Hương Hoa Đất Nước - Trọng Toàn (Trang 13)

 

Bước xuống tàu ruột bào gan thắt,

Trời hỡi trời chồng bắc vợ nam.

 

Buổi mai em xách cái giỏ,

Em xuống dưới ao em bắt con cua,

Em bỏ vô cái thỏng (hũ), hắn kêu cái rỏng,

Hắn kêu cái rảnh, hắn kêu một tiếng chàng ơi

Chàng đà yên phận tốt đôi,

Em nay lẻ bạn mồ côi một mình.

 

Bướm đeo đuổi dạ cây bần,

Làm sao kết nghĩa Châu Trần với anh?

 

Bướm đeo dưới dạ cây bần,

Muốn phân nhân nghĩa lại gần sẽ phân.

 

Cá nục nấu với dưa hồng,

Lờ lờ có kẻ mất chồng như chơi.

 

Cá sầu ai, cá chẳng quạt đuôi,

Như lan sầu huệ như tôi sầu chồng.

 

Cái cóc ăn trầu đỏ môi,

Có ai làm lẽ chồng tôi thì làm.

 

Cái cóc lặn lội bờ sông,

Muốn lấy vợ đẹp nhưng không có tiền.

 

Cái lá sen rũ cái củ sen chìm,

bao nhiêu quí vật lại tìm quí nhơn.

 

Cái miễu thần linh, con gà gáy tiếng đôi,

Trông bậu trông đứng trông ngồi,

Trông người có nghĩa bồi hồi lá gan.

 

Cam sành dã dượi bờ ao,

Tưởng không, ai hái, có rào thì thôi.

 

Cắm sào đợi nước chảy lên,

Chảy lên thì mới chịu quên con thuyền.

 

Canh một dọn cửa dọn nhà,

Canh hai dệt cửi, canh ba đi nằm,

Canh tư bước sang canh năm,

Trình anh dậy học chớ nằm làm chi,

Nữa mai chúa mở khoa thi,

Bảng vàng rỡ rỡ kìa đề tên anh,

Bõ công cha mẹ sắm sanh,

Tiền lưng gạo túi cho anh vào trường.

Nghi vệ đóng hai bên đường,

Võng anh đi trước, võng nàng theo sau.

Kẻ chiêng người trống đua nhau,

Tiếng khoan rộn rịp, tiếng mau rập rình.

Rước vinh qui về nhà bái tổ,

Ngã trâu bò làm lễ tế thần,

Để cho bảy huyện nhân dân,

No say được đội Hoàng ân từ rày.

 

Cành dào lá liễu phất phơ,

Lấy ai thì lấy đợi chờ làm chi?

 

Cau non khéo bửa cũng giầy,

Dầu thương cho lắm hội này cũng xa.

 

Cau non khéo bửa cũng giầy (2)

Trầu têm cánh phượng để thầy ăn đêm.

 

Cây cao bóng ngã sùm sề,

Nghĩ nào em chịu tư bề gió lay.

 

Cây đa cũ, bến đò xưa,

Bộ hành có nghĩa nắng mưa cũng chờ.

 

Cây da rụng lá đầy đình,

Bao nhiêu lá rụng thương mình bấy nhiêu.

 

Cậy cùng đèn hạnh tìm lê,

Mực mài nước mắt, thơ đề chéo khăn.

 

Cậy người giá thú trao lời,

Đôi ta sum họp, ơn người tạ ơn.

 

Cha mẹ đòi ăn cá thu,

Gả con xuống biển mù mù tăm tăm.

 

Chàng đi đưa gói thiếp mang,

Đưa gươm thiếp vác, cho chàng đi không.

 

Chàng đi những nhớ cùng thương,

Gánh tình thì nặng, con đường thì xa.

 

Chàng ơi đi trẩy khéo trưa,

Cứa nhà cậy mẹ, nắng mưa nhờ trời.

Em đi khấn Phật cầu trời,

Biết than cùng trời biết thở cùng ai?

 

Chàng ơi phụ thiếp làm chi,

Thiếp như cơm nguội đỡ khi đói lòng.

 

Chàng ơi trẩy sớm hay trưa,

Để em gánh gạo tiễn đưa hành trình.

 

Chàng về cho chóng mà ra,

Kẻo em chờ đợi, sương sa lạnh lùng.

Cơn lạnh còn có cơn nồng,

Cơn đắp áo ngắn, cơn chung áo dài.

Hay là chàng đã nghe ai,

Áo ngắn không đắp, áo dài không chung!

 

Chàng về để áo lại đây,

áo thời thiếp mặc gối may đợi chờ.

Trăm năm vách phấn đề thơ,

Lòng thương ai biết, dạ chờ ai hay.

