Hương Hoa Đất Nước - Trọng Toàn (Trang 18)

  

TẬP II

 

 

Tới đây mượn chén ăn cơm,

Mượn ly uống rượu mượn đờn kéo chơi.

 

Trai khôn tìm vợ chợ đông, . ..

Gái khôn tìm chồng giữa đám ba quân.

 

Trên rừng có cây hóa kiểng,

Dưới biển có cá hóa long,

 

Anh đi Lục Tỉnh giáp vòng,

Tới đây trời khiến đem lòng thương em.

 

Ước gì anh hóa ra dưa,

Để em đem rửa nước mưa chậu đồng.

Ước gì anh hóa ra hồng,

Để cho em bế em bồng trên tay.

THÊ HÚC sao lục (Tiếng Chuông, 25-l0-48)

 

Ví đầu cá bống hai mang,

Cá trê hai ngạnh, tôm càng hai râu.

Ví dầu cầu ván đóng đinh,

Cầu tre lắt lẻo gập ghềnh khó đi.

 

Ví dầu kho cá nấu canh,

Bỏ tiêu cho ngọt, bỏ hành cho thơm.

 

Tuổi Trẻ

 

Bớ bà rọc lá dưới mương,

Cho tôi một tấm che sương đội đầu.

(Đoàn Minh Tòng sao lúc)

 

Đánh trống rao nhu sĩ tựu trường,

Ai mà thi đậu tôi nhường ngôi cao.

 

Em ơi anh bảo đây này,

Sông sâu chớ lội, đò đầy chớ đi,

Bulletin général de l'instruction Publique. tháng 9-1939)

 

Em thì canh em trong nhà,

Anh thì đi học đăng khoa bảng vàng.

(Báo Việt Nam, số 8 và 9, 1-2-50, Hà Nội)

 

Khuyên chàng đọc sách ngâm thơ,

Dầu hao thiếp rót; đèn mờ thiếp khêu.

 

Làm trai chí ở cho bền,

Chớ lo muộn vợ, chớ phiền muộn con.

Ai chồng ai vợ mặc ai,

Bao giờ ra bảng ra bài sẽ hay.

 

Bao giờ tiền cưới trao tay,

Tiền cheo ráp ước mới hay vợ chồng.

Bulletin général de l'instruction Publique tháng 9-1939

 

Phụng hoàng từ giã cây khô,

Để con sáo sậu, chim, cò nghỉ chân.

 

Rạng ngày mới sáng lên quán mua do,

Tần ô cá chép tôm tép cá đao,

Trầu cau với thuốc, mắm ruốc mắm sò,

Thịt bò thít sấu, trái ấu gân nai,

Bột khoai bún mắm, nước mắm tiêu hành,

Sâm banh rượu chát, có nhác, lave, .

Café bánh sữa, đãi anh một bữa, cho phỉ tâm tình.

Mai sau anh rõ lại biết mình con gái khôn.

 

Thua là thua mẹ thua cha,

Chị em một lứa ai mà thua ai.

 

Đố

 

Đố ai biết lúa mấy cây,

Biết sông mấy khúc, biết mây mấy từng.

 

Tiếng anh ăn học làu thông,

Hỏi anh có biết khăn lông mấy đường?

 

Em về đếm hết cỏ vườn,

Lại đây anh nói mấy đường khăn lông.

(PHI vân, Đồng Quê. tr. l04)

 

Thấy anh hay chữ, em hỏi thử đôi lời:

Tạo thiên lập địa, ông trời ai sanh.

 

Sự Học

 

Có khó thì mới có sang,

Bỗng dưng ai võng bà hoàng đến cho.

 

Coi Tướng

 

Mồng năm, mười bốn, hăm ba,

Đi chơi cũng thiệt, nữa là đi buôn.

(Bulletin général de l'instruction Publique tháng 9-1939)

 

Chim khôn kêu tiếng rảnh rang,

Người khôn nói tiếng dìu nàng dễ nghe.

 

Đàn ông rộng miệng thì tài,

Đàn bà rộng miệng điếc tai xóm giềng.

 

Đàn ông rộng miệng thì sang,

Đàn bà rộng miệng tan hoang cứa nhà.

 

Đàn ông không râu bất nghì,

Đàn bà không vú lấy gì nuôi con.

Đàn bà lanh lảnh tiếng đồng,

Một là sát chồng hai là sát con.

Người khôn con mắt đen sì,

Người đại con mắt nữa chì nữa thau.

Những người ti hí mắt lươn,

Trai thì trộm cướp gái buôn chồng người. .

Những người phinh phính mặt mo,

Chân đi chữ bát thì cho chẳng màng.

