QUYỂN NĂM
THẦN THOẠI
THẦN THOẠI
BẮC ÂU
DOĂN QUỐC SỸ
Sưu tập
THẦN THOẠI
BẮC ÂU
VÀI NÉT
TỔNG LUẬN
Bắc Âu đây chỉ mấy nước trong bán đảo Scandinavia,
Thuỵ Điển, Đan Mạch và Na Uy, sau gồm thêm đảo Ích Lan
(Iceland). Nơi đây là chốn phát xuất đám hải tặc
Viking khét tiếng Âu Châu vào khoảng từ thế kỷ thứ 8
đến thế kỷ thứ 10.
Dạo đó đám hải tặc này đă chiếm trọn miền Normandie
của Pháp bây giờ, rồi c̣n tiếp tục xâm lăng miền Nam
nước Ư, xứ Sicily, Anh Cát Lợi, Wales, Tô Cách Lan, Ái
Nhĩ Lan.
Thần thoại Bắc Âu cũng phản ảnh nếp sống dũng mănh,
tăm tối, khắc khổ của hoàn cảnh địa lư và lịch sử đó.
Nguồn gốc thần thoại Bắc Âu là tập Cổ Thi Edda cũ cộng
với tập Vận văn Edda mới.
Tập Cổ Thi Edda là công tŕnh tập thể của nhiều thế hệ
thi sĩ vô danh sáng tác trên đảo Ích Lan (Iceland) sau
khi có cuộc di dân của một số người từ bán đảo
Scandinavia tới đảo này. Thời gian sáng tác không được
chắc chắn cho lắm. Có những tác giả cho rằng tập cổ
thi này được hoàn tất cuối thế kỷ XIII * ; Có tác giả
ghi là vào năm 1056 ** . C̣n tập Tản Văn Edda là công
tŕnh của một người, Snorri Sturluson, một nghệ sĩ sử
gia nổi tiếng thời Trung Cổ ***.
*
Edna Johnson, Evelyn R. Sikels, Frances Clarke Sayers
Anthogy of Children’s Litterature, Houghton Miflin
Company, 1959, p.387
** Thomas Bulfinch, The Age of Fable, New York:
Doubleday Company, Inc. p.345
*** Theo Thomas Bufinch, sách thượng dẫn, không thấy
ghi tên tác giả tập văn này, nhưng có ghi năm sáng
tác, 1640.
Trong thần thoại Bắc Âu cũng như trong thần thoại Hy
Lạp, đám người khổng lồ có trước các vị thần linh. Rồi
đám thần linh này cũng phải chiến đấu vất vả lắm với
đám khổng lồ mới dành được quyền uy, tuy là mỗi nơi
chiến đấu một cách.
Thần thoại Bắc Âu có 12 cấp bậc nam thần và 24 nữ thần
ngự trị trên thiên đ́nh Asgard; so với thần thoại Hy
Lạp chỉ có 6 nam thần và 6 nữ thần trên đỉnh Olympus.
Các thần Hy Lạp đều bất tử và vô địch, ngược lại các
thần Bắc Âu luôn luôn phải chiến đấu gắt gao với định
mệnh khắt khe, và rốt cuộc các thần đó cũng phải tới
ngày tận số. Theo quen niệm của thần thoại Bắc Âu th́
cái chết anh hùng quả cảm không phải là một thất bại,
trái lại, là một vinh quang.
TẠO LẬP TRỜI ĐẤT RỒI LOÀI NGƯỜI
Ngày xửa ngày xưa, thuở đó chưa có trời ở trên mà cũng
chưa có đất dưới. Tất cả chỉ là một hố sâu bất tận,
một thế giới sương mù trong đó có một nguồn nước chảy.
Có mười hai con sông bắt nguồn từ đấy, chảy thật xa,
đóng băng lại, rồi cứ lớp băng nọ chồng chất lên lớp
băng kia cho đến khi cái hố sâu đó được lấp đầy dần.
Về phía Nam thế giới sương mù này là thế giới ánh
sáng. Một luồng gió ấm tự nơi đó thổi qua làm lớp băng
tan. Hơi nước bốc lên không trung thành mây. Từ đám
mây này xuất hiện một chàng Khổng Lồ Băng Giá tên là
Ymir cùng đám hậu duệ, và cả con ḅ Audhumbla cung cấp
sữa làm thức ăn cho người khổng lồ đó. Con ḅ này đă
ăn sương và muối trên băng để có sữa. Một hôm nó đang
liếm tảng đá có muối th́ thấy xuất hiện mớ tóc của một
người. Đến ngày thứ hai, th́ cả cái đầu xuất hiện.
Sang ngày thứ ba, toàn thân người xuất hiện, một người
đẹp, nhanh nhẹn, dũng mănh. Sinh vật mới này là một vị
thần. Vị thần này lấy một nàng khổng lồ, rồi sinh ra
được ba người con tên là Odin, Vili và Ve. Ba anh em
hợp lực lại giết người khổng lồ Ymir. Xác của Ymir
thành trái đất, máu thành biển, xương thành núi, tóc
thành cây, xương sọ là bầu trời và óc là những đám mây
đem lại mưa đá và tuyết.
Odin mới chia giờ khắc, phân định ngày đêm cùng các
mùa bằng cách đặt mặt trời mặt trăng và chỉ định quỹ
đạo cho cả hai.
Vừa khi mặt trời chiếu sáng trái đất, cả thế giới thảo
mộc đâm chồi nẩy lộc. Sau khi các thần đă tạo ra thế
giới bèn đi dạo trên bờ biển mới nhận thấy c̣n một
điều thiếu sót: chưa có loài người. Thế là các thần
mới đục cây trần b́ thành một người đàn ông, đục cây
trăn thành một người đàn bà rồi đặt tên cho hai người
là Aske và Embla. Thần Odin mới ban cho hai người sự
sống và linh hồn; thần Vili cho họ lư trí và cảm xúc.
Thần Ve cho họ ngũ quan, dáng vẻ bề ngoài và tiếng
nói. Họ sống trên mặt đất. Chính là những bậc tiền bối
của nhân loại vậy.
Cây trần b́ vĩ đại Ygdrasill được dùng để chống đỡ
toàn vũ trụ. Cây này mọc từ thân thể của Ymir và đâm
ra ba rễ lớn; một rễ vươn tới Asgard (thế giới của chư
thần), rễ thứ hai ăn tới Jotunheim (thế giới của những
người khổng lồ); rễ thứ ba ăn tới Niffleheim (miền tối
tăm và lạnh lẽo). Có suối chảy bên cạnh mỗi rễ cây. Rễ
ăn tới Asgard được chăm chút cẩn thận bởi ba nữ thần
Norns. Đây là ba nữ thần định mệnh, nữ thần thứ nhất
tên là Urdur (quá khứ), nữ thần thứ hai là Verdandi
(hiện tại) và nữ thần thứ ba là Skuld (tương lai).
Ḍng suối ở Jotunheim chính là nguồn nước của Ymir.
Nơi đó tiềm ẩn sự khôn ngoan, minh trí. Nhưng c̣n ḍng
suối dọc theo rễ cây đưa tới Niffleheim đă nuôi dưỡng
con rắn lục Nidhogge (nghĩa là bóng tối). Con rắn này
ngày đêm gặm nhấm rễ cây. Có bốn con hươu đực trèo lên
cây ăn nụ. Bốn con hươu này tượng trưng cho bốn ngọn
gió. Xác Ymir nằm dưới đất ngay dưới cây. Khi Ymir cựa
ḿnh muốn hất cây đi th́ mặt đất rung chuyển.
Asgard là tên chỗ ở của các vị thần, muốn tới nơi này
phải đi qua cầu Bifrost (cầu vồng). Asgard gồm có
những toà lâu đài bằng vàng và bạc, nhưng toà nhà đẹp
nhứt mang tên là Valhalla, nơi cư ngụ của vị thần
trưởng thượng Odin. Ngồi trên ngai, thần Odin có thể
nh́n thấy trời và đất. Có hai con quạ đen Hugin (tư
tưởng) và Munin (trí nhớ) luôn luôn đậu trên vai thần.
Hàng ngày hai con quạ này bay khắp nơi rồi trở về kể
hết cho thần những ǵ mắt thấy tai nghe. Nằm dưới chân
thần Odin là hai con sói Geri và Freki. Hai con chó
này được thần cho ăn hết phần thịt dâng lên biếu thần
v́ thần sống không cần thức ăn mà chỉ cần uống rượu
mật ong. Thần phát minh ra chữ viết Runic, và công
việc của ba nữ thần Norns là khắc những hàng chữ định
mệnh trên một tấm kim khí. Tên thần Odin đọc là Woden
và chữ Wednesday, ngày thứ tư, phát xuất từ tên Woden
này.
NHỮNG CUỘC VUI Ở VALHALLA
Valhalla là lâu đài của thần Odin, nơi đây thần thường
mở tiệc thết các vị anh hùng đă chết oanh liệt ngoài
chiến trường. Những người chết b́nh thường không bao
giờ được mời cả. Thần Odin cho xả thịt con lợn rừng
Schrimnir để đăi tiệc. Con lợn rừng này có đặc điểm là
mỗi sáng bị làm thịt ăn hết, nhưng tối đến nó trở lại
nguyên h́nh. Các anh hùng được mời uống rượu mật lấy
từ con dê cái Heidrum. Tiệc tùng xong, các anh hùng
giải trí bằng cách đánh nhau. Ngày nào họ cũng đem
nhau ra cánh đồng giao chiến cho đến khi họ xẻ nhau ra
từng mảnh. Đó chỉ là cách giải trí của họ thôi. Khi
tới bữa các vết thương lại lành hẳn và họ vui vẻ kéo
nhau về Valhalla ăn uống.
NGƯỜI VALKYRIOR
Người Valkyrio là những thanh niên hiếu chiến cưỡi
ngựa, đội mũ sắt và mang giáo. Thần Odin thích thâu
thập các bậc dũng sĩ anh hùng về Valhalla nên mới sai
những người Valkyrio này tới chiến trường lựa những
anh hùng tử trận (Valkyrio có nghĩa là người đi lựa
chọn những người tử trận). Khi họ đi thi hành sứ mạng,
áo giáp của họ chiếu sáng lung linh, rọi tới phía trời
miền Bắc. Người ta gọi đó là “Aurora Borealis” (Ánh
sáng miền Bắc).
NGƯỜI ELVES
Giống Elves tuy kém các thần, nhưng cũng có nhiều
quyền phép. Giống Elves Ánh Sáng c̣n gọi là những
Thiên Thần Trắng hay là Thiên Thần Ánh Sáng, rất đẹp,
sáng hơn mặt trời, mặc đồ bằng những thứ hàng mịn,
trong suốt và xuất hiện dưới mắt mọi người thành những
đứa trẻ xinh đẹp đáng yêu. Họ ở xứ Alfhem, trong lănh
thổ của Frey, thần Mặt Trời, họ thường chơi đùa dưới
ánh mặt trời.
C̣n giống Elves Đen hay giống Elves Đêm Tối th́ trái
ngược hẳn, lùn, xấu xí, mũi dài, da màu nâu bẩn thỉu.
Họ sống trong hang hốc và chỉ xuất hiện ban đêm. Họ
rất sợ mặt trời v́ chỉ một tia nắng chiếu sẽ biến ngay
họ thành đá. Tiếng nói của họ là tiếng vang của cô
quạnh. Giống này nảy sinh từ khối thịt rữa nát của
người khổng lồ Ymir. Họ được các vị thần cho đội lốt
người và ban cho tầm hiểu biết sâu rộng để rồi có biệt
tài biết những dấu hiệu kỳ bí và những quyền lực huyền
bí của thiên nhiên. Họ là những thợ rất khéo chuyên
làm đồ kim loại và gỗ. Một trong những kỳ công của họ
là cái búa Miollnir của thần Thor và chiếc thuyền
Skidbladnir mà họ đă tặng thần Frey. Thuyền này lớn
đến nỗi có thể chở hết các thần cùng với những chiến
cụ và cả đồ dùng trong nhà. Vậy mà khi đem gấp chiếc
thuyền ấy lại, ta có thể để gọn trong túi. C̣n về cái
búa Miollnir th́ sự tích như sau.
SỰ TÍCH CHIẾC BÚA CỦA THẦN THOR
Chư thần trên thiên đ́nh Asgard vẫn bị bực ḿnh nhiều
về thái độ đùa cợt vô kỷ luật cùng tính t́nh xảo quyệt
nham hiểm của Loki. Nhưng chính nhờ sự lầm lỗi của
Loki mà Thor có được chiếc búa đă làm thần trở thành
vị thần dũng mănh bậc nh́ trên thiên đ́nh, sau Odin.
Câu chuyện như sau:
Thor có người vợ đẹp tên là Sif. Tóc nàng dài và ónh
ánh vàng dưới ánh mặt trời. Vào một ngày kia, nàng ngủ
thiếp dưới gốc cây táo của nàng Iduna, Loki bèn tinh
nghịch xén mất mái tóc đẹp của nàng. Sif thức giấc
thấy ḿnh bị xén mất mái tóc bèn t́m Thor khóc lóc.
Thor gầm lên: “Đúng lại hành vi của thằng Loki đểu giả
đây. Để ta sẽ dần nát xương thằng khốn đó!”
