Hương Hoa Đất Nước - Trọng Toàn (Trang 15)

 

Đêm khuya gió lọt thấu xương,

Chàng về để thiếp những thương cùng sầu.

 

Đêm khuya ngồi dựa khoang bồng,

Sương sa gió lạnh, chạnh lòng nhớ em.

 

Đêm khuya thiếp mới hỏi chàng,

Cau xanh ăn với trầu vàng xứng chăng?

Cau xanh nhá lẫn trầu xanh,

Duyên em sánh với tình anh tuyệt vời.

 

Đêm nằm đặt lưng xuống chiếu,

Nghe mấy lời thiết yếu em than,

Mau mau chổi dậy ruột gan đau từng hồi.

 

Đêm nằm nghe vạc trở canh,

Nghe sư gõ mõ, nghe anh dỗ nàng.

 

Đêm qua em có ngủ đâu,

Khi ngồi nghe dế kêu sầu bên tai.

Đêm qua hết nhớ lại buồn,

Nhớ buồn nghe dế kêu luôn bên thành.

 

Đêm nhìn giấc ngủ không an,

Trách con dễ nhũi kêu vang ngoài thành.

 

Đêm qua khi lạnh khi nồng

Khi đắp áo ngắn, khí chung áo dài

Bây giờ chàng đã nghe ai,

Áo ngắn không đắp, áo dài không chung.

 

Đèn nào cao bằng đèn Châu Đốc,

Đất nào dốc bằng đất Nam Vang,

Một tiếng anh than hai hàng lụy nhỏ.

Có chút mẹ già biết bỏ cho ai?

 

Đèn treo cột đáy, nước chảy cột đèn rung.

Anh thương em thảm thiết vô cùng,

Biết cha với mẹ có bằng lòng hay không?

 

Đèn treo trong quán tỏ rạng bờ kinh,

Em có thương anh thì nói thiệt tình,

Để anh lên xuống một mình bơ vơ.

 

Đến đây chiếu trải trầu mời,

Can chi mà đứng giữa trời sương sa.

 

Đi đâu bỏ nhện giăng mùng,

Bỏ đôi chiếu lạnh, bỏ phòng quạnh hiu.

 

Đi đâu có anh có tôi,

Người ta mới biết rằng đôi vợ chồng.

Đi đâu cho thiếp đi cùng,

Đói no thiếp chịu, lạnh lùng thiếp cam.

 

Đi đâu mà chẳng thấy về,

Hay là ăn cận ngồi kề với ai?

 

Đò đưa đò đậu mặc đò,

Ai từng được chốn ấm no lại về .

Đói lòng ăn nửa trái sim,

Uống lưng bát nước, đi tìm người thương.

 

Đói no một vợ một chồng,

Một niêu cơm tám dầu lòng ăn chơi.

Đói thì ăn nắm lá sung,

Chồng một thì lấy, chồng chung thì đừng.

Đôi bên bác mẹ cùng già,

Lấy anh hay chữ để mà cậy trông.

Mùa hè cho chí mùa đông,

Mùa nào thức ấy cho chồng ra đi.

Hết gạo thiếp lại gánh đi,

Hỏi thăm chàng học ở thì nơi nao.

Hỏi thăm đến ngõ thì vào,

Tay đặt gánh xuống miệng chào thưa anh.

 

Đôi ta là nghĩa tào khang,

Xuống khe bắt ốc, lên ngàn hái rau.

 

Đôi ta như đũa nòng nòng,

Đẹp duyên mà chẳng đẹp lòng mẹ cha.

Đôi ta làm bạn thong dong,

Như đôi đũa ngọc nằm trong mâm vàng.

Bởi chưng thầy mẹ nói ngang,

Để cho đũa ngọc mâm vàng cách xa.

 

Đôi ta như đũa trong kho,

Không tề, không tiện, không so cũng bằng.

 

Đốn cây ai nỡ dứt chồi,

Đạo chồng nghĩa vợ, giận rồi lại thương.

 

Đồng hồ sai vì bởi sợi dây thiều,

Xa anh vì bởi sợi chỉ điều xe lơi.

 

Đồng tiền chiếc đũa phân ly,

Thiếp đi đường thiếp, chàng đi đường chàng.

 

Đổng Kim Lân hồi còn nhỏ,

Đi bán giỏ nuôi mẹ già,

Anh gặp em đây không cửa không nhà,

Muốn vô gá nghĩa biết là được không?

 

Đốt than nướng cá cho vàng,

Đem tiền mua rượu cho chàng uống chơi.

 

Phòng khi có khách đến chơi,

Cơm ăn rượu uống cho vui lòng chàng.