Những người thắt đáy lưng ong,

Vừa khéo chiều chồng lại khéo nuôi con.

Những người béo trục béo tròn,

Ăn vụng như chớp, đánh con cả ngày.

Những người mặt nạc dun giầy,

Mo mang trời đất biết ngày nào khôn.

Con mắt lá răm,

Lông mày lá liễu đáng trăm quan tiền.

Vô duyên chửa nói đã cười,

Có duyên hỏi chín mười nhời chửa thưa. ..

(Bulletin général de l'instruction Publique, tháng 9-1939)

 

1725

Đàn ông tuổi tý thì tài,

Đàn bà tuổi tý thì hai đời chồng. .

 

Khao khao giọng thổ tiếng đồng, -

Quăn quăn tóc trán là dòng khôn ngoan.

 

Hò

 

Đêm tàn canh lụn dầu hao,

Xúc tình cất tiếng hò rao đỡ buồn.

 

Thế Tục

 

Ai ơi; không nghĩ thân sau,

Đất luôn cũng lỡ huống cầu bắc ngang.

 

Bánh đầy nhiều đậu thì ngon,

Cha mẹ chuốt ngót thì con đắt chồng.

(Sài; Gòn Mới 12 11 1954)

 

Cây cao gió vật gió vờ,

Chẳng bằng cây thấp gió đưa dịu dàng.

(J.M Thích)

 

Chim bay về núi về non,

Cá kia về vực ai còn trông ai.

 

Chim khôn chưa bắt đà bay,

Người khôn chưa nói giăng tay đỡ lời.

 

Chỉnh e miệng thế chê gièm,

Mẹ ơi chớ tưởng đồng đen mà lầm.

 

Chó đâu chó sủa lỗ không,

Chẳng cha ăn trộm, cũng ông ăn mày.

 

Đường đi quanh quất ruột dê,

Chim kêu vượn hót dựa kề bên non.

(J.M Thích)

 

Già thì ẵm cháu ẵm con,

Già sao lại muốn cau non cau mùa.

(do NGUYÊN VĂN NGỌC - Tục ngữ phong dao)

 

Gió đưa liễu yếu mai oằn,

Liễu yếu mặc liễu, mai oằn mặc mai.

 

Lên non mới biết non cao,

Xuống ao mới biết ao sâu thế nào.

 

Một mình giữ phận một mình,

Một ôm củi quế một chình gạo châu.

 

Nắng bấy lâu dây bầu không héo,

Mới mưa sụt sùi bầu lại héo dây.

Nước được sông có khi trong khi đục,

Trang anh hùng có khi nhục khi vinh.

(J M Thích)

80

 

Người đời muôn sự của chung,

Hơn nhau một tiếng anh hùng mà thôi.

 

Quân tứ ư hự thì đau,

Tiểu nhơn vác đá đánh đầu như không

(J M Thích)

 

Rượu ngon uống lắm cũng say,

Người khôn nói lăm dầu hay cũng nhàm.

(ánh Sáng. 2  193)

 

Tàn cao càng gió càng day,

Càng cao danh vọng càng dày gian nan.

Tưởng răng nước chảy đá mòn,

Không hay nước chảy đá còn trơ trơ.

(J M Thích)

 

Trên trời có vẩy tê tê,

Một ông bảy vợ chẳng chê vợ nào.

Một vợ tát nước bờ ao,

Phải trận mưa rào đứng núp bụi tre.

Một vợ thì đi buôn bè,

Cơn sóng cơn gió nó đè xuống sông.

Một vợ thì đi buôn bông,

Chẳng may cơn gió nó giông lên trời.

Một vợ thì đi buôn vôi,

Khi vôi phải nước nó sôi ầm ầm,

Một vợ thì đi buôn mâm,

Không may mâm thủng lại nằm ăn tơi.

Một vợ thì đi buôn nồi,

Không may nồi méo một nồi hai vung.

Một vợ thì đi buôn hồng,

Không may hồng bẹp, một đồng ba đôi.

Than rằng đất hỡi trời ôi!

Trời cho bảy vợ như tôi làm gì?

 

Vô chùa thấy Phật muốn tu,

Về nhà thấy mẹ đi tu không đành.

 

Xã Hội

 

Ai đem em đến chốn này?

Thức khuya dậy sớm mắt cay như gừng.

 

Ba năm tang chế mãn rồi,

Đầu dơ em gội vòng thời em đeo.

 

Bậu khoe: bậu có đôi bông,

Cởi ra báo hiếu, cho chồng về quê?

(Đám hỏi, đám cưới có nhiều nữ trang càng tốn ít lắm cũng phải đôi "búp mù u"

 

Thôi thôi buông áo em ra,

Để em đi bán kẻo hoa em tàn)...