Khi bị Thor giận dữ tóm được, Loki van lạy : “Xin đại
huynh đừng quá nặng tay trừng phạt tiểu đệ bởi tiểu đệ
cam đoan có thể đi làm được một mái tóc bằng vàng
thật, sợi rất mảnh, rất mịn, rất đẹp, và cũng tự mọc
dài được như tóc thật.”
Thor hỏi : “Mi làm sao có được loại tóc đó?”
Loki đáp: “Thưa đại huynh, tiểu đệ sẽ đi tới miền
giống Elves Đêm Tối ở, nhờ chúng làm cho bộ tóc vàng y
như của Sif. Chúng đều là những tay thợ kỳ diệu siêu
đẳng mà”.
Nghe vậy Thor ưng để cho Loki đi, nhưng không quên lắc
mạnh Loki một lần cuối và hét lên: “Nếu mi không mang
về được loại tóc vàng dài và mịn như hệt tóc của Sif
th́ ta dần nát xương mi, nghe!”.
Loki vội rời ngay thiên đ́nh, đi xa lắm và theo đường
hẻm chui vào ḷng núi nơi giống Elves Đêm Tối ở. Nghe
Loki ngỏ ư, họ nhận lời ngay. Không những họ làm bộ
tóc vàng để Loki mang về cho Sif, họ c̣n làm tặng thêm
ngọn giáo Gungnir (sau đây thành một thứ khí giới của
Thor) và chiếc thuyền thần Skidblanir.
Loki vui mừng lắm. Trên đường về, lại gặp một tên lùn
đen khác tên là Brock. Đương lúc khoái chí, vui miệng
Loki thách Brock: “Này Brock, ta hiện đang có ba tặng
vật quư giá như thế này này. Ta dám đem đầu ta mà cuộc
với ngươi, nếu Sindri, anh ngươi, cũng làm được ba
tặng vật khác quư ngang như thế.
Brock vốn biết tài khéo léo kỳ diệu siêu đẳng của anh
ḿnh, Sindri, bèn đáp: “Tôi nhận lời đánh cuộc đó! Xin
ông hăy theo tôi đến xưởng rèn của Sindri xem anh tôi
sẽ làm được cái ǵ nào.”
Tới xưởng rèn, Brock kể lại cuộc thách đố với anh,
Sindri bèn thổi bễ cho lửa bốc lên. Khi lửa ḷ đă thực
nóng, Sindri thả lên trên một bộ da lợn rồi trao bễ
cho Brock và bảo em tiếp tục thổi bễ giữ ngọn lửa hồng
đều cho đến khi ḿnh trở lại. Rồi Sindri đi ra khỏi
hang (chắc là để niệm chú).
Sindri vừa đi khỏi, Loki bèn hoá thành con ruồi cực
lớn, đậu xuống tay Brock và đốt cực mạnh. Brock nghiến
răng chịu đựng, bễ vẫn thổi, lửa vẫn đều ngọn. Khi
Sindri trở vào th́ miếng da lợn trong ḷ đă thành một
con lợn rừng lông và bờm màu vàng óng.
Sindri đổ vàng vào ḷ, bảo em tiếp tục thổi bễ rồi đi
ra. Lần này Loki vẫn hoá thành con ruồi lớn đậu trên
gáy Brock và đốt hai lần cực mạnh. Nhưng cũng như lần
trước, Brock vẫn chịu đựng được và giữ cho bễ thổi
đều. Khi Sindri trở lại, lấy ra tự ḷ lửa một chiếc
ṿng vàng đặt tên là Drauphir.
Để chuẩn bị cho tặng vật thứ ba, Sindri lần này đổ
thép vào ḷ, vẫn bảo em tiếp tục thổi bễ, rồi đi ra.
Lần này “con ruồi” Loki độc ác đậu giữa hai con mắt
Brock đốt mạnh đến nỗi máu chảy ṛng ṛng. Brock cắn
răng chịu đựng, cho đến khi máu chảy chan hoà làm mờ
cả mắt. Brock mới đành chịu ngừng một tay thổi bễ để
đuổi ruồi. Do đó lửa trong ḷ tắt ngay. Vừa lúc đó
Sindri trở lại xem xét giây lâu rồi bảo là bảo vật
trong ḷ lửa không sao, chỉ suưt bị hỏng. Th́ ra đó là
cái búa. Sindri đưa ba thứ cho Brock bảo em hăy mang
lên thiên đ́nh biếu các thần để xem ba tặng vật đó có
quư giá hơn ba tặng vật của Loki không.
Brock và Loki tới Asgard. Chư thần hay tin bèn họp mặt
đông đủ tại điện chính Gledsheim. Chư thần đều đồng ư
nhường quyền quyết định cho Odin, Thor và Frey.
Loki tŕnh ba tặng vật trước. Bộ tóc vàng vừa đặt lên
đầu Sif, tức th́ tóc mọc dài và óng ả, đẹp ơi là đẹp.
Ngọn giáo Gungnir tặng Thor, khi phóng ra không bao
giờ hụt đích. Con tàu Skidbladmir tặng Frey đi về
hướng nào cũng t́m được chiều gió thuận. Con tầu lớn
là vậy mà khi gấp lại th́ có thể bỏ gọn trong túi.
Đến lượt Brock tŕnh tặng vật. Brock tặng Odin chiếc
ṿng vàng Draupnir. Cứ sau chín đêm th́ lại có tám cái
ṿng khác y như thế từ ṿng Draupnir rơi ra. Brock
tặng con lợn rừng bờm vàng cho Frey. Không có thứ ngựa
quư nào có thể lướt trong không khí, lướt trên mặt
nước nhanh bằng con lợn rừng bờm vàng này. Đặc biệt là
lông và bờm vàng của con lợn rừng luôn luôn phát ra
ánh sáng nên dù có phóng đi trong đêm dày đặc cũng vẫn
nh́n thấy rơ đường đi. Brock tặng Thor chiếc búa thần
Miollnir có đặc tính một khi tung ra th́ bổ xuống mạnh
như ư ḿnh muốn, và dù đích có xa đến mấy, khi đă
trúng rồi, búa lại tự quay về tay chủ nhân. Chiếc búa
cũng có thể trở thành bé gọn để cho vào trong túi.
Thực ra chiếc búa chỉ có một điều không được vừa ư
(điều này Brock dấu không nói) là cái cán hơi ngắn,
chính v́ lúc Brock bị “ruồi Loki” đốt chảy máu mắt
phải sớm rời một tay bễ để đuổi ruồi. Phải nói thêm là
Thor c̣n có chiếc dây lưng thần, và đôi bao tay sắt;
khi thắt dây lưng đó vào người, thần lực của Thor tăng
gấp đôi; khi mang đôi bao tay sắt Thor tung khí giới
rất trúng đích. (Do tên thần Thor mà ra chữ Thursday =
ngày thứ năm).
Cả ba thần Odin, Thor, và Frey cùng thẩm định giá trị
tặng vật và đều đồng thanh công nhận ba tặng vật của
Brock quư giá hơn ba tặng vật của Loki. Riêng thần
Thor từ nay làm chủ chiếc búa thần Miollnir càng khiến
đám Khổng Lồ Băng Giá phải hoảng kinh *
(*) Trong thần thoại Bắc Âu thường nói đến đám khổng
lồ Băng Giá tựa như có ư báo động rồi đây thế giới sẽ
bị hủy diệt khi tới thời băng giá, điều xét ra cũng có
lư lắm.
Odin đứng lên tuyên bố Brock thắng cuộc. Brock lập tức
đ̣i đầu của Loki. Loki bảo Brock là lấy đầu ḿnh làm
ǵ vô ích, Loki cho Brock vàng thay thế vào chẳng tốt
hơn sao? Thật ra giống người lùn này vốn thích vàng
hơn cả, nhưng không hiểu sao lần này Brock lại cứ
cương quyết đ̣i đầu Loki. Loki chạy biến. Thor cưỡi
con lợn rừng bờm vàng đuổi theo tóm được kéo về. Loki
bèn nói: “Được rồi, ngươi cứ việc lấy đầu ta, nhưng
cấm không được động đến một li cổ ta. Ta chỉ hứa cho
đầu chứ không hứa cho cổ ”. Brock làm sao lấy được đầu
Loki mà không động đến cổ cho được! Chú lùn ngẩn ngơ
không biết hành động ra sao bèn nói: “Giá như tôi có
được cái dùi nhọn của anh tôi ở đây, tôi sẽ khâu miệng
Loki lại.” Brock vừa dứt lời th́ cái dùi xuất hiện.
Brock liền dùng dùi và lấy dây da khâu miệng Loki rồi
từ biệt chư thần, rời khỏi Asgard. Brock vừa đi khuất,
Loki tháo tuột được liền chiếc dây da. Loki thua cuộc,
bị một trừng phạt nhỏ, nhưng ba vị thần trên thiên
đ́nh Asgard đă có được những khí giới tuyệt vời để
chống nhau với giống người khổng lồ thù địch sau này.
ODIN ĐI TỚI SUỐI NGUỒN MIMIR
Odin chính là đấng toàn năng đứng đầu các vị thần.
Odin là thần khôn ngoan, thần hiểu biết, thần thi ca,
và cũng là thần chiến tranh và thần chết nữa.
Lần đó hai con quạ đen Hugin (tư tưởng) và Munin (trí
nhớ) đă bay lượn quan sát khắp nơi để trở về đậu trên
vai Odin, kể lại cho thần nghe rằng chỉ thấy toàn
những bóng đen và những triệu chứng bất thường.
Odin linh cảm thấy ḿnh cần khôn ngoan hơn để kịp thời
đối phó những ǵ đen tối sắp tới. Thần từ giă vợ là nữ
thần Frigga để đi tới suối nguồn của Mimir đổi sự hiểu
biết thành trí khôn ngoan. Suối nguồn của Mimir ở gần
Jotunheim, thế giới của giống khổng lồ.
Trên đường đi, Odin biến hóa như người thường khi qua
Midgard, thế giới của loài người, lại biến hóa như
người khổng lồ khi tới khu vực khổng lồ và tự đổi tên
là Chàng Lang Thang Vegtam.
Gặp một người khổng lồ cưỡi con nai đực, Odin dập d́u
đi bên hắn rồi lân la làm quen :
- Chào ông bạn, ông bạn tên chi?
- Tôi tên Vafthrudner, người khôn ngoan lanh trí nhất
trong đám khổng lồ.
Odin nhận ra Vafthrudner ngay, và biết đă có nhiều kẻ
cả gan dám tới thi đua khôn ngoan lanh trí với y.
Những kẻ đó phải trả lời ba câu hỏi, nếu thua là bị
Vafthrudner vặn cụt đầu liền. Odin bèn lên tiếng:
- Thưa ông bạn, tôi tên là Chàng Lang Thang Vegtam.
Ông bạn nghĩ sao, tôi muốn thi đua khôn ngoan lanh trí
với ông bạn!
- Hô, hô, được lắm! Ông bạn biết luật chơi của tôi rồi
chứ ǵ? Nếu tôi thua, đầu tôi sẽ về bạn; nếu bạn thua,
đầu bạn sẽ về tôi. Nào, để tôi bắt đầu trước, chịu
không?
- Xin ông bạn cứ tự nhiên đặt câu hỏi trước đi cho!
Vafthrudner gật gù hỏi:
- Xin ông bạn cho biết tên con sông chảy phân ranh
giới giữa chốn thiên đ́nh Asgard với Jotunheim, thế
giới khổng lồ.
- Ifling, thưa ông bạn! Tên con sông đó là Ifling! Đó
là con sông nước lạnh thấu xương, nước lạnh cắt da
thịt, nhưng không bao giờ đông đặc thành giá băng!
- Được lắm, c̣n hai câu hỏi nữa. Bạn cho hay tên hai
con ngựa mà Thần Ngày và Thần Đêm vẫn cưỡi để vượt qua
ṿm trời.
- Skinfaxe và Hrimfaxe!
Vafthrudner giật ḿnh v́ không ngờ địch thủ lại giỏi
thế. Tên hai con ngựa này chỉ các vị thần và những
người khổng lồ khôn ngoan nhất mới biết mà thôi. Y lên
tiếng:
- Được lắm, c̣n câu hỏi cuối cùng. Xin ông bạn cho
biết tên cánh đồng sẽ dùng làm băi chiến trường cho
cuộc tận diệt cuối cùng.
- Cánh đồng Vigard, thưa ông bạn! Cánh đồng này ngang
dọc đều một trăm dặm!
Thế là đến lượt Odin đặt câu hỏi:
- Xin ông bạn cho biết lời nói cuối cùng của thần Odin
th́ thầm bên tai đứa con quư của Người là Baldur!
Nghe hỏi vậy, tên khổng lồ vội nhảy từ lưng nai xuống,
chăm chú nh́n Odin và nói:
- Chỉ có thần Odin mới có thể trả lời câu đó. Làm sao
tôi có thể trả lời nổi? Phải chăng chính ông là Odin?
Odin cười ngất:
- Ha ha, vậy là ông bạn thua rồi. Nếu ông bạn muốn giữ
lấy đầu cho ḿnh, hăy cho tôi biết Mimir đ̣i đổi lấy
ǵ nếu tôi muốn uống nước suối nguồn của ông ta.
- Mimir sẽ đ̣i lấy con mắt bên phải!
- Cha cha! Sao đ̣i ác vậy? Có cách ǵ khác không?
- Chẳng có cách ǵ khác đâu. Bao giờ và luôn luôn
Mimir cũng cương quyết đ̣i bằng được như vậy. Thôi tôi
đă nói rơ cho thần hay rồi đấy, thần đừng đ̣i đầu tôi
nữa nhé.