 

Chẳng nên gia thất thì về,

Ở làm chi nữa, chúng chê bạn cười.

 

Chẳng tham nhà ngói bức bàn,

Trái duyên, coi bằng một gian chuồng gà?

Ba gian nhà rạ lòa xòa,

Phải duyên, coi tợ chín tòa nhà lim.

 

Chẳng tham ruộng cả ao liền,

Tham vì cái bút cái nghiên anh đồ.

Chẳng tham bồ lúa anh đầy,

Tham ba hàng chữ cho tày thế gian.

 

Chê mẹ chồng trước đánh đau,

Gặp mẹ chồng sau mau đánh.

Đói thì ăn khế ăn sung,

Trông thấy mẹ chồng thì nuốt chẳng trôi,

Thương chồng phải khóc mụ gia,

Gẫm tôi với mụ có bà con chi,

Thật thà cũng thể lái trâu,

Yêu nhau cũng thể nàng dâu mẹ chồng.

Mẹ chồng dữ, mẹ chồng chết,

Nàng dâu có nết, nàng dâu chừa,

 

Chồng dữ thì em mới lo,

Mẹ chồng mà dữ, mổ bò ăn khao.

Chồng dữ thì em mới rầu,

Mẹ chồng mà dữ, giết trâu ăn mừng.

Làm dâu vụng nấu vụng kho,

Chồng không bắt bẻ, mụ o nhún trề.

Một trăm ông chú không lo,

Lo về một nỗi mụ o nỏ mồm.

Em chồng ở với chị dâu,

Coi chừng kẻo nó giết nhau có ngày.

 

Chèo mau để thiếp gặp anh,

Hai ta hiệp lại cho thành một đôi.

 

Chỉ điều ai khéo vấn vương,

Một người một xứ mà thương nhau đời.

Chữ tình ai bứt cho rời,

TƠ hồng đã định, đổi dời đặng đâu.

 

Chỉ thề nước thắm non xanh,

Theo nhau cho trọn, tử sanh cũng đành.

 

Chỉ tơ rối rắm trong cuồng,

Rối thì gỡ rối, em buồn việc chi.

 

Chiều chiều bắt nhái cắm câu,

Nhái kêu cái ẹo, thảm sầu nhái ơi.

 

Chiều chiều chim vịt kêu chiều,

Bâng khuâng nhớ bạn, chín chiều ruột đau.

 

Chiều chiều lại nhớ chiều chiều,

Nhớ người áo trắng, (đãy gấm,) khăn điều vắt vai.

 

Chiều chiều lại nhớ chiều chiều, (2)

Nhớ nồi cơm nguội, nhớ niêu nước chè.

 

Chiều chiều lại nhớ chiều chiều,

Tay bưng cái rổ, tay dìu con thơ.

 

Chiều chiều mang giỏ hái dâu,

Hái đâu không hái, nhớ câu ân tình.

 

Chiều chiều vịt lội bờ bàng,

Thương người áo trắng vá quàng nửa vai.

 

Chim chuyền nhành ớt líu lo,

Lòng thương quân từ ốm o gầy mòn.

 

Chim ham trái chín ăn xa,

Buồn tình nhớ lại gốc đa, muốn về.

 

Chim kêu vượn hú non đoài,

Không ai lo lắng trong ngoài cho anh.

 

Chim khôn mắt phải lưới hồng,

Ai mà gỡ được đền công lạng vàng.

Đền vàng anh chẳng lấy vàng,

Lòng anh quyết chí lấy nàng mà thôi.

 

Chim quyên ăn trái nhãn lồng,

Cá thia quen chậu, vợ chồng quen hơi.

 

 

Chim quyên nút mật bông quì,

Ba năm đợi được huống gì một năm.

 

Chim quyên xuống suối tha mồi,

Thấy em lao khổ, anh ngồi sao yên?

 

Chín con chưa gọi rằng chồng,

Cơm chẳng lành canh chẳng ngon,

Dầu cho chín đụn mười con cũng lìa.

 

Cho anh một lá trầu vàng,

Sang năm anh trả cho nàng một mâm.

 

Chồng đi lính vợ ở nhà khóc hi hi,

Trời ơi? sanh giặc làm chi?

Cho chồng tôi phải ra đi chiến trường.

 

Chồng em nó chẳng ra gì,

Tổ tôm sóc đĩa nó thì chơi hoang.

Nói ra xấu thiếp hổ chàng,

Nó giận nó phá tan hoang cửa nhà.

Nói đây có chị em nhà,

Còn năm ba thúng thóc với một vài cân bông.

Tôi bán đi trả nợ cho chồng,

Còn ăn hết nhịn bằng lòng chồng con.

