)
Anh về hoa đã nở ba trăm nhành
Một nhành là bảy búp xanh
Bán ba đồng mốt tiền dành có nơi
Bận rày đã rảnh đã thơi
Mời anh tính thử lỗ lời bao nhiêu?
Anh thử xem từ bắc chí nam
Mấy ai chịu tòng quân nhập ngũ để đi sang Pháp Đình
Đây là quê hương mình
Mấy mươi năm trời chịu nhục
Sao mình không lo toan
Anh nhìn xem từ trong xóm đến ngoài làng
Biết bao người đói rách bần hàn vì đâu
Còn lo chạy thuế chạy xâu
Xâu cao thuế nặng nào ai đâu giúp mình.
Tình chồng vợ anh không tưởng tới
Nghĩa sinh thành anh chẳng kể chi
Sao anh bất thức bất tri
Anh đi mộ lính được chi đâu nà
Anh nghe em hỏi đây mà
Ai sinh ai đẻ anh ra thành người
Sao anh không sợ người cười
Cái đời lính mộ mấy đời sướng thân
Hỏi anh anh phải phân trần
Cha già mẹ yếu đỡ đần cậy ai?
Nới lèo ráng bánh trở ra
Khơi mũi Châu Mới thì ta lần vào
Ngó lên núi Ải rất cao
Ta sẽ lần vào Hố Chuối Hang Dơi
Ghé vô củi nước nghỉ ngơi
Hòn Hành nằm đó là nơi Cửa Hàn
Cửa Hàn còn ở trong xa
Ngoài mũi Sơn Chà lại có Hòn Nghê
Vũng Nồm, Vũng Bắc dựa kề
Mỹ Khê làng mới làm nghề lưới đăng
Ngó về Non Nước thẳng băng
Có chùa thờ Phật Phật hằng linh thiêng
Lao Chàm nay đã gần miền
Hòn Lá Hòn Lụi năm liền Hòn Tai
Năm hòn nằm đó không sai
Hòn Khô Hòn Dài lố nhố nên vui
Ngó về Cửa Đợi thương ôi
Hòn Nồm nằm đó mồ côi một mình.