- Được lắm, xin ông bạn cứ đi đi!
Vafthrudner vội vă nhảy lên lưng nai đi liền. Odin c̣n
đứng đó, loay hoay suy nghĩ: “Đ̣i móc mắt phải của ta?
Sao mà giá uống nước suối nguồn khôn ngoan đắt quá
vậy! Có lẽ thôi, chả cần khôn ngoan nữa.”
Vừa nghĩ thầm vậy, Odin vừa theo đường về hướng Nam,
bắt gặp khuôn mặt dữ dằn của tên Surtur với thanh
trường kiếm Flaming của y. Rồi đây kẻ địch thủ vô cùng
lợi hại đó sẽ gia nhập phe Khổng Lồ mà tử chiến với
các thiên thần. Odin lăng đăng đổi hướng đi về phương
Bắc lúc nào không hay. Nơi đây thần lắng nghe tiếng
nước ào ào thoát khỏi miền tối tăm lạnh lẽo
Niffleheim. Odin chợt nhận thấy rằng thần không thể để
cho thế giới bị Surtur thiêu rụi trong biển lửa, hoặc
phó mặc cho tan thành cát bụi mà đổ về chốn hư vô tối
tăm, lạnh lẽo Niffleheim. Đă là vị thần tối cao, Odin
phải lănh trách nhiệm cứu thế giới khỏi hủy diệt. Muốn
vậy phải thụ lănh trí khôn ngoan bằng cách uống nước
suối nguồn ở ngay dưới gốc cây trần b́ vĩ đại
Ygdrasill.
Odin tiến thẳng tới suối nguồn khôn ngoan.
Mimir luôn luôn đứng đó đôi mắt chăm chăm nh́n xuống
canh giữ. Ngày nào Mimir cũng uống nước suối nguồn
khôn ngoan một lần, nên thoáng nh́n đă nhận ra Odin
ngay và cất lời chào:
- Hỡi Odin, vị thần cao cả nhất của thiên thần, người
tới đây làm ǵ?
- Ta muốn uống nước suối nguồn khôn ngoan.
- Nhưng muốn vậy thần phải trả giá khá đắt!
- Ta không ngại điều đó hỡi Mimir!
- Vậy xin mời thần hăy tới mà uống!
Hai tay Odin cầm chiếc sừng, cúi xuống vục nước bắt
đầu ngửa cổ uống. Trong khi thần uống như vậy, tương
lai như mở ra cho Thần nh́n thấy rơ tất cả. Thần trông
thấy trước những gian nan thống khổ mà cả thần và
người sẽ phải chịu. Nhưng Thần cũng biết rằng chính
những gian nan thống khổ đó sẽ giúp cho cả thần và
người trưởng thành, đủ tài lực mà đạt tới một ngày kia
– tuy c̣n xa xôi lắm – đè bẹp được con quỷ đă mang
điêu linh thống khổ đến thế giới này.
Thần uống trọn cả một sừng đầy nước khôn ngoan. Thần
tự tay móc mắt bên phải của ḿnh, đau đớn biết chừng
nào, nhưng thần cắn răng chịu đựng được, không thốt
một tiếng kêu than. Mimir nhận lấy con mắt đó, thả
xuống mặt nước, nó ch́m dần…ch́m dần xuống đáy và sáng
lấp lánh ở dưới đó.
Đó là giá mà chính vị thần trưởng thượng của thiên
đ́nh cũng phải trả để đổi lấy khôn ngoan.
NÓI VỀ THẦN THOR VÀ CÁC THẦN KHÁC
Thần Thor là thần sấm sét, con trai lớn của thần Odin.
Thần này có sức mạnh phi thường. Như chúng ta đă biết,
thần Thor có ba vật quư. Vật thứ nhất là cái búa mà
tất cả người Khổng Lồ ở vùng Băng Giá và vùng núi đều
biết v́ chính cái búa đó đă xẻ đầu ông cha họ cùng anh
em bà con họ. Sau khi thần Thor tung búa, nó lại tự
trở về tay thần. Vật hiếm thứ hai của thần là cái “dây
lưng sức mạnh”. Khi thần dùng dây lưng đó quấn vào
người, sức mạnh của thần sẽ tăng gấp đôi. Vật quư thứ
ba là đôi bao tay bằng sắt. Thần mang bao tay này mỗi
khi thần muốn xử dụng búa cho thật chính xác.
Thần Frey cũng là một trong những thần nổi tiếng. Thần
này cai quản mưa nắng. Em gái của thần Frey là Freya,
một trong những nữ thần được yêu mến nhất. Nữ thần này
thích âm nhạc, thích mùa xuân hoa nở, thích những bản
t́nh ca nho nhỏ, và đặc biệt những cặp t́nh nhân rất
hay cầu khẩn đến nữ thần.
Bragi là thần của thơ phú. Bài ca của thần ghi lại
những chiến công oai hùng của các chiến sĩ. Vợ thần là
Iduna luôn luôn giữ trong hộp những trái táo. Hễ như
thần nào cảm thấy sắp già yếu, chỉ cần nếm một trái
táo là trẻ lại ngay.
Heimdall giữ nhiệm vụ canh gác cho chư thần. Thần luôn
luôn trấn ở biên giới để ngăn không cho người khổng lồ
tràn qua cầu vồng. Thần ngủ rất ít v́ phải nh́n ra xa
hàng trăm dặm, ngày cũng như đêm. Tai thần thính đến
nỗi thần nghe được hết cả tiếng động, kể cả tiếng cỏ
mọc, cùng tiếng bộ lông mọc trên lưng con cừu.
NÓI VỀ THẦN LOKI VÀ CON CHÁU
Thần Loki như chúng ta đă biết tính khí bất thường,
tâm địa xấu xa. Thần này gịng giơi khổng lồ nhưng cố
chen vào xă hội thần thánh, và lấy làm thích thú mỗi
khi gây được khó khăn, nguy hiểm cho chư thần bằng
những mưu cơ xảo quyệt của ḿnh. Thần Loki có ba người
con: đứa thứ nhất là con chó sói Fenris, đứa thứ nh́
là con rắn Midgard, đứa thứ ba là Hela (Thần Chết).
Chư thần thừa biết rằng những con quái vật này đang
lớn lên và một ngày kia, chúng sẽ reo rắc tai họa cho
thần thánh và loài người. V́ thế thần Odin mới cho đem
chúng tới. Rồi thần Odin ném con Midgard xuống vùng
đại dương bao quanh địa cầu. Con rắn đó lớn đến nỗi
chiều dài của nó đủ quấn quanh trái đất. Thần Odin cho
thần chết Hela cai quản chín vùng Niffleheim. Nhà ở
của Hela là Elvidner. Nàng dùng thần Đói làm bàn, thần
Chết Đói là dao, thần Tŕ Hoăn làm người hầu, thần
Chậm Trễ làm nữ t́, thần Vách Núi làm ngưỡng cửa, thần
Thận Trọng làm giường và thần Thống Khổ làm màn treo.
Nàng rất dễ nhận ra v́ người nàng nửa hồng nửa xanh và
nàng có một bộ mặt nghiêm khắc lạnh lùng đáng sợ.
Duy con chó sói Fenris đă gây biết bao bối rối cho chư
thần trước khi xích được nó. Nó bẻ găy những dây xích
lớn dễ như thể quơ mạng nhện. Sau cùng các thần phải
sai người đi cầu cứu các Sơn thần làm cho một sợi xích
tên là Gleipnir. Sợi xích này được đúc bằng sáu thứ :
1) tiếng chân mèo đi; 2) râu đàn bà; 3) rễ đá; 4) hơi
thở của cá; 5) thần kinh của gấu; 6) nước miếng của
chim. Đúc xong, sợi xích nhẵn và mềm như một giải lụa.
Khi đem con sói ra để cột th́ nó ngờ ngay rằng sợi
xích này là một thứ bùa. Nó bèn ra điều kiện phải có
một vị thần để tay vào mơm nó và hứa rằng sẽ có ngày
cởi sợi xích đó ra, như vậy nó mới chịu buộc. Chỉ có
thần Tyr (thần Chiến Trận) dám để tay vào mơm chó
nhưng khi con chó biết nó không tài nào dứt được sợi
xích, mà các thần cũng không bao giờ thả nó ra, nó mới
ngoạm đứt luôn bàn tay thần Tyr.
THẦN THOR TRẢ LƯƠNG NGƯỜI KHỔNG LỒ TRÊN NÚI NHƯ THẾ
NÀO
Trong thời gian mà các thần đang xây cất nơi ở và đă
hoàn thành được miền nhân thế Midgard và lâu đài
Valhalla th́ có một người thợ khéo tới xin xây cho chư
thần một chỗ ở thật kiên cố, và bảo đảm các thần không
sợ các Khổng Lồ miền Băng Giá, cũng như ở miền núi tới
xâm lấn. Nhưng người này đ̣i trả công bằng nữ thần
Freya cùng với mặt trời và mặt trăng. Chư thần bằng
ḷng nhưng với điều kiện là người đó phải một ḿnh
hoàn tất việc đó trong thời gian một mùa đông thôi. Hễ
công việc trễ sang tới mùa hạ, người đó sẽ mất hết
những ǵ đă đ̣i hỏi. Nghe thế, người thợ chỉ xin phép
được sử dụng con ngựa Svadifari của y. Chư thần bằng
ḷng (theo lời khuyên của Loki). Người thợ bắt đầu xây
cất vào ngày đầu của mùa đông. Ban đêm cho ngựa kéo đá
về để xây. Những tảng đá lớn quá khiến chư thần phải
ngạc nhiên và nhận thấy ngay rằng con ngựa đă giúp hơn
nửa công việc. Nhưng chư thần đă trót hứa rồi. Khi mùa
đông gần hết, ṭa nhà xây gần xong, bờ lũy cao ṿi vọi
và có thể chống lại mọi cuộc tấn công. C̣n ba ngày nữa
là hết mùa đông và công việc cũng chỉ c̣n cái cổng
chưa xây. Bấy giờ chư thần mới hội họp lại bàn nhau
xem ai có thể đem Freya trốn đi, hoặc làm cách nào đem
dấu mặt trời và mặt trăng đi nơi khác cho trời đất tối
ṃ.
Nhưng rồi các thần quyết định bắt buộc Loki (kẻ đă cho
lời khuyên tai hại) phải làm sao ngăn tên thợ kia
không cho hoàn tất công việc đúng hạn kỳ, nếu không
Loki sẽ bị giết chết thảm hại. Loki sợ quá, vội hứa
ngăn chặn việc đó. Ngay đêm hôm đó, khi người thợ cùng
con ngựa đi kéo đá , th́ bỗng có con ngựa cái ra khỏi
rừng hí lên . Con ngựa Svadilfari lập tức dứt cương
chạy theo con ngựa cái , người thợ vội đuổi theo mà
không kịp . Thế là công việc không hoàn thành đúng
hẹn. Người thợ biết rằng mất thưởng rồi , mới hiện
nguyên h́nh là tên khổng lồ ở núi . Bấy giờ thần Thor
mới ra tay , thần tung cái búa lên đập vỡ đầu tên
khổng lồ rồi ném hắn xuống miền Niffleheim .
LẤY LẠI BÚA
Đă có lần cái búa của thần Thor rơi vào tay tên khổng
lồ Thrym . Tên này đem chôn búa sâu tám sào dưới tảng
đá ở Jotunheim . Thần Thor sai Loki đi điều đ́nh với
Thrym . Tên này bằng ḷng đổi búa lấy nữ thần Freya.
Nhưng nữ thần Freya không chịu làm vợ tên khổng Thrym.
Thấy vậy thần Loki mới khuyên thần Thor hăy cải trang
mặc quần áo của nữ thần Freya rồi cùng đi tới
Jotunheim. Thrym tiếp đón cô dâu, nhưng hắn ngạc nhiên
khi thấy nàng Freya ăn hết cả tám con cá hồi , hết cả
con ḅ cùng bao nhiêu món khác , rồi lại uống hết ba
thùng rượu mật ong . Loki biết ư mới nói với Thrym là
nàng ăn nhiều v́ nàng đă nhịn tám ngày liền . Nàng vẫn
mong mỏi được gặp chàng , người mà nàng biết là một vị
cai trị nổi tiếng ở xứ Jotunheim . Sau cùng Thrym mới
ṭ ṃ nh́n qua tấm màn che mắt cô dâu Freya , giật
ḿnh kinh hoảng hỏi Loki sao mắt nàng như tóe lửa .
Loki lại vội khéo t́m lời trấn an Thrym . Tên khổng lồ
yên tâm sai đem chiếc búa tới rồi tự tay trao cho nàng
Freya . Bấy giờ thần Thor mới lột bỏ lớp hóa trang.
Cầm lấy búa giết chết Thrym cùng bộ hạ của hắn .
TRUYỆN THẦN FREY VỚI NGƯỜI ĐẸP KHỔNG LỒ GERDA
Thần Frey nhớ chị là nữ thần Freya đi vắng khỏi thiên
đ́nh Asgard đă từ lâu (nữ thần đi kiếm chồng bị thất
lạc là thần Odur.) Thần Frey bèn theo đường lên tháp
cao để ngồi vào chiếc ngai của thần Odin (lúc đó đi
vắng)
Ngồi vào chiếc ngai này trong tháp, Frey có thể nh́n
thấy chị ḿnh lúc đó đang lang thang nơi nào. Hai con
chó sói Geri và Freki nằm nép dưới chân ngai yên lặng.