Tôi cay đắng ngậm bồ hòn,

Nói thêm xấu hổ chồng con chẳng  ra gì.

 

Chồng giận thì vợ làm lành,

Miệng cười hớn hở, rằng anh giận gì?

 

Thưa anh, anh giận em chi,

Muốn lấy vợ bé, em thì lấy cho.

Chồng giận thì vợ bớt lời,

Chồng giận vợ giận thì chì nó quăng.

 

Chồng thấp mà lấy vợ cao,

Nồi tròn vung méo úp sao cho vừa.

 

Chồng ta áo rách ta thương,

Chồng người áo gấm xông hương mặc người.

 

Chồng tôi đi đã ba đông,

Hẹn về năm ngoái sao không thấy về?

 

Chợ chiều nhiều khế ế chanh,

Nhiều cô gái lạ, nên anh chàng ràng.

 

Chợ Sài Gòn cẩn đá,

Chợ Rạch Giá cẩn xi mon (*),

Giã em ở lại vuông tròn,

Anh về xứ sở, không còn ra vô.

(*) Xi mon: Cement – xi-măng

 

 

Chữ rằng: chi tử vu qui,

Làm thân con gái phải đi theo chồng.

 

Chưa chồng đi đọc đi ngang,

Có chồng, cứ thẳng một đàng mà đi.

 

Chừng nào đá nổi vông chìm,

Muối chua chanh mặn, mới tìm được em.

Chừng nào muối ngọt chanh thanh,

Em đây mới dám bỏ anh lấy chồng.

 

Có ai thêm bận vì ai,

Không ai giường rộng chiếu dài dễ xoay.

 

Có ăn thiếp ở cùng chàng,

Không ăn thiếp tếch cơ hàn thiếp lui.

 

Có bát sứ, tình phụ bát đàn,

Nưng niu bát sứ, vỡ tan có ngày.

 

Có chồng chẳng được đi đâu,

Có con chẳng được đứng lâu một giờ.

 

Có chồng mà chẳng có con,

Khác gì hoa nở trên non một mình.

 

Có chồng thì phải thương chồng,

Chồng đi hang rắn, hang rồng cũng theo.

Có chồng thì phải theo chồng,

Đắng cay cũng chịu, mặn nồng cũng vui.

 

Có chồng, thương kẻ không chồng,

Không chồng và đứng cánh đồng mà nom.

Nom cho thấy mặt nhau luôn,

Thấy thời khỏe mạnh, thuốc tiên nào tày.

 

Có  con phải khổ vì con,

Có chồng phải gánh giang sơn cho chồng!

Có con phải khổ vì con,

Có chồng phải ngậm bồ hòn đắng cay.

 

Có chồng chẳng được đi đâu, (6)

Có con chẳng được đứng lâu nửa giờ.

Cũng vì một chút con thơ,

Cho nên giải chiếu đập dơ trăm đường.

 

Có em anh mới tới đây,

Không em, anh biết chốn này là đâu.

 

Có mới thì nới cũ ra,

Mới để trong nhà, cũ để ngoài sân.

 

Có thằng chồng ghiền như ông tiên nho nhỏ,

Tối lại vô mùng đèn đỏ tợ sao.

 

Có trăng tình phụ lồng đèn,

Ba mươi mồng một, đi tìm lấy trăng.

 

Có vả mà phụ lòng sung,

Có chùa bên bắc, bỏ miễu bên đông tồi tàn.

 

Có võng mà chẳng có đòn,

Có chồng mà chẳng có con mà bồng.

 

Cỏ mọc bờ giếng cheo leo,

Lâm chung có bầu, hiểm nghèo có qua.

 

Cổ  tay em vừa trắng vừa tròn,

Răng đen rưng rức, chồng con kém người.

 

Con công ăn lẫn với gà,

Rồng kia rắn nọ, coi đà sao nên.

 

Con đò bậu chớ nghi ngờ,

Bậu đưa khách bậu, qua chờ bạn qua.

 

Con gà tốt mã vì lông,

Răng đen vì thuốc, rượu nồng vì hoa.

 

Con gái có hai bến sông,

Bến đục thì chịu, bến trong thì nhờ.

 

Con gái là con người ta,

Con đâu mới thực mẹ cha mua về.

 

Con gái lớn ơi? mẹ bảo đây này,

Học buôn học bán cho tày người ta.

Con đừng học thói chua ngoa,

Họ hàng ghét bỏ, người ta chê cười.

Dù no dù đói cho tươi,

Khoan ăn bớt ngủ là người lo toan.

Phòng khi đóng góp việc làng,

Đồng tiền bát gạo lo toan cho chồng.