 

Đợi chàng chẳng thấy chàng đâu.,

Bóng trăng đúng đỉnh ra màu khơi trêu.

 

Đờn ông năm bảy đờn ông,

Vợ dặn mua hồng lại mua quít non.

Đờn bà năm bảy đờn bà,

Chồng dặn mua gà lại mua quốc con.

 

Đũa mun bịt bạc anh chê ,

Đũa tre lau cạnh anh mê nỗi gì.

 

Đứng đây quyết đợi một thì,

Đợi chàng tất phải có khi gặp chàng.

 

Đương khi chồng giận, mình đi,

Hết khi nóng giận, đến khi vui vầy.

Ngãi nhân như bát nước đầy,

Bưng đi mà đổ hốt rày đặng đâu.

 

Đường dài ngựa chạy cát bay,

Ngãi nhân thăm thẳm một ngày một xa.

 

Đường đi những lách cùng lau,

Cha mẹ tham giàu ép uổng duyên con.

 

Đứt dây nên gỗ mới chìm,

Bởi anh ở bạc, em tìm nơi xa.

 

Em bán chi dưới bợ tin tràn,

Dầm sương phản mại, cảm thương hàn ai nuôi?

 

Em có chồng rồi như ngựa đủ yên,

Anh đây chưa vợ như chiếc thuyền nghiêng nửa vời.

 

Em là con gái có chồng,

Mồ cha những đứa đem lòng nọ kia.

 

Em là con gái Phụng Thiên,

Bán rau mua bút mua nghiên cho chồng.

Nữa mai chồng chiếm bảng rồng,

Bõ công tắm tưới vun trồng cho rau.

 

Em như cá lẹp rút xương,

Gặp người quân tử giữa đường hỏi mua.

 

Em ôm bó mạ xuống đồng,

Miệng ca tay cấy mà lòng nhớ ai.

 

Em ơi chớ khá bôn hành,

Duyên đâu nợ đó ai giành em lo.

 

Em rằng em muốn đi buôn,

Anh về kiếm chốn nha môn ngồi tuần.

Dầu em buôn bán xa gần,

Làm sao tránh khỏi cửa tuần của anh?

 

Em thời canh cửi trong nhà,

Nuôi anh đi học đứng khoa bảng vàng.

Trước là vinh hiển tông đường,

Bõ công đèn sách lưu phương đời đời.

 

Chương XXXIV

Tình Vợ Chồng

 

Gái có chồng như rồng có mây,

Gái không chồng như cối xay chết ngõng

 

Gặp mặt anh đây, em quên hỏi quên chào,

Hay là em có nơi nào bỏ anh?

Thỏ giỡn trăng như sơn băng thủy kiệt,

Anh có bỏ nàng nhật nguyệt xét soi.

 

Gặp nhau ăn một miếng trầu,

Gọi là nghĩa cũ về sau mà chào.

Miếng trầu đã nặng bằng bao,

Muốn cho đông liễu tây đào là hơn.

Miếng trầu kể hết nguồn cơn,

Muốn xem đây đấy thiệt hơn thế nào.

Miếng trầu là nghĩa tương giao,

Muốn cho đây đấy duyên vào hợp duyên.

(Nam Phong số 64, trang 85)

 

1395

Ghe anh mỏng ván bóng láng nhẹ chèo,

Xin anh bớt ngọn xả lèo chờ em.

 

Ghe bầu trở lái về đông,

Làm thân con gái thờ chồng nuôi con.

 

Giã quán nem ai thèm rượu lạt,

Rượu lạt hết rồi, người bạc hết thương.

 

Giang san gánh vác một mình,

Xa xuôi ai có thấu tình chăng ai?

 

Giặc tây đánh tới Cần Giờ,

Biểu đừng thương nhớ đợi chờ uổng công.

 

Gió giục đưa dương, lan hường từ nhụy,

Anh có thấy nàng chiều lụy mẹ cha.

 

Gió đâu thổi mát sau lưng,

Dạ sao lại nhớ người dụng vô cùng.

 

Gió đưa buồm hạnh rảnh rang,

Tiếng nhơ thiếp chịu, để chàng danh thơm.

Gió đưa cây cải về trời,

Rau răm ở lại chịu lời đắng cay.

 

Gió đưa đỏng đảnh lá me,

Mặt rỗ hoa mè, anh thấy anh thương.

 

Giường lèo mà trải chiếu mây,

Làm trai hai vợ như dây buộc mình.

 

Hai tay cầm bốn trái dưa,

Trái ăn, trái để trái đưa cho chàng.

 

Hang sâu núi hiểm như vầy,

Ai xui anh đến chốn này gặp em.