Frey nh́n hết miền Midgard, thế giới của loài người
với nhà cửa đường phố, trang trại; lại nh́n đến miền
Jotunheim, thế giới của người khổng lồ núi cao ṿi
vọi, tuyết băng trắng xóa đây đó. Sau cùng, Frey thấy
chị đương trên đường về Asgard th́ yên chí. Vô t́nh
thần chú ư đến một ngôi nhà giữa vùng băng tuyết của
thế giới Jotunheim, cánh cửa vừa mở, và thần thấy một
cô gái khổng lồ khuôn mặt đẹp ơi là đẹp. Rời khỏi
tháp, thần đi lang thang, rồi suốt đêm đó không chớp
mắt được. Thần tương tư mỹ nhân xứ khổng lồ! Sớm hôm
sau, thần lại tới tháp nhưng lần này hai con sói Geri
và Freki nhe răng gừ, không cho thần tới. Thần về hỏi
ư kiến cha là thần Niord, được cha cho hay người con
gái đẹp đó là nàng Gerda, con gái người khổng lồ
Gymer, và khuyên Frey nên từ bỏ ư định lấy khổng lồ
Gymer làm vợ bởi vào trường hợp đó, Frey tất phải đánh
đổi mất một vật quư nhất của ḿnh. Vật quư nhất của
Frey là thanh kiếm báu, tự nó đi chinh phạt bất kỳ lúc
nào chủ nó muốn. Frey tự nhận là thần không thể nào
không kết hôn với Gerda cho bớt cô đơn, dù phải hy
sinh thanh kiếm báu cũng được.
Nghe vậy thần Niord bèn hỏi:
“Thế rồi đây tới ngày Ragnarok, ngày hoàng hôn của chư
thần, khi những người khổng lồ tới tử chiến với các
thần một lần cuối cùng, con lấy khí giới đâu mà giao
chiến?”
Thần Frey nghĩ rằng ngày đó c̣n xa vời lắm nên đáp :
“Con không thể nào sống không có Gerda!”
Frey thổ lộ tâm sự với Skirnir, một thần tính t́nh
liều lĩnh và vô tâm, là Frey muốn đi gặp Gerda lắm,
ngặt v́ bổn phận của thần phải cai quản những chốn lâm
tuyền không thể bỏ được.
Skirnir nghe xong trợn tṛn đôi mắt xanh, ngóac mồm
rộng cười hô hố và nói là có thể giúp Frey đưa thư hay
trao lời tới Gerda, nhưng với điều kiện Frey phải
thưởng cho thanh kiếm báu. Frey thoạt ngần ngại, nhớ
lời cha nhắc rồi đây tới ngày các thần phải tử chiến
một lần cuối cùng với đám khổng lồ, ḿnh không có khí
giới sao được. Nhưng rồi lại nghĩ ngày đó c̣n xa lắm,
Frey bèn bằng ḷng trao kiếm báu cho Skirnir. Frey c̣n
nhờ Skirnir mang theo một số kim ngân châu báu để trao
tới tay Gerda làm đồ sính lễ.
Skirnir nhảy lên con thiên lư mă rất quư của thần,
phóng như bay theo đường cầu vồng Bifrost qua Midgard,
thế giới loài người, qua con sông ngăn cách giữa thế
giới này với thế giới khổng lồ Jotunheim, qua khu rừng
sắt thép, vung gươm bén khiến lũ sói dữ (có nhiệm vụ
canh gác thế giới khổng lồ) phải dạt sang hai bên,
vượt qua bức thành lửa, sau cùng thần tới thung lũng
có nhà cửa người khổng lồ Gymer, cha đẻ ra người đẹp
Gerda. Skirnir cho ngựa chổng mông vào đá hậu lên cánh
cửa th́nh th́nh.
Gymer lúc đó đương uống rượu say bí tỉ với bè bạn;
Gerda đương dệt cửi với các nàng hầu, nghiêng tai lắng
nghe rồi cất tiếng hỏi:
“Không hiểu có ai tới gơ cổng nhà ta thế”
Một nữ t́ chạy ra ngó rồi thưa:
“Dạ, đó là một chiến sĩ cưỡi một con ngựa cực khỏe.”
Gerda nói:
“Dù người đó có là kẻ thù của chúng ta th́ cũng cứ mở
cửa cho vào và hăy rót mời chén rượu mật của gia đ́nh
Gymer”.
Cửa mở, Skirnir được mời vào. Thần bầy ngay những kim
ngân châu báu trước mặt Gerda mà nói phăng:
“Hỡi nàng Gerda xinh đẹp tuyệt vời, đây là đồ sính lễ
của thần Frey nhờ ta gởi tới nàng”.
Gerda nói:
“Ông hăy mang vàng bạc châu báu này ra mà khoe với đám
thị t́ của tôi. Không bao giờ vàng bạc châu báu mua
được t́nh yêu của tôi”.
Skirnir bèn rút thanh gươm báu ra mà nói toạc móng heo
rằng:
“ Nàng hăy trao t́nh yêu cho Frey là thần đă tặng ta
thanh kiếm báu này, nếu không nàng sẽ chết v́ lưỡi
kiếm đó”.
Gerda cười bảo Skirnir rằng dùng kiếm dọa người thường
th́ được, dọa con gái người khổng lồ sao được!
Skirnir bèn khiến cho kiếm từ múa loang loáng trước
mặt Gerda, đồng thời cao giọng đọc lời nguyền:
Ta nguyền rủa ngươi
Như lá cây xanh
Gặp cơn gió lạnh
Lá phải ĺa cành
Nghe lời nguyền ác độc với ánh gươm thần loang loáng
với tiếng rít ghê rợn trên đầu, Gerda vội quỳ xuống
đất xin hăy khoan thứ cho nàng. Skirnir c̣n đọc tiếp:
Ta nguyền rủa ngươi
Suốt đời ở vậy
Thần, người đều chê
Chẳng ai thèm lấy
Gerda khóc sướt mướt vật nài Skirnir hăy ngừng niệm
chú và tra gươm vào vỏ, nàng xin tuân lời. Skirnir hỏi
bao giờ Frey được gặp nàng và ở đâu? Gerda nói chín
hôm nữa cả hai sẽ gặp nhau ở khu rừng Barri.
Skirnir hài ḷng, tra gươm vào vỏ, uống một ly rượu
mật rồi nhảy phóc lên ḿnh ngựa phóng về Asgard.
Frey bồn chồn ngóng đợi, thấy Skirnir về vội hỏi ngay
kết quả chuyến đi và được Skirnir cho hay chín ngày
nữa cả hai sẽ tới gặp nhau ở rừng Barri.
Skirnir ngoác mơm cười và trợn tṛn đôi mắt xanh vẻ
khoái chí vô cùng v́ thanh gươm báu như vậy là hoàn
toàn thuộc về Skirnir.
Trong khi đó Frey quay đi thở dài tự nhủ:
Ngày dài lê thê
Dài gớm dài ghê
Đợi chín ngày nữa
Th́ ai mới về
Nhưng rồi chín ngày cũng qua đi. Và Frey và Gerda cùng
y hẹn gặp nhau ở rừng Barri. Frey thấy Gerda đẹp chim
sa cá lặn, y hệt như ngày nào thần nh́n thấy nàng tự
trên tháp cao nơi thần Odin ngự. Gerda thấy Frey cao
đẹp uy nghi ḷng cũng mừng thầm. Đôi bên trao nhẫn hứa
hôn, sau đó Gerda theo chồng về thiên đ́nh.
Phụ chú:
Truyện thần Frey và cô gái khổng lồ Gerda nhiễm tính
chất ngụ từ nhất trong mọi truyện thần thoại Bắc Âu.
Frey là thần của mùa xuân mưa nắng. Frey yêu nàng
Gerda cũng như mùa xuân tới th́ cây cỏ bắt đầu đâm
chồi nảy lộc. Nhưng mùa xuân có tới cũng phải đợi cơn
gió nồm nam ấm áp – Skirnir- thổi tới trợ lực th́ cây
cỏ mới có cơ phồn thịnh được.
NHỮNG TRÁI TÁO CỦA NÀNG IDUNA
Odin nhiều khi cũng cảm thấy mệt mỏi vô cùng. Ngồi măi
trên ngai vàng thượng đế trong cung điện Valhalla cũng
chán; chào mừng măi những linh hồn chiến sĩ anh dũng
mới tử trận dưới hạ giới lên cũng chán; nghe những báo
cáo về những việc xảy ra tại bốn phương của hai con
quạ cũng chán. V́ vậy đôi phen Odin đă từng bí mật
thoát ra khỏi thiên đ́nh, hóa trang như người thường
để được thoải mái ngao du đây đó một ḿnh. Lần đó
không hiểu sao Odin lại rủ hai em cùng đi. Đó là
Hoenir, kẻ đă có công giúp Odin trong dịp tạo lập ra
loài người, và Loki, luôn luôn giở tṛ nham nhở xảo
quyệt để quấy phá chư thần.
Ba thần cùng đi lang thang, qua bao nhiêu là sông sâu,
núi cao, sa mạc mênh mông. Sau cùng cả ba cùng cảm
thấy đói mềm. Vừa lúc đó ba thần bước tới một khu
thung lũng rộng, thấy một đàn ḅ đang gặm cỏ xanh.
Loki bèn giết một con rồi đốt lửa lên nướng thịt. Lát
sau nghĩ rằng thời gian đă thừa đủ cho thịt chín, Loki
lấy thịt chia cho hai anh. Thật là kỳ lạ, thịt c̣n
sống nguyên như thể ngọn lửa nướng đă quá yếu. Loki h́
hục nướng lại lần nữa với ngọn lửa cao hơn, với than
củi hồng hơn, vậy mà sau đó thịt ḅ cũng vẫn c̣n sống
nguyên y như nướng giả vờ trên một ngọn lửa giả.
Loki trợn tṛn mắt, miệng quát lớn : “Thế này là thế
nào!”.
Hoenir kín đáo nh́n quanh tứ phía nói khẽ: “Có tên phù
thủy nào đùa chúng ta đây!”.
Odin cũng gật gù: “Chúng ta phải t́m cho ra điều bí ẩn
này mới được.”
Vừa lúc đó Loki nghe có tiếng động lạ trên đỉnh cây
sồi cổ thụ, bèn đứng phắt dậy ngửa cổ nh́n th́ thấy
trên chót cao ngọn sồi là một con chim phượng hoàng
lớn. Con chim nh́n Loki với ánh mắt riễu cợt rồi nói:
“Hô hô, tôi biết thịt ḅ của quí vị chưa chín được
đâu, tôi nói cho quí vị biết thế”.
Ba thần cũng ngạc nhiên lắm. Sau cùng Odin cất lời
nghiêm khắc hỏi:
“Ông Phượng Hoàng, ông là ai? Ông nói vậy là có ư làm
sao?”
Phượng Hoàng nói:
“Xin quí vị hăy chia phần cho tôi với. Sau đó quí vị
sẽ thấy thịt nướng một cái là chín liền”.
Ba thần lúc đó đói đến muốn té xỉu rồi nên đồng thanh
bảo:
“Vậy th́ xin hăy xuống mà tự lấy phần của ông đi!”.
Ba thần cùng nghĩ rằng một con chim, dù là chim
phượng, đ̣i chia phần th́ ăn hết bao nả. Nào ngờ khi
phượng xà xuống mới thấy nó khổng lồ biết chừng nào.
Hai cánh x̣e ra che rợp trời, vỗ mạnh thành giông băo,
hai chân tḥ xuống mạnh như những móc sắt. Phượng
Hoàng đă dùng cả mỏ lẫn vuốt quặp được một chân và hai
vai con ḅ.
Thấy vậy Loki giận lắm hét lên:
“Loài ác điểu ô trọc, mi đâu phải là sư tử mà lại tự
chia phần theo kiểu cha chú đó, hăy trả lại thịt ḅ
của bọn ta như xưa.”
Tiện tay Loki vớ được khúc gậy dài bèn vung lên giáng
mạnh vào con chim khổng lồ.
Thật là kỳ lạ, trong khi con chim vừa vỗ cánh lên cao
vừa như cất tiếng cười hô hố riễu cợt, đầu gậy đập
xuống dính chặt vào lưng chim, c̣n Loki cũng bị dính
chặt vào đầu kia.
Thấy ḿnh bị nhấc bổng lên theo cánh chim bay, Loki
hốt hoảng hét lên với Odin và Hoenir:
“Cứu tôi với! Cứu tôi với!”
Nhưng cả Odin và Hoenir chưa ai kịp làm ǵ th́ chim
phượng đă bay xa, tha theo Loki, bay là là, lướt qua
đầm lầy này, lướt qua bụi gai nọ. Cứ như thế cho đến
khi Loki cảm thấy cả cơ thể rời ră như cây cỏ dại bị
nhổ bật rễ, hai cánh tay như sắp đứt ĺa khỏi vai. Lúc
đó chim phượng mới bay chậm lại chút ít, rồi lên
tiếng:
“Này Loki, không ai có thể cứu được ông ngoài tôi ra.
Ông đừng ḥng buông được tay rời khỏi chiếc gậy này.
Muốn thoát nạn hăy hứa giúp tôi một việc”.
Loki rên rỉ:
“Được được, hăy hạ cánh cho ta xuống, rồi nói cho ta
biết ngươi là ai và muốn ǵ ta sẽ giúp”.