Trước là đẹp mặt cho chồng,

Sau là họ mạc cũng.không chê cười.

Con hãy nhớ bấy nhiêu lời,

 

Con gái mới về nhà chồng,

Thổi cơm nồi đồng nửa sống nửa khê.

 

Con lạy cha hai lạy một quì,

Lạy mẹ bốn lạy, con đi lấy chồng.

Mẹ sắm cho con cái yếm nhuộm nhất phẩm hồng

Thắt lưng đũi tím, bộ nhẫn đồng con đeo tay.

 

Con ông Đô đốc, Quận công,

Lấy chồng, cũng phải kêu chồng bằng anh.

 

Còn duyên anh cưới ba heo,

Hết duyên anh đánh ba hèo đuổi đi.

 

Còn duyên như tượng tô vàng,

Hết duyên như ổ ong tàn ngày mưa.

Còn duyên kẻ đón người đưa,

Hết duyên đi sớm về trưa một mình.

 

Còn duyên nón cụ quai tơ,

Hết duyên nón lá quai dừa cũng xong.

 

Công sanh dục bằng công tạo hóa,

Có cha mẹ, sau mới có chồng.

Em nhớ khi dìu dắt ẵm bồng,

Nay em lao khổ não nồng, không than.

 

Cơm trắng ăn với chả chim,

Chồng xinh vợ đẹp, mảng nhìn mà no.

 

Cúc mọc bờ ao, kêu bằng cúc thủy,

Chợ Sài Gòn xa, chợ Mỹ cũng xa;

Viết thơ thăm hết nội nhà,

Trước thăm phụ mẫu, sau là thăm em.

 

Cục đá lăn nghiêng lăn ngửa,

Khen ai khéo sửa cục đá lăn tròn.

Giận thì nói vậy, dạ còn thương em.

 

Dang tay đánh thiếp sao đành,

Tấm rách ai vá, tấm lành ai may?

 

Dao vàng cắt ruột máu rơi,

Ruột đau chửa mấy bằng lời em than.

 

Dầu xa dầu cách mấy năm,

Nhưng em cũng phải chí lăm đợi chàng.

 

Dòng xuôi ngọn gió càng to,

Lá buồm càng lớn, chiếc đò càng nhanh.

 

Dù chàng năm thiếp bảy thê,

Chàng cũng chẳng bỏ nái sề này đâu.

 

Duyên kia ai đợi mà chờ,

Tình ai tơ tưởng, mà tơ tưởng tình.

 

Duyên sao cắc cớ lỡ làng,

Cầm gương gương tối, cầm vàng vàng phai.

 

Dứt tình kẻ ở người đi,

Cũng như Kim Trọng biệt ly Thấy Kiều.

 

Đã sanh làm phận nữ nhân,

Nữ sanh ngoại tộc bỏ phần mẹ cha.

 

Đại phú do thiên, tiểu phú do cần,

Thức khuya dậy sớm, tảo tần với anh.

 

Đánh liều nhợ đứt phao trôi,

Đánh liều giấy ướt, hồ trôi(?) cho rồi.

 

Đạo cang thường khó lắm bạn ơi,

Chẳng dễ như ong bướm đậu rồi lại bay.

Đạo cang thường khá dễ đổi thay,

Dầu làm nên võng giá, rủi ăn mày cũng theo nhau.

 

Đạo cang thường không phải như cá tôm,

Đương mua mớ nọ, chạy chồm mớ kia.

Đạo cang thường đoạn đoạn phân ly,

Chàng mà xa thiếp phen ni bởi trời.

 

Đắng cay ta phải chung phần,

Có chân giày dép, em cần làm chi.

 

Đầu đội chúa, vai mang cốt mẹ,

Tay dìu dắt cha già,

Gặp mặt đây nước mắt nhỏ sa,

Thò tay trong túi bà ba,

Lấy cái khăn mu soa anh chặm,

Đạo vợ chồng ngàn dặm không quên.

 

1345

Đầu đường có một cây dúi,

Cuối đường có một cây đa,

Làm chi tội nghiệp bỏ qua sao đành.

 

Đem em ra bỏ xuống gành,

Kéo neo mà chạy sao đành, anh ơi!

 

Đêm khuya dưới đất trên trời,

Một mình cô đứng cô ngồi cô nghe.

Cô nghe hết giọng con ve,

Đến lời con quốc gọi hè, tiếc xuân.

 

Tập 1

Trang 1  Trang 2  Trang 3  Trang 4  Trang 5 Trang 6  Trang 7  Trang 8  Trang 9  Trang 10 Trang 11  Trang 12 

Tập 2

Trang 13  Trang 14  Trang 15  Trang 16  Trang 17 Trang 18  Trang 19  Trang 20