 

Hãy còn bán tín bán nghi,

Chưa đem vô dạ, chưa ghi vô lòng.

 

Hội này anh bắc em đông,

Cửa sài sớm mở tối không ai gài.

 

Biểu đừng than vắn thở đài,

Cứa sài sớm mở tối gài giùm cho.

 

Kìa ai tiếng khóc nỉ non,

Ấy vợ lính mới trèo hòn Cù Mông(*)

Công tôi gánh gánh gồng gồng,

Trở ra theo chồng bảy bị còn ba.

(*)Giáp giới Bình Định. Phú Yên.

 

Khá khen con bướm khôn ngoan,

Hoa thơm bướm đậu, hoa tàn bướm bay.

 

Khôn ngoan cũng thể đàn bà,

Dẫu rằng vụng dại cũng là đàn ông.

Khốn nạn thay nhạn ở với ruồi

Tiên ở với cú, người cười với ma.

 

Không xong cũng biết không xong,

Ở cho hết đã hết lòng với em.

 

1415

Khuyên anh đi lính cho ngoan,

Cho dân được cậy, cho quan được nhờ.

Bao giờ nên đội nên cơ,

Thì em sẽ quyết đợi chờ cùng anh.

 

Khuyên anh xét kỹ và nghĩ cho cùng,

Trung trinh liệt nữ, quân tử anh hùng.

Làm sao cho vẹn tam tùng,

Gái ngoan chẳng lấy hai chồng bỏ anh.

 

Kiếm nơi cha thảo mẹ hiền,

Gởi thân khuya sớm, bạc tiền không ham.

 

Kiểng xa bồn, kiêng lại không xanh,

Anh rầu người nghĩa, cơm canh bỏ liều.

 

Kỳ này em sắp buôn bè

Thấy anh rách áo, trở về buôn bông.

 

Lạ cho đêm ấy mới thành,

Nhớ ai ai nhớ biết mình nhớ ai.

 

Làm đâu vụng nấu vụng kho,

Mẹ chồng không sợ, sợ mụ o nhún trề.

 

Lạy trời đừng nắng đừng mưa,

Âm im gió mát thiếp đưa chàng về.

 

Lạy trời phù hộ cho em,

Cho em chóng lớn em lên cõi già.

Khỏi điều duyên nợ rầy rà,

Khỏi mang tiếng xấu, như là những ai.

 

Lầu nào cao bằng lầu ông Chánh,

Bánh nào trắng bằng bánh bò bông,

Đạo nào sâu bằng đạo vợ chồng,

Đêm nằm nghĩ lại, nước mắt hồng tuôn rơi.

 

1425

Lấy chồng cho đáng tấm chồng,

Bõ công trang điểm má hồng răng đen.

 

Lén vô vén sáo hỏi thăm,

Cở sao em rơi lụy, ướt dầm gối loan.

 

Lên non thiếp cũng lên theo,

Tay vịn chôn trèo, hái trái nuôi nhau.

 

Lên xe nhường chỗ bạn ngồi

Nhường nơi bạn dựa, nhường lời bạn phân.

 

Linh đinh như đã ra vời

Như thuyền vô cửa biết mấy đời gặp nhau.

 

 Lính vua, lính chúa, lính làng,

Nhà vua bắt lính cho chàng phải ra.

Giá vua bắt lính đàn bà,

Để em đi đỡ anh và bốn năm.

 

Bởi vua bắt lính đàn ông,

Tiền nong gạo bị sắm trong nhà này.

 

Lòng sao lắm nỗi đắng cay,

Bấy lâu thảm chất sầu xây nên thành.

 

Lòng son dạ sắt càng thêm,

Lòng đà trăng gió ai tìm thấy ai.

 

Lộ bất hành bất đảo,

Chung bất đả bất minh,

Bây giờ anh mới rõ sự tình,

Tại má với ba ở độc, hai đứa mình mới xa.

 

Lộ diên tri mã lực,

Sự cứu kiến nhơn tâng

Bởi anh nghe vậy mới lầm,

Vmg rơi khó kiếm, châu trầm khôn theo.

 

Lời giao ngôn đá nát vàng phai,

han em đừng nhẹ dạ thương ai bao giờ.

 

Lúc em bước chơn ra,

Má ở nhà có dặn.

Công sanh thành là nặng,

Điều tình ái là khinh,

Hãy đừng tham sắc đắm tình,

Lánh xa tửu điếm, trà đình chớ vô.

 

Mảng coi con kiến lửa lên cửa xuống thềm,

Anh làm người quân tử chi hềm nữ nhơn.

 

Mặc ai ép nghĩa nài tình,

Phận mình là gái, chữ trinh làm đầu.