Phượng Hoàng nói:
“Tôi là người khổng lồ Thiasse, kẻ thù của chư thần
trên thiên đ́nh. Nhưng tôi biết ông không nỡ ghét bỏ
tôi v́ chính vợ ông cũng là một nữ khổng lồ”.
“Phải phải, ta yêu, ta quư người vợ hiền của ta lắm.
Hăy nói điều ngươi muốn ta giúp!”.
“Tôi muốn ông giúp tôi lấy cắp những trái táo của nàng
Iduna!”.
Đó là những trái táo ăn vào th́ cải lăo hoàn đồng,
trường sinh bất tử. Tất cả chư thần trên thiên đ́nh sở
dĩ măi măi trẻ đẹp như vậy là nhờ những trái táo của
nàng Iduna. Bởi vậy khi Thiasse vừa dứt lời, Loki đă
kêu lên:
“Không được rồi! Hẳn ngươi cũng biết những trái táo đó
là bảo vật của cả chư thần. Ai mà ăn cắp nổi!? Giả dụ
như ngươi lẩn tới định ăn cắp th́ chỉ một tiếng hô
hoán của nàng Iduna là lập tức cả thiên đ́nh vây lấy
ngươi mà làm thịt”.
Thiasse nói:
“Vậy th́ ông phải t́m kế cho tôi bắt cóc được cả nàng.
Ông đă hứa là sẽ giúp tôi kia mà”.
Một ư nghĩ thoáng qua trong trí Loki: giúp Thiasse bắt
cóc Iduna rồi tất Thiasse cũng sẽ để cho ḿnh thỉnh
thoảng được thưởng thức hương vị thứ táo cải lăo hoàn
đồng đó. Tóm lại chư thần trên thiên đ́nh ngày một già
yếu trong khi chỉ có Loki thoát ngoài ṿng sinh lăo
bệnh tử, khoái biết chừng nào. Ư nghĩ đó coi bộ hợp
với tính khí gian manh xảo quyệt của Loki, nên Loki
trả lời:
“Được lắm, ta sẽ giúp ngươi điều đó, nhưng ngươi đừng
quên những nguy hiểm ta phải trải qua khi thực hiện kế
đó, đừng quên ta với người là bà con xa gần với nhau.
Vậy khi được toại nguyện, ta sẽ nhờ lại người một
chuyện khác”.
Thiasse hài ḷng thả Loki xuống đất. Loki chạy một
mạch về thung lũng cũ nướng thịt với Odin và Hoenir.
Cả ba vui vẻ ăn thịt nướng no nê rồi quay trở lại
thiên đ́nh. Tất nhiên, Loki không tiết lộ ǵ về câu
chuyện kín đă giao ước với Thiasse.
Ngày qua ngày, tới bữa nọ Loki đến cánh đồng hoa nơi
Iduna vẫn hằng lui tới . Iduna khi đó đương ngồi chải
mớ tóc vàng ánh của nàng bên ḍng suối bạc , giỏ táo
vẫn giữ trong ḷng . Nàng mặc áo lụa xanh lơ thêu hoa
thêu nụ bằng chỉ màu , nàng thắt ngang lưng chiếc thắt
lưng màu vàng óng . Nàng luôn luôn đẹp và hiền như vậy
. Thấy Loki tới nàng đon đả lên tiếng :
“ Chào Loki , phải chăng bạn cần nhấm nháp trái táo
của tôi để xóa những vết nhăn có thể xuất hiện ở hai
bên đuôi mắt ?”
Loki đáp :
“ Không đâu Iduna ạ , tôi mới t́m thấy một nơi có cây
táo coi bộ ngọt hơn và thần diệu hơn táo của nàng
nhiều . “
Iduna lắc đầu :
“ Đừng nói đùa Loki , ở thiên đ́nh này c̣n kiếm đâu ra
thứ táo thần diệu hơn táo của tôi ?”
“ Vậy mà có đấy Iduna ạ . Trong một khu rừng nhỏ không
xa thiên đ́nh là mấy có một cây táo già , dáng xù x́
cằn cỗi mà cành th́ nặng trĩu những trái táo ửng hồng
như má con gái.”
“ Nếu thế Loki hăy mang tới đây cho tôi vài trái để so
sánh thử xem thứ nào hơn thứ nào.”
“ Điều đó quyết là không được rồi. Tôi giữ kín mà. Rồi
đây chư thần sẽ t́m tới xin thưởng thức táo thần chứ
không t́m đến Iduna nữa đâu “.
Iduna bắt đầu vật nài v́ trí ṭ ṃ bị kích thích :
“ Thôi , Loki chỉ cho tôi nơi có cây táo đó đi !”
Loki làm bộ ngần ngừ rồi nói :
“ Tôi quư Iduna lắm mới cho biết đấy , nhưng nhớ kỹ là
phải giữ bí mật tuyệt đối nhé .”
Iduna gật đầu lia lịa :
“ Được rồi , hăy đưa tôi tới đó ngay, hiện giờ không
có ai ở đây .”
Loki chỉ đợi có vậy bèn nói :
“ Nào , chúng ta đi ngay. Iduna hăy đem theo giỏ táo
của nàng để tiện bề so sánh , nhưng nhất định táo của
tôi ngon hơn rồi”.
Iduna tất tả chạy theo Loki , mang theo giỏ táo của
nàng . Nhưng đi một quăng đă khá xa mà nào nàng có
thấy bóng dáng khu rừng với cây táo nào đâu .
Nàng cảm thấy rờn rợn sợ hăi , th́ Loki nói chỉ c̣n
một quăng nhỏ nữa thôi . Tới đúng chỗ mai phục ,
Thiasse trong bộ áo chim phượng hoàng của hắn bất chợt
xà xuống bắt cóc liền nàng Iduna cùng giỏ táo thần ,
mang về lâu đài của hắn ở Jotunheim , xứ của người
khổng lồ .
Loki lén trở lại thiên đ́nh , đinh ninh không ai trông
thấy ḿnh vừa ra đi với Iduna .
Thoạt ít ai chú ư đến sự vắng mặt khá lâu của Iduna ,
nhưng rồi dấu vết thời gian bắt đầu in trên khuôn mặt
chư thần thành những nét nhăn , sức lực dẻo dai của
chư thần cũng sút kém trông thấy.
Nữ thần Freya đă ngại không dám nh́n bóng ḿnh trong
gương nữa , thần Baldur đẹp trai là vậy mà da mặt cũng
tái lợt , đôi mắt ngơ ngác . Cả thiên đ́nh đượm vẻ thê
lương của cảnh thu tàn đông tới . Nếu không cấp tốc
t́m cho ra Iduna th́ chư thần cũng sẽ úa héo hết như
lá vàng cuối thu sang đông . Chư thần bèn họp đại hội
nghị để điều tra xem ai là kẻ trông thấy Iduna lần
cuối cùng , th́ Heimdall ( thần ánh sáng , kẻ coi cầu
vồng , đường ra khỏi thiên đ́nh) nói đă trông thấy
Loki đi cùng Iduna vào một buổi sáng nọ , rồi từ đấy
Iduna mất tích. Như vậy th́ không c̣n nghi ngờ ǵ nữa,
đích thị Loki đă làm điều gian manh khuất tất đây .
Chư thần bèn trói gô Loki lại dẫn ra trước đại hội
đồng dọa nếu không thú thực điều đă làm có thể bị giết
. Sợ quá Loki thú thực hết điều ḿnh làm .
Cả thiên đ́nh hốt hoảng đến cực độ khi vỡ lẽ ra là
Iduna và giỏ táo thần của nàng đă bị cầm tù ở thế giới
người khổng lồ , trong khi đó chư thần già nua dần
từng giây phút . Cáu quá thần Thor túm lấy cổ Loki
tung lên cao nhiều lần đến nỗi gót chân Loki đập vào
mặt trăng rồi lại chấm xuống biển , sau đó thần Thor
gầm lên :
“Nếu mi không t́m được cách nào mang Iduna về đây ta
sẽ hành hạ mi nặng gấp bội thế này nữa .”
Loki run lập cập đáp :
“Nhưng tôi biết làm thế nào đây ?”
Thần Thor càng gầm lên :
“Làm thế nào được th́ làm, kệ mi, đó là phần mi ! Hăy
đi và mang Iduna về đây ngay lập tức !”
Loki suy nghĩ giây lâu rồi ngỏ ư xin mượn chiếc áo
chim ưng của nữ thần Freya. Thoạt Freya không muốn,
nhưng sau chư thần khuyên giải nên nàng ưng.
Loki khoác áo chim ưng vào, rồi bay vù ngay lên không
vượt qua bao rặng núi cao và thung lũng sâu, bay qua
sông Ifling, ranh giới giữa thiên đ́nh với thế giới
khổng lồ. May sao khi Loki tới lâu đài Thiasse th́ tên
khổng lồ này c̣n mải đi câu ngoài biển cả. Nàng Iduna
đương bị nhốt bên trong , u sầu khóc lóc tỉ tê. Khi
nghe có tiếng động trên cửa sổ, nàng ngẩng lên nh́n
thấy con chim ưng lớn, ḷng càng hoảng sợ. Loki lên
tiếng:
“Iduna đừng sợ, ta là bạn nàng đây, ta là Loki đến cứu
nàng đây !”
Iduna càng hốt hoảng:
“Loki đâu phải bạn ta. Chính v́ hắn mà ta bị bắt cóc
tới nơi này, hắn đâu phải bạn ta !”
Loki nói:
“Chính ta là Loki tới cứu nàng đây, đừng để mất th́
giờ vô ích nữa. Phải gấp rời khỏi nơi này trước khi
Thiasse đi câu về đây. Lẹ lên !”
“Nhưng làm sao tôi dời khỏi nơi đây được ? Cổng th́
khóa, cửa sổ th́ có chấn song.”
“Ta có thể hóa phép cho nàng trở thành nhỏ như hạt dẻ.
Lẹ lên! ”
“C̣n giỏ táo của tôi th́ sao?”
“Phải mang về chứ c̣n ǵ nữa, mang được nàng về mà
không có giỏ táo th́ chư thần sẽ đối xử với ta ra
sao”.
Quả nhiên Loki hóa phép cho Iduna cùng giỏ táo nhỏ lại
để có thể chui lọt qua song cửa sổ, rồi dùng móng chim
ưng quặp lấy nàng mà bay về Asgard.
Lát sau Thiasse về khám phá ra cơ sự, vội mặc áo chim
phượng hoàng bay đuổi gấp chim ưng. Cánh phượng hoàng
vốn khỏe, bay nhanh hơn bất kỳ loài chim nào, nên
trước sau rồi cũng tới lúc chim phượng đuổi kịp chim
ưng.
Loki nghe tiếng kêu vang của chim phượng đương đuổi
gấp th́ hoảng sợ lắm, nhưng lúc đó Loki cũng đă vượt
qua được con sông biên giới, cố sức bay miết về trung
tâm Asgard.
Chư thần trên thiên đ́nh khi đó đương sốt ḷng nóng
ruột tụ tập cả trên cầu vồng đăm đăm nh́n về phương
Bắc. Thốt nhiên chư thần thấy con chim ưng đương vỗ
cánh bay miết, dưới chân quặp một vật ǵ như cái hạt
dẻ cùng cái hộp nhỏ th́ đă đoán ra là ai rồi. Sau lại
thấy bóng con phượng hoàng hùng vĩ đương vỗ cánh hăm
hở đuổi theo mỗi lúc một gần, ai nấy đều thấy mối nguy
cơ đe dọa cả thiên đ́nh.
Không ai bảo ai, chư thần kể cả Odin, cùng tíu tít thu
thập củi khô chất thành một đống cao ngất. Khi Loki
vừa bay vượt qua bức thành cao của thiên đ́nh, hạ nàng
Iduna cùng giỏ táo thần xuống đất, chư thần bèn cho
phóng hỏa đống củi khô. Lửa ngùn ngụt bốc cao ngất
trời. Thiasse đương đà bay nhanh không hăm kịp, lao
đầu vào bức thành lửa, cánh chim phượng cháy vèo,
Thiasse hết bay được, ngă lăn kềnh xuống đất, bị thần
Thor giáng cho một búa chết liền.
Chư thần reo mừng chiến thắng. Loki hóa phép cho nàng
Iduna và giỏ táo thần lớn trở lại kích thước cũ. Chư
thần xúm lại quanh Iduna và nàng trao cho từng thần
nếm táo để được cải lăo hoàn đồng và hùng mạnh trở lại
như xưa. Hú vía!
Cả thiên đ́nh tai qua nạn khỏi, nhưng cũng từ đấy chư
không vị nào quên tṛ chơi gian manh, nguy hiểm đă qua
của Loki. Chư thần ủ kỹ kỷ niệm xấu xa đó trong ḷng
như người ta vùi sâu một hạt giống trong ḷng đất.
Danh dự Loki, âm hưởng cái tên Loki hạ giá rơ rệt giữa
chư thần tại chốn thiên đ́nh, điều đó tưởng không có
chi là lạ.
TRUYỆN THẦN THOR THUA CUỘC
Thần Thor vẫn nức tiếng là bách chiến bách thắng một
khi thần ra tay trừng trị một tên Khổng Lồ Băng Giá
nào. Tuy nhiên đă có lần thần thua cuộc.
Hôm đó Thor sử dụng chiếc xe có con dê kéo của thần
lên đường ngao du một chuyến.