Bụi tre dán nhện tối hù,

Không ai đi rửa mối thù cho anh.

 

1755

Có con mà gả chồng xa,

Trước là mất giỗ, sau là mất con.

 

Con mèo bắt chuột trên trang,

Chó luốc bắt nhái dưới sàn chun lên.

 

Cha già, con muộn, ai ơi,

Lọng rách da trời, con chịu mồ côi.

 

Cha già con muộn vơi vơi,

Gần đất xa trời con chịu mồ côi.

Mồ côi cực lắm bớ trời,

Mẹ ruột cha ghẻ nhiều lời đắng cay.

 

Chị em ư thậm là hiền,

Vì một đồng tiền mà mất lòng nhau.

Chim trời ai dạy mà khôn,

Gai kia ai mứt, trái tròn ai vo?

 

Chữ nhẫn là chữ tương vàng,

Hễ ai nhịn được thì càng sống lây.

Tranh quyền cướp nước gì đây,

Coi nhau như bát nước đầy thì hơn.

(Bulletin général de l'instruction Publique, tháng 9 1939)

 

Đò đưa một chuyên năm tiền,

Đưa luôn ba chuyến trả tiền quan năm.

(Đò Biên Hòa trong thời gian bị nạn lụt. lên gìá quá nhiều  Theo Tiếng Chuông,

 

Đừng ai tin bợm mất bò , .

Tin bạn mất vợ nằm co một mình.

(Bulletin général de l'instruction Publique. ttháng 3 1939)

 

Gió đưa bông lách bông lau,

Gió đưa em bậu xuống tàu Ăng Lê.

(có lẽ nói vợ bọn điếm và bọn buôn lậu ở Sài Gòn. lối 1935 theo báo Phóng Sự)

 

Hoa hồng mau thắm mau phai,

Thoang thoảng hoa nhài mà lại thơm lâu.

 

Kiểng hoang chẳng thấy ai nhìn

Kiểng vào trong chậu người rình đặng bưng.

 

Khi đi trúc chửa mọc măng,

Khi về trúc đã cao bằng ngọn tre.

 

Khi xưa ngọc ở tay ta,

Vì ta chểnh mảng ngọc qua tay người.

(Trung Bắc chúa nhựt. 22 12 1941)

 

Không thương cổ có hột vàng,

Thương em chiếc áo vá quàng năm thân.

 

Khuyên anh cờ bạc thì chừa,

Điếm đàng hút sách say sưa cũng đừng.

 

Lập nghiêm ai dám đến gần,

Bới quan dung dưỡng nên dân nó lờn.

 

Mai, lan, cúc, trúc, không xúc lại cho thành hàng,

Để lửng lơ bồn chậu muộn màng trái bông.

 

Mênh mông một dải giang hà,

Anh hùng lở vận biết là ở đâu.

 

Một lần cho tởn tới già,

Đừng đi nước mặn mà hà ăn chặn.

 

Một mình than vãn giữa rừng,

Mảng coi lá rụng quên chừng chim bay.

 

Một mình thơ thẩn bên rừng,

Mảng mê ong đóng, quên hùm bên tai.

 

Ngó lên mây bạc trăng tròn,

Em lo một nỗi anh còn bắt thăm.

(Ngày Xưa. Chưa có lệ cưỡng bách tòng quân)

 

Ông Bô mà lấy bà Bô,

Đẻ ra con riếc con rô con chầy.

 

Quít rụng bờ ao, ngọt ngào anh chuộng.

Trái cam hồng đào rụng cuống anh chê.

 

Ru em, em hãy nín di,

Kẻo mà mẹ đánh em thì em đau.

Em đau chị cũng buồn rầu,

Bé mồm, bé miệng kêu đâu bây giờ.

 

Rượu lưu ly, chân quỳ tay rót,

Cha mẹ uống rồi, dời gót theo anh.

(Vô tửu bất thành lễ. Còn ở Pháp, không có hôn thơ chưa phái vợ chồng chánh thức)

 

Sáng trăng, sáng tỏ mập mờ,

Em đi gánh nước tình cờ gặp anh,

Vô vườn bẻ trái cau xanh,

Bửa làm sáu miếng mời anh ăn trầu,

Trầu em trầu thảm trầu sầu,

Ở giữa thì quế, hai đầu sâm nhung.

(PH.H Vĩ Dạ sao me - Công Dân, 24.11.52)

 

Tai nghe súng nổ cái đùng,

Ai vô trong Bộ nhắn cùng cậu thơ.

(Huế)

 

Tay bưng quả nếp vô chùa,

Thắp nhang lạy Phật xin bùa dưỡng thai.