 

Mẹ cha bú mớm nâng niu,

Tội trời thì chịu không yêu bằng chồng.

 

Mẹ cha là biển là trời,

Nói sao hay vậy, đâu đám cãi lời mẹ cha.

 

Mẹ cha tham thúng xôi dền,

Tham con lợn béo, tham tiền Cảnh Hưng.

Tôi đã bảo mẹ rằng đừng,

Mẹ hấm mẹ hứ, mẹ bưng mâm vào.

Bây giờ kẻ thấp người cao,

Như đôi đũa lệch, so sao cho bằng.

 

Mẹ mong gả thiếp về giồng,

Thiếp than phận thiếp gánh gồng chẳng kham.

 

Miếng đất láng nguyên, tự nhiên cây cỏ mọc

Anh mảng lo nghèo, bạn ngọc có đôi.

 

Miếng trầu của đáng là bao, ..

Chẳng ăn cầm lấy cho nhau bằng lòng. ..

 

Thưa rằng: Bác mẹ em răn,

Làm thân con gái, chớ ăn trầu người!

 

Mịt mù khói tỏ a lửa hương,

Không ai tin thấu cho tường dạ em.

 

Một đêm quân tử nằm kề,

Còn hơn đứa đại vỗ về quanh năm.

 

Một liều ba bảy cũng liều,

Cầm như con trẻ chơi diều đứt đây.

 

Một lòng sầu năm bảy lòng sầu,

Đấy vui, có biết đây sầu cùng chăng?

Muốn sao tháng hai tuần trăng,

Muốn sao đấy ở cho bằng lòng đây.

 

Một mình giã gạo giữa trời,

Cám bay phảng phất, thương người đàng xa.

 

Một mình lo bảy lo ba,

Lo cau trổ muộn, lo già hết duyên.

 

Một ngày ba bận trèo non,

Lấy gì mà đẹp mà giòn hỡi anh

 

Một ngày ba bận trèo đèo,

Vì ai vú xếch lưng eo hỡi chàng!

Muốn theo anh về bên cho liền,

Sợ cha với mẹ nói con đâu không tiền dâu hư.

 

Muốn trong bậu uống nước dừa,

Muộn nên cơ nghiệp, bậu chừa lang vân.

 

Mười giờ ông chánh về Tây,

Cô ba ở lại lấy thầy thông ngôn.

 

1455

Mười giờ tàu lại Bến Thành,

Xúp lê vội thổi, bộ hành lao xao.

 

Nào khi anh bủng anh beo,

Tay bưng chén thuốc, tay đèo múi chanh.

Bây giờ anh mạnh anh lành,

Anh mê nhan sắc anh đành phụ. tôi.

Thà tôi xuống giếng cho rồi.

 

Nào khi gánh nặng em chờ,

Qua truông em đợi, bây giờ phụ em.

 

Nào nghề bánh trái những là,

Đến khi kỵ lạp trong nhà càng hay.

Bán buôn canh cửi kia thay,

Sánh nhai phải giữ trong tay một nghề.

Bây giờ chàng liệu thì quê,

Mai sau cùng túng, không nghề làm ăn.

Ngày mai phân rẽ bá tòng,

Chồng nam vợ bắc đau lòng ai ơi

 

Ngày ngày hai bữa cơm đèn,

Còn gì má phấn răng đen hỡi chàng?

 

Ngó lên trời thấy sao chín cái,

Ngó ra ruộng thấy nhái chín con.

 

Đất don don(?) chín mẫu chín sào,

Anh mà đối được, má hồng đào em dưng.

 

Ngộ bần cùng bá lạc,

Ngộ bần tiện chí thông,

Em nay dạo chơi cho biết cái đực trong,

Dầu em có lâm cơ thất vận cũng đành dạ em.

 

Ngỡi nhân nay giận mai hờn,

Lòng em ở thẳng như đờn lên đây.

 

Người ta bắt chạch đàng đầu,

Mẹ em tham giàu bắt chạch đàng đuôi.

 

Người ta chọn cá nấu canh,

Em đây chỉ chọn một anh tượng đồng.

 

Người ta chọn dép chọn giày,

Em đây làm lụng cả ngày lấm chơn.

 

Người về chăn chiếu đủ đôi,

Để tôi gối chíếc lẻ loi một mình.

 

Tập 1

Trang 1  Trang 2  Trang 3  Trang 4  Trang 5 Trang 6  Trang 7  Trang 8  Trang 9  Trang 10 Trang 11  Trang 12 

Tập 2

Trang 13  Trang 14  Trang 15  Trang 16  Trang 17 Trang 18  Trang 19  Trang 20