Loki xin đi theo. Đi hết một ngày, Thor va Loki dừng
chân tại nhà một trại chủ. Con dê kéo xe bao giờ cũng
là nguồn cung phụng thịt ăn cho Thor và những trường
hợp đó, Thor giết dê lột da, rồi nấu bữa ăn chiều, mời
luôn cả hai vợ chồng người trại chủ và hai con của họ
– một trai, một gái – cùng ăn cho vui. Cậu con trai
trại chủ tên là Thialfi, cô con gái tên là Roskva.
Thor dặn mọi người ăn xong nhớ bỏ hết xương và tấm da
dê trải trên đất gần đấy. Mọi người đều làm theo lời
Thor trừ Thialfi. Cậu này phàm ăn quá nhai nghiến luôn
một miếng xương để thưởng thức đến tận cùng chất tủy
ngọt. Sớm hôm sau, khi vừa thức giấc, Thor giơ búa lên
trên đống xương, lập tức con dê sống lại như cũ. Nhưng
khi dê đi th́ chân sau hơi khập khiễng. Thor biết có
kẻ đă không vâng lời ḿnh bèn nắm chặt lấy cán búa,
nắm mạnh đến nỗi các đốt ngón tay của thần như trắng
bệch. Toàn gia trại chủ hết vía xụp lạy. Trại chủ van
xin thần hăy tha tội cho và xin biếu thần hết cả gia
cơ điền sản. Thor nguôi giận tha chết cho mọi người và
nhận Thialfi và Roskva theo hầu từ đấy.
Tất cả mọi người lên đường, con dê để lại. Họ đi măi
đi măi cho tới lúc gặp biển. Họ lội qua eo biển nông
sang bờ bên kia. Đi một quăng nữa họ đi vào một khi
rừng mênh mông, đi suốt ngày. Thialfi lại là kẻ lanh
chân hơn cả. Cậu mang theo túi da đựng thực phẩm cho
mọi người trong cuộc hành tŕnh này. Trời đă bắt đầu
tối, họ t́m chỗ ngủ và thấy một căn nhà cửa mở tuốt
vào tận phía trong sâu hun hút. Thor quyết định mọi
người ngủ tạm tại đó. Nửa đêm chợt ai nấy thức giấc v́
có tiếng động lớn và khắp xung quanh rung lên như có
động đất. Thế là mọi người nh́n quanh t́m nơi ẩn trú
an toàn hơn. Loki, Thialfi và Roskva thấy có khoảng
hành lang hẹp đưa vào một căn pḥng nhỏ nào th́ phải,
bèn chui tuốt vào trong đó, Thor th́ ngồi ngay lối ra
vào, tay lăm lẳm cầm búa để pḥng bất trắc.
Khi ban mai ló rạng, mọi người thức giấc. Roskva sửa
soạn bữa ăn sáng. Thần Thor th́ đi quanh một ṿng xem
xét sự t́nh. Thần bỗng nhận ra một người khổng lồ nằm
ngủ gần đấy. Th́ ra chính tiếng ngáy của người khổng
lồ này đă làm rung chuyển mặt đất. Khi người đó tỉnh
dậy, thần Thor mới hỏi tên. Thật là hạn hữu lần này
thần Thor lại chùn tay, không sử dụng đến búa. Người
đó trả lời: “Tên tôi là Skrymir, tôi không cần hỏi tên
cũng biết ông là thần Thor nhưng này, chiếc bao tay
của tôi đâu?” Thần Thor bấy giờ mới nhận ra căn nhà mà
họ ngủ qua đêm chính là cái bao tay của người khổng
lồ, và cái pḥng nhỏ mà ba bạn đồng hành của thần Thor
chui vào ẩn chính là ngón tay cái của chiếc bao tay.
Skrymir bấy giờ mới đề nghị cùng nhập bọn với thần
Thor. Thần Thor bằng ḷng. Tất cả cùng ngồi ăn điểm
tâm. Ăn xong, Skrymir gom tất cả thực phẩm vào một cái
bị, khoác lên vai rồi dẫn đầu. Người này bước dài đến
nỗi thần Thor và ba bạn phải cố hết sức mới bắt kịp.
Đến tối tất cả nghỉ dưới gốc cây sồi lớn. Skrymir đưa
bị thực phẩm cho thần Thor bảo sửa soạn bữa ăn. Thế
rồi người khổng lồ nằm lăn ra ngủ. Thần Thor cố mở túi
đồ ăn mà không được v́ Skrymir thắt nút chặt quá. Thần
Thor nổi cáu, cầm chiếc búa đập thật mạnh vào đầu
Skrymir. Tên này thức giấc hỏi có phải chiếc lá vừa
rơi xuống đầu hắn không, mọi người ăn tối chưa và
chuẩn bị đi ngủ chưa? Thor trả lời: mọi người vừa đi
ngủ. Nói xong thần Thor lẳng lặng tới nằm dưới gốc cây
khác. Nhưng thần Thor không tài nào ngủ được, trong
khi đó người khổng lồ lại ngáy vang. Thần Thor giận
quá, trỗi dậy, xách búa, rồi dùng hết sức b́nh sinh
giáng xuống đầu Skrymir. Tên này tỉnh dậy kêu lên:
“Cái ǵ vậy? Có con chim nào đậu trên cây này không
đây? Tôi thấy như có rêu trên cành cây rớt xuống đầu
tôi”. Thần Thor đáp: “Ta cũng vừa thức giấc bây giờ
mới nửa đêm, hăy ngủ nữa đi”. Đến gần sáng, khi
Skrymir c̣n đang say giấc, thần Thor lại lấy búa đập
một cái mạnh đến nỗi chiếc búa ngập sâu vào đầu
Skrymir tới cán, nhưng tên khổng lồ chỉ ngồi dậy, xoa
má nói: “Có một trái cây rơi xuống đầu tôi. Thần Thor
cũng dậy rồi đấy ư? Thôi chúng ta sửa soạn đi . Đường
tới tỉnh Utgard không c̣n bao xa. Tôi đă nghe quư vị
th́ thầm bảo tôi to lớn quá nhưng khi đến Utgard, quư
vị sẽ thấy c̣n nhiều người cao lớn hơn tôi nữa. Cho
nên tôi khuyên quư vị khi tới đó, đừng kiêu ngạo v́
đám quần dân Utgard không chịu sự kiêu ngạo của những
người vóc dáng nhỏ bé đâu. Bấy giờ xin quư vị hăy theo
đường về hướng Đông, tôi về hướng Bắc chúng ta chia
tay ở đây”.
Nói xong Skrymir khoác bị lên vai rồi đi vào rừng.
Thần Thor để mặc cho hắn đi, thần không muốn đi chung
với hắn nữa.
Bọn của thần Thor tiếp tục đi đến trưa th́ thấy một
thành phố nằm giữa cánh đồng bằng. Thành phố này cao
đến nỗi họ phải ngửa cổ ra phía sau mới nh́n được tới
đỉnh. Họ và thành phố, tới trước một ṭa lâu đài, cửa
mở rộng. Họ vào bên trong, thấy một đám người cao lớn
vĩ đại ngồi trên ghế. Họ tiến tới gặp vua Utgard-Loki.
Họ cúi chào. Để đáp lại, vua mỉm cười khinh bỉ nói:
“Nếu ta không lầm người trẻ tuổi kia hẳn là thần Thor!
Thế thần và đồng bọn có tài ǵ không, bởi không ai
được phép ở đây nếu không làm được một việc ǵ thắng
kẻ khác.” Nghe xong Loki bèn nói: “Theo như tôi biết
th́ việc phải đạt được là ăn nhanh hơn hết mọi người,
vậy tôi sẵn sàng ăn thi”.
Vua Utgard-Loki nói ngay: “Đứng đấy! Nếu ngươi muốn,
ta cho ăn thi ngay”. Nói rồi vua truyền lệnh cho một
người khổng lồ ngồi đằng xa tên Logi tới thử sức với
Loki. Một máng thịt được bày ra mỗi người một đầu cứ
thế ăn cho đến khi gặp nhau ở giữa máng. Loki chỉ ăn
thịt c̣n tên địch thủ kia không những nhai được cả
thịt lẫn xương c̣n ăn luôn cả cái máng nữa. Thế là
Loki bại cuộc.”
Vua Utgard-Loki quay sang hỏi tên hầu cận của thần
Thor, tức Thialfi, liệu có thể th́ thố được tài năng
ǵ? Thialfi trả lời hắn có thể chạy thi. Vua bằng
ḷng. Tất cả cùng ra cánh đồng bằng, vua cho lệnh tên
Hugi chạy thi với Thialfi. Chặng đầu Hugi chạy nhanh
đến nỗi hắn quay lại gặp Thialfi mới chạy cách xa điểm
khởi hành có một quăng. Họ chạy đua thêm hai chặng
nữa, tất nhiên Thialfi đều thua đậm.
Utgard-Loki bấy giờ mới hỏi đến thần Thor xem có tài
ǵ thi thố không? Thần Thor đề nghị uống rượu thi. Vua
cho mang lại một tù và rượu. Thường th́ hễ ai trong
đám bộ hạ của vua mà phạm luật trong bữa tiệc, phải
uống cạn sừng rượu này.
Vua nói với thần Thor: “Ai uống giỏi, chỉ một hơi là
cạn sừng rượu này, nhưng hầu hết phải uống hai hơi,
c̣n những kẻ kém th́ phải uống quá ba hơi”.
Thần Thor nh́n sừng rượu thấy không to lắm vả lại thần
đang khát, bèn ngửa cổ lên tụ một hơi. Thần nh́n xuống
thấy rượu chỉ vơi một chút thôi bèn ngửa cổ uống hơi
thứ hai nhưng khi bỏ tù và xuống, thần thấy rượu chỉ
đủ vơi để khỏi sánh ra ngoài. Utgard-Loki nói: “Thế
nào, thần Thor, nếu người muốn uống cạn hơi thứ ba th́
phải kéo hơi thật dài. Đối với dân ở đây, người quả
không phải là mẫu người dũng mănh. Người hăy thi thố
tài năng khác đi”.
Thần Thor giận quá lại đưa sừng rượu lên môi cố uống
cạn. Nhưng rượu cũng chỉ vơi đi một tư thôi, thần đành
trao trả lại sừng rượu, rồi hỏi Utgard-Loki, xem muốn
thử thách thần điều ǵ. Utgard-Loki nói:
“Chúng tôi có một tṛ nhỏ dành cho con nít. Tṛ đó
giản dị là nhấc con mèo của tôi lên khỏi mặt đất. Bây
giờ thần thử đi.”
Một con mèo xám khổng lồ tức th́ nhảy tới Thần Thor để
một tay dưới bụng con mèo, cố hết sức nhấc lên, nhưng
chỉ nhấc được một chân con mèo lên thôi. Vua
Utgard-Loki nói: “Tôi biết trước vậy rồi. Con mèo th́
lớn mà thần th́ quá nhỏ so với người chúng tôi đây.”
Thần Thor tức giận nói: “Ông chê tôi nhỏ hả? Ông hăy
gọi một người trong bọn ông ra đánh vật thử với tôi
ngay bây giờ xem sao”. Utgard-Loki trả lời: “Ở đây
chắc chả ai thiết đánh vật với ông đâu, thôi để tôi
gọi người vú già Elli đọ sức với ông vậy. Vú già Elli
tới. Thần Thor kéo thật mạnh mà bà già Elli cứ đứng
trơ trơ. Cố măi đến trùn chân, cuối cùng thần phải
khụyu một chân xuống. Vua Utgard-Loki bấy giờ mới bảo
mọi người lui về, v́ Thor không thể vật với ai được
nữa. Rồi vua chỉ chỗ cho bọn thần Thor ngủ.
Sáng hôm sau, ba người sửa soạn lên đường. Utgard-Loki
cho bày cơm rượu mời. Ăn xong, vua đích thân tiễn ba
ngươi ra cổng thành. Khi chia tay, vua mới hỏi thần
Thor nghĩ ǵ về chuyến du hành này, và thần có nghĩ
rằng đă gặp người khỏe hơn ḿnh không? Thor trả lời là
không thể chối được điều ấy và thần lấy làm hổ thẹn
lắm. Rồi thần nói thêm:
“Nhưng điều tôi buồn nhất là rồi đây ông sẽ cho tôi là
người chẳng có giá trị ǵ đáng kể”.
Nghe tới đây vua khổng lồ Utgard-Loki vội nói:
“Không đâu! Để tôi nói hết sự thực ngài nghe, v́ ngài
sắp sửa rời khỏi thành phố này và sẽ không bao giờ trở
lại. Tôi xin lấy danh dự mà xác nhận rằng ngài có sức
mạnh vô song. Chính ngài đă làm tôi suưt nguy, tôi đă
đánh lừa ngài nhiều phen. Trước hết chính tôi là tên
khổng lồ đă đi chung đường với ngài, tôi buộc bị đồ ăn
bằng dây sắt chặt quá nên ngài cởi ra không được. Rồi
ngài tức giận mới đập tôi ba búa. Tôi đă khéo léo
khuân một trái núi đặt ngăn cách giữa tôi và ngài,
thành ra ngài đập vào núi. Bây giờ ngài trông kia, chỗ
núi đó c̣n in hằn ba thung lũng, trong có một thung
lũng sâu nhất. Thế rồi tôi đánh lừa bọn ngài trong cả
mấy cuộc đua nữa. Loki ăn rất nhanh nhưng Logi của
chúng tôi chính là Thần Lửa, cho nên đă ngốn hết cả
thịt, xương cùng máng đựng thức ăn. Thialfi chạy đua
với Hugi, mà Hugi chính là thần Ư Nghĩ. Vậy làm sao
Thialfi đuổi kịp ư nghĩ cho được! Rồi tới lượt ngài
uống sừng rượu, ngài đă làm một việc tuyệt diệu tôi
chưa từng thấy v́ ngài đâu có biết đáy sừng đó ăn
thông ra biển. Ngài mà chạy ra biển lúc đó sẽ thấy mức
thủy triều rút hẳn xuống. Việc ngài nâng được một chân
con mèo lên cũng là một chiến công lớn. Lúc đó tất cả
chúng tôi đều phải kinh hoàng v́ ngài đâu biết con mèo
đó chính là con rắn Midgard, nó dài, như ngài biết
đấy, đến nỗi quấn quanh được cả trái đất.