 

Tấm gương sáng tỏ ngàn thu,

Đảm đương nợ nước đền bù cho xong.

 

Tìm nhau như ná tìm chim,

Kẻ đi ngả trước, người tìm ngả sau.

 

Thân em như lá từ bi,

Ngày thì dãi nắng, đêm thì dầm sương.

Thân em như trái bần trôi,

Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu?

(Trai đi kiếm nơi nói vợ, mà gái không thể lên tiếng trước, không thể kén cá chọn canh)

 

Thảo nào mèo lại ăn tham,

Vì chưng bát mỡ nó tràn xuống tro.

 

Thế gian nhiều kẻ mơ màng,

Trông thấy gạch thắm, tưởng vàng mừng reo.

 

Thương anh thì để trong lòng,

Việc công xin cứ phép công mà làm.

 

Thượng thơ gởi giấy hội đồng,

Biểu em đừng đi điếm, lấy chồng lập thân.

 

Trách người quân tử bạc tình,

Chơi hoa mà nỡ bẻ cành bán rao.

 

Trai ba mươi tuổi đương xuân,

Gái ba mươi  tuổi như chình mắm nêm.

(Một tờ báo ở Sài Gòn. lối 19.8.52 - ngày xưa sớm dựng vợ gả chồng)

 

Trai trưởng nam dây rơm mũ bạc lại có gậy tre,

Gái như em đây thất hiếu có một phe bên chồng.

 

Trai trưởng nam le lưỡi rà hòm,

Gái tiểu nhi than khóc từ chòm cỏ may.

 

Trời mưa trời gió đùng đùng,

Cha con ông Sùng đi gánh phân trâu.

Đem về trồng bí trồng bầu,

Trồng hoa trồng quả trồng trầu, trồng cau...

 

Ví dầu cậu mợ đi buôn,

Xuống biển lên nguồn, gạo chợ nước sông. .

 

Vợ ba con anh còn để bỏ,

Huống chi nàng ngọn cỏ phất phơ.

(Ngày Xưa Sự ly dị hết sức dễ dàng, quyền lợi đờn bà ít được bảo đảm

 

1800

Vai mang bức tượng con mèo,

Chị giàu chị ở em nghèo em đi.

 

Hiếu Hạnh

 

Anh về báo nghĩa sanh thành,

Chừng nào bóng xế rũ mành sẽ hay.

 

Chiều chiều ra đứng cứa sau,

Ngó về quê mẹ ruột đau chín chiều.

 

Mẹ mong gả thiếp về vườn,

Thiếp lo một nỗi đường trường xa xôi.

 

Phụ mẫu sở sanh để cho phụ mẫu định,

Con đâu đám tư tình cãi lịnh mẹ cha.

 

Ruộng ai thì nấy đắp bờ,

Kiếm nơi nhơn nghĩa gởi nhờ thân em .

 

Vai mang bức tượng dặn lòng,

Thấy ai nhan sắc tránh vòng cho xa.

J.M. Thích sao lục

 

Đại Gia Đình

 

Có của mà chẳng có con,

Cũng như của gởi đầu non chắc gì.

 

Khen cho lớp trước khéo tu,

Ngày sau con cháu võng dù nghênh ngang.

 

Xứ Sở

 

Anh đi chuyến gạo Gò Công,

Anh về Bao Ngược, bị giông đứt buồm.

 

Ai về cầu ngói Giạ Lê,

Cho em về với thăm quê bên chồng.

 

Ai về cầu ngói Thanh Toàn,

Cho em về với một đoàn cho vui.

 

Ai đi Cai Lậy, Tháp Mười,

Hỏi thăm coi súng... với người mần răng?

 

Cây quế Thiên thai không xiêu lạc mà cũng là xiêu lạc,

Trầm trong Nội phủ không hư mà cũng là hư.

 

Đôi đứa mình đây như trầm với quế,

Trời xui gặp gỡ để tương tư mà trợ bần.

 

Con gái làng Bồ, vải bô mà trinh tiết,

Con gái cửa Việt, hoa nguyệt lắng lơ,

Ba bốn năm anh cũng cố đợi chờ,

Ai không tin nữa, đây xin làm tờ cam đoan.

 

Chiều chiều lại nhớ chiều chiều,

Nhớ người đãy gấm khăn điều giắt vai.

 

Dây lưng bốn mối phủ phê,

Nón gò găng chạm chữ thả rê đi các làng.

Tập 1

Trang 1  Trang 2  Trang 3  Trang 4  Trang 5 Trang 6  Trang 7  Trang 8  Trang 9  Trang 10 Trang 11  Trang 12 

Tập 2

Trang 13  Trang 14  Trang 15  Trang 16  Trang 17 Trang 18  Trang 19  Trang 20