Rồi việc ngài vật lộn với Elli cũng là một kỳ công nữa
v́ bà già Elli đó chính là thần Tuổi Già đấy. Từ trước
tới giờ, và cả từ giờ trở về sau, có người nào chống
nổi Tuổi Già đâu. Thôi trước khi chúng ta chia tay,
tôi chỉ khuyên ngài một câu là đừng bao giờ tới đây
nữa v́ nếu có gặp nhau nữa, tôi lại phải lừa ngài để
tự vệ. Như vậy chỉ làm ngài mất sức mà không được vẻ
vang ǵ”.
Nghe tới đấy thần Thor giận quá, giơ búa lên định đập
Utgard-Loki, nhưng Utgard-Loki đă biến mất. Thần Thor
tức tốc quay lại thành phố định đập phá cho hả giận
nhưng chỗ đó chỉ c̣n là một cánh đồng bằng xanh tươi.
PHỤ CHÚ:
Truyện thi tài giữa thần Thor với một người Khổng Lồ
Băng Giá trên đây thật vừa giàu h́nh ảnh tượng trưng,
vừa có nhiều liên hệ đến những điển tích thần thoại
Bắc Âu khác. Nào trong truyện nhắc đến con rắn Midgard
quấn quanh trái đất, nào những Thần Lửa, Ư Nghĩ, Tuổi
Già được nhân cách hóa một cách vừa thông minh vừa bất
ngờ. Những đường búa dũng mănh tuyệt vời của thần Thor
được thể hiện thành h́nh ảnh vô cùng gợi cảm là ba
thung lũng liên tiếp nhau trên một trái núi, trong đó
có một thung lũng sâu nhất. Sau cùng h́nh ảnh thần
Thor ngửa cổ uống nước biển làm thành cảnh thủy triều
lên xuống. Truyện thần Thor thua cuộc trên đây cũng
mang tinh thần đặc biệt Bắc Âu nữa v́ như chúng ta đă
biết, các vị thần Bắc Âu không vô địch bách chiến bách
thắng như các vị thần Hy Lạp, trái lại cũng phải luôn
luôn đương đầu với định mệnh khắc nghiệt của ḿnh, có
khi được cuộc có khi thua cuộc, có khi mạng vong
(truyện thần Baldur dưới đây), có khi phải hy sinh khá
mắc (Odin phải móc mắt bên phải để được uống nước suối
nguồn khôn ngoan, đă đọc trên đây).
CÁI CHẾT CỦA BALDUR
Baldur, con út của thần Odin và nữ thần Frigga, là
thần của ánh sáng và ḥa b́nh; là thần của trẻ đẹp và
khôn ngoan. Vào dạo đó, Baldur chợt lo lắng vô cùng v́
mấy đêm liền thần có những ác mộng dị kỳ. Thoạt Baldur
bỗng thấy có một đám mây lớn bay tới che ánh mặt trời,
và cả thiên đ́nh Asgard ch́m trong đêm tối. Baldur
ngẩng chờ cho đám mây đen bay đi và mặt trời chiếu rọi
những tia sáng như cũ. Nhưng không, mây đen vẫn ngưng
đọng dầy đặc và thần nghĩ thôi thế là mặt trời ra đi
vĩnh viễn mất rồi. Thần sực tỉnh, ḷng buồn vô hạn.
Đêm hôm sau, lại một cơn ác mộng khác. Lần này thần
thấy vạn vật vẫn ch́m trong bóng tối như đêm hôm
trước, thêm vào đấy thần nhận thấy những bông hoa đều
héo rũ và chư thần trở thành già nua hẳn đi, những
trái táo của nàng Iduna cũng không làm chư thần trẻ
lại được nữa. Đâu đâu cũng thấy tiếng khóc than và
những bàn tay vặn vẹo, tựa như vừa có việc ǵ ghê gớm
lắm xảy ra. Baldur sực thức giấc và cũng như đêm trước
cảm thấy ḷng buồn rầu vô hạn. Tuy nhiên thần cũng
không hề thổ lộ với vợ là Nanna một lời nào, chỉ một
ḿnh ḿnh biết một ḿnh ḿnh hay thôi.
Sang đêm thứ ba ác mộng mới giữ dằn làm sao. Baldur
vẫn thấy mặt trời bị che khuất, mây sầu vần vụ, vạn
vật héo tàn, c̣n vẳng tiếng kêu than năo nề thảm đạm :
“Mặt trời không c̣n, mùa xuân ra đi, niềm vui khuất
bóng, v́ vị thần trẻ đẹp Baldur đă qua đời!” Lần này
th́ Baldur vùng thét lên một tiếng kinh hoàng rồi sực
tỉnh. Vợ thần, nàng Nanna hỏi duyên cớ. Thần kể hết
những ác mộng của ba đêm liền. Nanna cũng ôm mặt khóc
lo lắng và chạy sang pḥng nữ hoàng Frigga – mẹ Baldur
– kể lể sự t́nh. Nữ hoàng nghe dứt mộng báo điềm gỡ
càng hốt hoảng âu lo đến cùng tột : Baldur vốn là đứa
con mà nữ hoàng cưng nhất. Thực ra th́ v́ Baldur là vị
thần trẻ trung, của ánh sáng, vừa khôn ngoan, vừa đáng
yêu, thần xuất hiện ở đâu, đem lại hạnh phúc tới đó,
nên có thể nói chẳng cứ ǵ chư thần mà cả muôn vật
trên thế gian đều quư mến thần. Chính v́ vậy nữ hoàng
Frigga mới thốt lên: “Không thể được, Baldur, con ta
đáng yêu như vậy làm sao mà chết cho được. Ta sẽ đi
khắp hoàn vũ, để yêu cầu muôn loài muôn vật hăy hứa
cùng ta là sẽ không làm điều ǵ thương tổn đến sinh
mạng con ta!”.
Thế là hôm sau nữ hoàng hội họp khắp mặt chư thần ở
cánh đồng Ida. Sau khi kể rơ cho chư thần nghe ba đêm
ác mộng của Baldur, nữ hoàng chỉ yêu cầu chư thần có
một điều là hăy hứa không làm ǵ tổn thương đến
Baldur. Nghe vậy chư thần cùng kêu lên: “Làm thương
tổn Baldur, vị thần của tuổi trẻ trong sáng, tươi vui?
Không bao giờ! Ai mà làm vậy? Và những ác mộng kia
nữa, đều là láo khoét hết!”
Ấy tuy hét lớn lên như vậy mà trong thâm tâm chư thần
cũng cảm thấy ngài ngại. Có lẽ chư thần chỉ thật yên
ḷng khi nữ hoàng Frigga đă đi gặp khắp muôn vật và
nghe được đủ lời hứa. Quả nhiên nữ hoàng Frigga đă
không quên một vật nào trên thế gian. Nữ hoàng đă gặp
gió, mưa, lửa, nước, sắt, cùng các kim loại khác; nữ
hoàng đă gặp đá, cây, bệnh tật, thú vật, chim muông;
các chất thuốc độc, các loài ḅ sát …; tất cả đều thề
là quyết không làm bất kỳ một cái ǵ thương tổn đến
sức khỏe của Baldur. Nữ hoàng Frigga yên ḷng trở về.
Chư thần hay tin đều reo mừng như thể vừa thắng một
trận lớn với giống Khổng Lồ Băng Giá. Chư thần lại tụ
tập tại đồng bằng Ida. Và để minh chứng ḷng thương
yêu của vạn vật với Baldur, chư thần t́m ra một tṛ
chơi thật kỳ thú. Baldur được mời đứng giữa, gương mặt
tươi vui và rạng rỡ như mặt trời, tay không hề cầm một
tấc sắt. Trong khi đó chư thần thay phiên nhau kẻ dùng
gậy gỗ, kẻ dùng cung tên gỗ, kẻ dùng lao sắt, kẻ dùng
đá … liên tiêp tấn công Baldur. Đúng như lời muôn vật
đă hứa, không vật nào đụng tới làn da Baldur. Gậy gỗ
vừa chạm vào vai thần bèn tự găy làm đôi; những mũi
tên bắn tới đều tự động vượt cao lên đầu; đá ném tới
tự hết trớn rớt hiền lành dưới chân thần, những lao
phóng tới rơi chệch sang bên. Tṛ chơi hào hứng kéo
dài, chỉ một lát sau các thứ khí giới nguy hiểm trên
được ném, được lao, được bắn vun vút tới đă rơi xuống
chồng chất thành đống cao đống thấp quanh Baldur. Thật
là tuyệt diệu!
Nhưng trong đám chư thần đương ḥ reo kia chỉ có một
kẻ đứng lặng, miệng không cười, không ḥ la. Đó là
Loki. Loki ghen tức, sao chư thần và muôn vật lại yêu
thương trọng vọng thần Baldur đến thế, và hay ghét bỏ
ḿnh đến thế. Loki nảy sinh ác tâm làm cho Baldur phải
chết, mặc dầu Baldur không hề một lần tỏ vẻ thù ghét
Loki.
Thế là trong khi chư thần tiếp tục tṛ chơi vô hại
quanh Baldur, Loki lẩn đi, tự hóa trang thành một mụ
già bước khập khiểng đến lâu đài nữ hoàng Frigga, lân
la gợi chuyện rồi khéo léo hỏi khích: “Có chắc là nữ
hoàng đạt được lời hứa của mọi vật không? Tôi e rằng
khó có thể. Đă đành thần Baldur tuyệt diệu lắm rồi,
vật nào mà nỡ hại, nhưng biết đâu đấy, phải thật chu
đáo mới khỏi ân hận về sau”.
Nữ hoàng Frigga thấy mụ già hết lời ca ngợi con ḿnh
th́ hài ḷng lắm, vô t́nh mắc mưu, bèn nói:
“Bà già ơi, quả thật ta đă gặp khắp muôn vật và được
muôn vật hứa, trừ một vật nhỏ yếu lắm, vô hại lắm nên
ta bỏ qua!”
Mụ già nhỏ nhẹ hỏi : “Chẳng hay vật nhỏ nhoi vô hại đó
là vật ǵ vậy, thưa nữ hoàng?”
Nữ hoàng Frigga thực thà nói: “Đó là cây tầm gửi mềm
yếu mọc trên một cành cây sồi cổ thụ phía đông
Valhalla”.
Nghe xong, mụ già cáo lui, vội vă tới cây sồi phía
đông, nhận ra ngay cây tầm gửi, bèn cắt xuống, vót
nhọn thành h́nh một mũi tên xanh. Mụ già cất tiếng
cười nham hiểm mà rằng: “Hô hô, th́ ra trong muôn vật
chỉ c̣n nhánh tầm gửi này, v́ quá nhỏ nhoi mà khỏi cần
cho lời hứa.Vậy hỡi nhánh tầm gửi, hôm nay ngươi hăy
theo lệnh ta mà chuyển đạt một “thông điệp yêu thương”
của ta tới Baldur nghe!”
Mụ già về tới đồng bằng Ida, cuộc vui c̣n tiếp diễn ồn
ào, duy có Hodur, người anh mù ḷa của Baldur là đứng
riêng một góc như bị bỏ quên. Mụ già tới bên cất giọng
khàn khàn hỏi v́ sao Hodur không gia nhập cuộc vui.
Hodur buồn rầu nói: “Tôi mù ḷa từ thuở mới sinh ra
nên tuy sức lực có thừa mà chẳng bao giờ dùng đến vũ
khí. Trong cuộc vui hiện giờ tôi có nh́n thấy Baldur
đâu mà ném, và cũng chẳng có cái ǵ trong tay để ném
cả”.
Loki làm giọng khàn khàn nói: “Tôi cũng chỉ là một mụ
già đến xem cuộc vui chẳng có ǵ trong tay. À đây, tôi
có một nhánh tầm gửi mềm xinh này, xin cầm lấy và hăy
theo tay dắt của tôi.”
Thế là cả hai gia nhập ṿng tṛn chạy quanh Baldur.
Khi đến lượt Hodur ném mũi tên tầm gửi mềm, mụ già giữ
phía sau khuỷu tay chàng để điều khiển giúp. Bà bàn
tay phù thủy của mụ đă khiến mũ tên nhỏ nhọn hoắt vút
tới đích nhanh như ánh sáng qua làn áo ngoài, qua làn
áo trong để sau cùng xuyên thẳng vào tim. Baldur gục
chết tức khắc. Loki lẩn mất. Tiếng gầm thét nộ khí
sung thiên của chư thần trước thảm cảnh.
Hodur bàng hoàng run lẩy bẩy hỏi: “Sao vậy, sao vậy,
tôi có làm ǵ lầm lẫn không?”
Tiếng chư thần thét vang: “Ngươi đă giết chết em ngươi
rồi! Baldur đă chết!”
Hodur nghẹn ngào nói: “Tôi giết chết em tôi ư? Có một
mụ già cho tôi một cành cây nhỏ vô hại và điều khiển
khuỷu tay tôi hướng về Baldur để tôi ném giỡn. Mụ đó
đích thị là một mụ phù thủy rồi!”
Chư thần nghe vậy vội tản đi tứ phía t́m mụ phù thủy,
nhưng mụ đă biến tăm mất dạng rồi. Chỉ có thần
Heimdall sáng suốt là nghi và đoán ngay hành vi ác độc
đó không thể do ai ngoài Loki.
Nữ hoàng Frigga khóc than khôn xiết và hỏi chư thần
xem có ai đi ngay xuống miền âm phủ xin Hela cho phép
Baldur trở về Asgard. Thần Hermod nhanh nhảu xung
phong liền để đi t́m em (Thần Hermod cũng là con thần
Odin). Hermod được phép dùng con ngựa Sleipnir của
cha. Ngựa này có tám chân và chạy nhanh hơn gió. Thần
đi chín ngày đêm xuống miền vực sâu, đường tối đến nỗi
thần chẳng thể phân biệt được vật ǵ với vật ǵ! Rồi
Hermod tới sông Gyoll, phóng ngựa qua chiếc cầu mạ
vàng. Nàng con gái giữ cầu hỏi tên thần, rồi phàn nàn
rằng hôm trước có tới năm toán người chết qua cầu này,
vậy mà cầu không chuyển bằng một ḿnh thần đi. Rồi
nàng ta hỏi : “Nhưng người chưa chết kia mà, sao lại
tới địa ngục làm ǵ?”
Hermod trả lời: “Tôi tới đây để t́m em tôi là Baldur.
Thế nàng có gặp em tôi đi qua đây không?”
Nàng con gái đáp: “Có, Baldur có qua cầu này và đi
theo đường kia để tới cơi âm”.
Hermod tiếp tục đi tới cổng Địa ngục có song sắt chắn
ngang. Hermod bấy giờ mới cầm cương cho chặt rồi thúc
con ngựa nhảy vọt qua cổng. Hermod thẳng tiến tới ṭa
lâu đài gặp Baldur. Baldur ngồi trên một chiếc ghế
bành đặc biệt. Hai anh em ngủ qua đêm với nhau. Sáng
hôm sau Hermod xin phép Hela cho Baldur trở về, v́
khắp vạn vật không trừ một loài ǵ đều thương khóc
Baldur. Hela trả lời : “Phải thử xem Baldur có thật
được toàn thể thương mến như thế không? Nếu quả thật
tất cả đều thương và khóc th́ Baldur sẽ được sống lại.
Nhưng chỉ một vật không thương khóc, Baldur sẽ phải ở
lại âm phủ măi măi.”
Hermod trở về Asgard thuật lại tất cả cho chư thần
nghe. Các thần mới gửi sứ giả đi khắp nơi, xin mọi vật
hăy khóc cho Baldur được trở về. Người, vật, đất, đá,
kim loại … đều khóc như bị đem từ nơi lạnh tới xứ
nóng. Trên đường về, các sứ giả gặp mụ phù thủy già tự
xưng tên là Thaukt ngồi trong hang, mới xin mụ khóc
cho Baldur. Nhưng mụ trả lời: “Thaukt sẽ khóc Baldur
với những giọt nước mắt khô. Hăy để Hela giữ hắn!”
Ai nấy nghi ngờ mụ phù thủy này chính là Loki, người
luôn luôn quấy phá chư thần. Thế là Baldur không được
trở về Asgard.
Tất cả những vị thần bào huynh của Baldur bèn xúm lại
ghé vai khiêng chiếc tầu Hringhorni lớn nhất thế giới
của Baldur xuống bờ biển. Xác thần sẽ được đặt trên
giàn hỏa thiết lập giữa tầu. Nhưng tới lúc đó, tất cả
chư thần xúm lại mà không sao đẩy được tầu xuống nước.
Odin nói: “Cả những người khổng lồ cũng tỏ ra thương
tiếc Baldur. Ta nghe thấy tiếng sấm khóc than của họ.
Vậy xin chư thần hăy dẹp mọi thù hận với giống người
đó và nhờ họ giúp chúng ta một tay đẩy chiếc thuyền
này ra biển.”
Một sứ giả được cử đi Jotunheim, và một nàng khổng lồ
khỏe nhất xứ đó tên là Hyrrockin t́nh nguyện xin tới
giúp liền. Nàng cưỡi một con sói khổng lồ, dây cương
là một con rắn. Tới nơi, nàng nhảy vội xuống và ra nắm
lấy mũi tầu g̣ lưng kéo mạnh ra biển. Chiếc tầu nặng
là vậy bỗng chuyển ḿnh trôi phăng phăng, đáy tàu xiết
mạnh trên đá, lửa tóe ra bốn phía, và khi tầu đă xuống
nước thuận đà trôi phăng ra khơi khiến chư thần hốt
hoảng tưởng phen này mất tầu. May sao Hyrrockin đă lội
nhanh xuống biển, nhoài người ra tóm được đuôi tầu.
Thế rồi xác Baldur được đưa lên tầu đặt trên dàn hỏa
gồm những cuộn lụa và len đẹp muôn màu lấp lánh chỉ
vàng do chính những tên thợ lùn khéo léo dệt nên. Nàng
Nanna được chư thần đặt nằm xuống bên cạnh chồng. Cả
con ngựa trận của Baldur cũng được giắt lên buộc trên
đó với đầy đủ yên cương bạc nạm kim cương để nó sẽ dẫn
chủ trên con đường về thế giới âm u của Hela. Thần
Thor rút búa ra, một tia lửa từ lưỡi búa chiếu xuống
đốt bén đống lụa là quư giá; phút chốc lửa bừng lên
cao ngất chiếu sáng đôi khuôn mặt rạng rỡ của Baldur
và Nanna. Sau cùng thần Odin đặt lên giàn hỏa tặng vật
của thần. Đó là chiếc ṿng vàng Draupnir, cứ sau chín
đêm lại có tám cái ṿng khác rơi ra cũng bằng vàng
ṛng, đẹp và sáng như vậy”.
Khi đặt ṿng Draupnir xuống, thần Odin nói: “Con hăy
giữ bảo vật này mang theo xuống thế giới của Hela. Con
đừng bao giờ quên những người thân quư mà con để lại
trên thiên đ́nh Asgard.”
Sau đó Hyrrockin đẩy chiếc tầu. Chiếc tầu lấp lánh
muôn vàn báu vật dưới ánh lửa bốc cháy huy hoàng lừng
lững ra khơi chiếu sáng rực cả ṿm trời. Trên bờ biển
đứng ở hàng đầu là chư thần: thần Odin và nữ hoàng
Frigga; thần Valkyrio cùng hai con quạ; thần Frey với
cỗ xe do con lợn rừng bờm vàng kéo; thần Heimdall cưỡi
con ngựa Gulltopp; nữ thần Freya với cỗ xe mèo kéo.
Sau chư thần là đám người lùn và đám người Khổng Lồ
miền Băng Giá. Tất cả đều quên hết những xích mích hận
thù truyền kiếp, chỉ thấy đôi mắt ai nấy ứa lệ nh́n
theo chiếc tầu lửa chở xác Baldur đương từ từ mất hút
dần dưới đường chân trời và mặt nước gặp nhau. Chẳng
bao lâu bóng tầu hoàn toàn khuất hẳn, chỉ để lại đằng
sau một vùng hồng ánh lên đỉnh trời.
Đó quả thực là cảnh hoàng hôn của thiên đ́nh. Baldur
trẻ đẹp chết đi, thiên đ́nh Asgard ch́m trong bóng đêm
dằng dặc của niềm tiếc thương sầu hận thiên thu.
PHỤ CHÚ
Trong thần thoại thế giới hiếm có truyện tả cái chết
vừa huy hoàng vừa khốc liệt như truyện cái chết của
thần Baldur trên. Tính chất vừa huy hoàng vừa khốc
liệt đó đă phản ánh quá sức trung thành nếp sống kiêu
hùng hồ hải của dân tộc Bắc Âu (quê hương của đám hải
tặc Viking đă đi vào lịch sử).
Đứng về phương diện biểu trưng, có thể truyện trên
giống như truyện nàng Persephone (biểu tượng mùa xuân)
của Hy Lạp: khoảng thời gian bốn tháng Persephone
xuống âm cung với chồng th́ trên dương thế là mùa đông
tuyết phủ, cây cỏ tàn lụi. Nhưng cũng có thể truyện
trên là để tượng trưng cho cảnh cả thần và người và
vạn vật cùng bị hủy diệt khi tới thời băng giá sau
này.
LOKI BỊ TRỪNG TRỊ
Loki làm sao tránh được h́nh phạt! Khi thấy các thần
giận dữ, y đă cao chạy xa bay lẩn trốn lên một miền
núi, dựng một cái lều có bốn cửa để có thể nh́n được
tứ phía. Y c̣n làm một cái lưới để bắt cá.
Thần Odin tức khắc khám phá ra chỗ ẩn của y, tới bắt
y. Loki vội vă biến h́nh thành con cá hồi nằm ẩn trong
một hốc đá dưới ḷng suối. Chư thần bèn lấy chính cái
lưới của y thả xuống suối. Loki sợ quá nhảy lên, thần
Thor vội nắm lấy đuôi, bóp mạnh đến nỗi loài cá hồi từ
đó có cái đuôi thật mỏng. Rồi các thần mới cột y bằng
dây xích, bắt một con rắn độc treo trên đầu cho nọc
rắn rỏ từng giọt xuống mặt y. Vợ y là Siguna ngồi bên
cạnh cầm chiếc ly hứng nọc rắn, nhưng khi nàng ta đem
ly đi đổ, nọc độc tiếp tục rơi xuống mặt Loki khiến y
đau đớn giăy giụa làm trái đất rung lên. Người ta gọi
đó là những trận động đất.
RAGNAROK, HOÀNG HÔN CỦA CHƯ THẦN
Tất cả các quốc gia miền Bắc Âu đều tin tưởng rằng sẽ
tới một ngày tất cả các thần ở Valhalla và Niffleheim,
dân cư Jotunheim, Alfheim, Midgard cùng nhà cửa sẽ bị
hủy diệt. Ngày tận thế đó sẽ có điềm báo trước. Thoạt
tiên sẽ có ba mùa đông liên tiếp. Tuyết sẽ rơi phủ kín
bốn góc trời, sương lạnh gió thổi cắt da, luôn luôn có
băo tố, mặt trời ủ dột. Tiếp theo là ba mùa đông nữa
(không có mùa hạ). Trong suốt ba mùa đông này, chiến
tranh bùng ra khắp nơi. Trái đất sẽ kinh hoàng mà rung
lên, biển động, sóng thần dâng cao ập tới, thiên đàng
xẻ làm đôi, người chết như rạ, làm mồi cho những con
đại bàng. Con chó sói Fenris bấy giờ sẽ bứt đứt dây
xích, con rắn Midgard ngoi lên khỏi đại dương. Loki
cũng mở được xích trói, gia nhập vào đám chống lại chư
thần dưới quyền lănh đạo của Surtur. Đằng trước và
đằng sau họ lửa chảy ngút trời. Họ phi ngựa qua cầu
vồng Bifrost. Cầu này bị vó ngựa làm găy tan. Họ vẫn
thẳng tiến tới mặt trận Vigard, nơi đó đă có con chó
sói Fenris, con rắn Midgard, Loki cùng bộ hạ của Tử
thần Hela và những người Khổng Lồ miền Băng Giá.
Thần Heimdall bấy giờ mới đứng lên thổi chiếc tù và
Giallar để triệu tập các thần cùng các vị anh hùng ra
ứng chiến. Các thần xung phong. Thoạt thần Odin xông
vào đánh con chó Fenris nhưng bị bại. Con trai thần
Odin là Vidar hạ được con chó. Thần Thor th́ giết được
con rắn Midgard, nhưng ngay sau đó lăn ra chết v́ bị
nọc độc của rắn phun vào người. Loki và Heimdall quyết
một mất một c̣n nhưng rốt cuộc cả hai cùng mạng vong.
Cả hai phe đều chết như rạ. Surtur giết được thần mặt
trời Frey, bèn nổi lửa đốt toàn vũ trụ. Mặt trời mờ
tối đi, trái đất ch́m sâu xuống đại dương, sao rụng lả
tả và thời gian không c̣n nữa.
Sau đó đấng Thượng Đế Toàn Năng sẽ lập một thiên đàng
mới, một trái đất mới. Tất cả đều từ ḷng đại dương mà
ra. Trái đất mới này sẽ kết đầy hoa trái, người không
phải nhọc công chăm sóc. Sẽ không có tàn ác và khổ
đau, để thần thánh và loài người sống an ḥa hạnh phúc
với nhau.
SÁCH BÁO THAM KHẢO
Brown, Abbie Farwell. In the Day of Giants. Boston:
Houghton Mifflin, 1902.
Bulfinch, Thomas. The Age of Fable. New York: Double
day & Company, Inc.
Colum, Padraic. The Children of Odin. Macmillan, 1920.
Hosford, Dorothy. Thunder of the Gods. Holt, 1952.
Johnson, Edna. Evelyn R. Sickels. Frances. Clarke
Sayers. Anthology of Children’s Literature. Boston:
Houghton Mifflin, 1959.
|